محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در آنکارا با همتای ترکیهای خود دیدار کرد.
به گزارش الوقت، علاوه بر دیدار با وزیرخارجه ترکیه، دیدار و گفتگو با رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه در برنامه کاری سفر آقای ظریف قرار داشت و به احتمال زیاد بررسی روابط دو جانبه و آخرین تحولات منطقهای و بین المللی بخشی از محور اصلی مذاکرات ظریف در آنکارا بوده است.
سفر ظریف به آنکارا، نخستین سفر یک مقام بلندپایه ایرانی به ترکیه پس از کودتای ناموفق جولای در کمتر از یک ماه گذشته است. ایران در همان ساعات نخست، ضمن محکوم کردن کودتا، مواضع محکمی را در حمایت از دولت اردوغان اتخاذ کرد و این مسئله باعث شد تا بسیاری از آغاز دورانی جدید در روابط سیاسی ایران و ترکیه پس از کودتای اخیر سخن به میان آورند. بسیاری از مقامات ترکیه، در روزهای پس از کودتا مواضع ایران را ستودند و "رضا هاکان تکین" سفیر این کشور در تهران در جلسه خبری سفارت ترکیه از مواضع ایران تقدیر کرد.
حال سفر ظریف به آنکارا در راستای تعمیق روابط دو کشور همسایه ارزیابی میشود. روابطی که اگرچه طی 15 سال گذشته به این سو هیچگاه تنش آلود و خصمانه نبوده است، اما بحران تروریستی سوریه باعث شد تا دو کشور بزرگ غرب آسیا حداقل طی چهار سال گذشته چندان روابط گرم و صمیمانهای را دنبال نکنند. با این حال مواضع روشن ایران در جریان کودتای اخیر، دستگاه سیاست خارجی آنکارا را بیشتر متمایل به همسایه شرقی خود به نسبت شرکای سابق غربی نمود و سفر ظریف به آنکارا نیز بخشی از این تغییرات جدید میتواند بشمار رود. در جریان این سفر، مولود چاوش اغلو وزیر خارجه ترکیه اعلام کرد: "از برادرم محمد جواد ظریف که به ترکیه سفر کرده، تشکر میکنم. وی در همان لحظات اول کودتا و زمانیکه هیچگونه تصویر روشنی از شرایط نبود، بارها با تماس تلفنی حمایت خود از دولت و ملت ترکیه را در مقابل کودتاچیان ابراز کرد". این موضع به هنگام ایران در مقابل مواضع دیرهنگامی بود که رهبران غربی نسبت به کودتا اتخاذ کردند تا آن جا که اردوغان در گفتگو با یورونیوز، از مواضع رهبران غربی نسبت به کودتا که به گفته او "با کلمه ها و جمله های دو پهلو" عنوان شده بود، انتقاد کرد.
علاوه بر گسترش روابط دو جانبه آنکارا و تهران، آن چه سفر ظریف را به ترکیه در حال حاضر قابل توجه و برجسته ساخته است، توالی این سفر با برخی تحولات مهم منطقهای است. سفر وزیر امورخارجه ایران به ترکیه، درست دو روزپس از دیدار اردوغان و پوتین در سن پترزبورگ و پایان هفت ماه قهر سیاسی ترکیه و روسیه صورت میگیرد. شاید بتوان به نوعی این توالی غیر اتفاقی را در نتیجه امکان ایجاد فصلی جدید و تغییراتی بالقوه در سیاستهای منطقهای آنکارا تفسیر کرد. تحولات منطقهای که مرتبط با بحران تروریستی سوریه، آنکارا را در یک سو و مسکو به همراه تهران را در سوی دیگر قرار داده است.
هرچند دولت اردوغان تاکید دارد که سیاست خارجی کشورش در رابطه با بحران سوریه تا کنون تغییری نکرده است، اما خبر تشکیل کمیسیون دوجانبه روسی_ ترکی درباره بحران سوریه پس از دیدار اردوغان و پوتین، تائید کننده امکان ایجاد این تغییرات حداقل در میان مدت است. در کنار این کمیسیون دوجانبه، سفر ظریف به ترکیه؛ احتمال شکلگیری ائتلاف سه جانبه تهران-مسکو-آنکارا را درباره بحران سوریه تقویت میکند. این ائتلاف میتواند با ایجاد تغییرات قابل توجه میدانی بویژه در مناطق شمالی سوریه و هم مرز با ترکیه به روزنهای امیدوار کننده در کور سوی پنج سال بحران تروریستی بیانجامد. همچنین این تغییرات در سیاست خارجی ترکیه ممکن است در کمترین حالت، از شدت انتقادات آتشین و حملات لفظی اردوغان علیه دولت سوریه بکاهد و در مراحل پس از آن نیز شاید در نگاهی خوشبینانهتر به واقعگرا شدن رویکرد ترکیه در قبال بحران سوریه و پذیرش دولت قانونی بشار اسد بجای حمایت از گروههای تکفیری و شورشی منجر شود. مسئلهای که اگرچه در کوتاه مدت عملی شدنش بعید به نظر میرسد، اما تحولات میدانی آتی در منطقه از جمله شکست کامل تروریستها در نبرد حلب ممکن است ترکیه را ناگزیر به پیگیری این رویکرد سازد.