الوقت- کمتر از یک هفته پس از كشته شدن ملااختر محمد منصور توسط هواپیماهای بدون سرنشین آمریكا، گروه طالبان خیلی زودتر از رویه معمول، مرگ رهبر این گروه را علنی کرد و«هیبت الله آخوندزاده» یکی از دو معاون منصور را به جانشینی وی برگزید. از همان روز اول تعیین جانشین ملااختر منصور توسط شورای رهبری طالبان، گمانه زنی‌ها در باره دیدگاه‌های رهبر جدید و سرنوشت گفت و گوهای صلح، آغاز شد و نزدیکان طالبان و تحلیلگران آگاه، با توجه به شناخت نسبی خود از ملاآخوندزاده، آینده این گروه را در افغانستان مورد ارزیابی قرار دادند.
طالبان افغانستان با انتشار بیانیه‌ای در 5 خرداد سال‌جاری، مرگ ملا اختر منصور رهبر این گروه را تایید کرد و سپس عنوان كرد که ملاهیبت الله به عنوان رهبر جدید این گروه انتخاب شده است. بیانیه می‌افزاید که سراج الدین حقانی و ملایعقوب فرزند ملا عمر رهبر سابق طالبان به عنوان معاونان ملا هیبت الله انتخاب شده‌اند. باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا سوم خرداد پس از دیدار از ویتنام تاکید کرده بود که ملااختر منصور رهبر طالبان افغانستان در حمله پهپادی نظامیان آمریکایی در منطقه مرزی میان افغانستان و پاکستان به همراه محافظ خود در خاک پاکستان کشته شده است.
بعد از كشته شدن ملااختر منصور، برخی بر این گمان بودند كه شورای مرکزی طالبان برای انتخاب جانشین مناسب با دشواری‌هایی مواجه شده و اختلافات و درگیری‌های خونین درون طالبانی بر سر رهبری طالبان، دوباره شروع خواهد شد. به عنوان مثال سرتیپ «محمود شاه» افسر سابق سازمان اطلاعات پاکستان بر این امر تاكید داشت كه با توجه به تقسیم طالبان به گروه‌های مختلف، انتخاب یک رهبر که همه وی را قبول داشته باشند کار بسیار دشواری خواهد بود. ملا اختر منصور فرد با تجربه‌ای بود که توانست خبر مرگ ملا عمر را از آمریکا پنهان کرده و مخفیانه رهبری طالبان را بیش از 2 سال ادامه دهد. وی چون از افراد نزدیک به رهبر طالبان و معاون ملاعمر بود کسی جرأت نداشت با وی مخالفت کند. به هر حال برخی حدس می‌زدند كه با مرگ ملا منصور، اختلافات بر سر رهبری نیز افزایش خواهد یافت. اما انتخاب ملا هیبت الله آخوندزاده در مدت زمان كوتاه به عنوان یك رفتار شگفت‌آمیز نشان داد كه طالبان برای حفظ انسجام در وضعیت بحرانی و گذر از برخی دشواری‌ها، ملا آخوندزاده را انتخاب كردند تا در فرصت مناسب رهبری اصلی طالبان مشخص گردد. بنابراین انتخاب یك رهبر جدید در وضعیت فعلی (در میان انتخاب بد و بدتر) همانند انتخاب بد بود. در واقع گزینه ملا آخوندزاده گزینه مطلوب هم نباشد یك انتخاب بد است.
برخی از رسانه‌ها به نقل از نزدیکان طالبان و یا اعضای ارشد پیشین آنان از آخوندزاده به عنوان فردی تندرو و عده‌ای دیگر او را میانه‌رو معرفی کردند، اما اغلب این اظهار نظرات مستند نمی‌باشد. اما «وحید مژده» بر این باور است كه ملا اختر منصور نسبت به دیگر رهبران طالبان، علاقه زیادی به گفتگوهای صلح داشته و گشایش دفتر سیاسی طالبان در قطر از ابتکارات وی بود. ملا اختر منصور برخلاف نظر آمریكا، پس از قرار گرفتن به عنوان رهبری طالبان تلاش کرد که طالبان را با جامعۀ جهانی آشتی دهد، هرچند این امرخواست سایر اعضای طالبان نبود. البته رهبر جدید طالبان، بیشتر متمایل به ملا عمر است و در تصمیم گیری‌ها، به شورای کویته و برزگان گروه طالبان در پاکستان توجه دارد.
به هر حال هنوز قضاوت در مورد رهبر جدید طالبان زود است، اما ملا هیبت الله آخوندزاده فردی است كه پس‌زمینه قانونی داشته و در زمان طالبان قاضی القضات بود. وی نه تنها به عنوان یک قاضی تندرو تحت نظر ملا عمر، فعالیت می‌كرد و با صدور فتواهایی، مجوز شیوه‌های وحشتناک در دوران حکومت طالبان را صورت می‌داد، بلكه به دلیل این كه از بدو پیدایش طالبان در كنار شورای رهبری و ملاعمر حضور داشت، از جایگاه بالایی برخوردار می‌باشد. به همین خاطر گفته می‌شود ملا آخوندزاده با وجود عضویت در شبكه حقانی، فرمانده، روحانی و فردی میانه‌روتر از سراج الدین حقانی است و در سال‌های اخیر مسئول بسیاری از حملات طالبان علیه نیروهای خارجی بویژه آمریكا بوده است. به همین جهت به نظر می‌رسد طالبان افغانستان برای حفظ پرستیژ خود و برای قدرت‌نمایی، هم حملات خود را در برخی مناطق و شهرها افزایش (نظیر هلمند و قندهار، بویژه در مناطق روستایی و شهرهای كوچك)، خواهد داد و هم در روند آشتی‌پذیری قرار نخواهد گرفت.
در درجه نخست در ذهن بسیاری این سوال خواهد بود که چشم انداز مذاکرات صلح از دیدگاه ملاآخوندزاده چه خواهد بود و آیا وی نیز همانند رهبران سابق از مذاكره صلح با دولت افغانستان گریزان خواهد بود یا نه؟ پس از مدتی به مذاكره رو خواهد كرد. آمریكایی‌ها می‌گویند ملا اختر منصور را به این منظور ترور كردند كه وی حاضر به مذاكرات صلح نبوده و به سمت روسیه و ایران گرایش پیدا كرده بود. واقعیت این ست كه چشم‌انداز صلح و آشتی برای آینده افغانستان، غیر قابل پیش‌بینی است و با وجود مرگ ملا منصور و تضعیف شدن روحیه طالبان، به نظر نمی‌رسد واقعیت‌های میدانی مساعد برای طالبان تغییر کرده باشد. طالبان هنوز توانایی ضربه زدن به نیروهای امنیتی افغانستان و نیروهای خارجی را دارد و حتی در مواردی می‌تواند برخی مناطق در دست دولت را تحت محاصره درآورد. بنابراین طالبان پس از كشته شدن ملا منصور، برای پیروزی در میدان جنگ بیشتر راغب است و انگیزه کمی برای پیوستن به مذاکرات صلح دارد. بنابراین در حال حاضر گفتگوهای صلح با طالبان نسبت به گذشته دشوارتر شده و با آمدن هیبت الله آخوندزاده، گروه طالبان برای مدتی طولانی از گفتگوهای صلح با دولت افغانستان دور نگه داشته خواهد شد و با روی کار آمدن رهبری جدید طالبان جبهه‌های جنگی این گروه در افغانستان شدیدتر خواهد شد.ht
