الوقت_ پروسه فرسایشی انتخابات ریاست جمهوری افغانستان که با تاخیر سه ماه و نیمه در معرفی کابینه ابعاد جدیدی به خود گرفته بود؛ با معرفی کابینه نیز همچنان اما و اگرهای زیادی به دنبال دارد. همچنانکه که اعتراض برخی از اعضای مجلس سنا در واکنش به معرفی کابینه موید این ادعا می باشد؛ چرا که به زعم نمایندگان سنا، دولت به تعهدات خود در قبال انتخاب افراد شایسته و مناسب عمل نکرده و بسیاری از افراد معرفی شده تجربه کافی ندارند. هر چند برخی نمایندگان سنا؛ تشخیص صلاحیت افراد معرفی شده را در ردیف اختیارات مجلس نمایندگان دانسته اند؛ اما چنین واکنشی حاکی از نقایص کابینه معرفی شده است. اشرف غنی در شست خبری وزرای پیشنهادی کابینه حکومت وحدت ملی افغانستان را اعلام کرد که به شرح زیر می باشد:
وزارت |
وزیر پیشنهادی |
قومیت |
سمت |
دفاع |
شیر محمد کریمی |
پشتون |
رئیس ستاد مشترک ارتش افغانستان |
کشور |
نورالحق علومی |
پشتون |
رئیس حزب متحد ملی افغانستان |
امور خارجه |
صلاح الدین ربانی |
تاجیک |
رئیس شورای عالی صلح افغانستان ورهبر جمعیت اسلامی افغانستان |
مالیات و دارایی |
غلام جیلانی پوپل |
پشتون |
معاون حزب افغان ملت |
دادگستری |
احمد ضیاء مهجور |
تاجیک |
نویسنده، پژوهشگر و جامعه شناس |
آموزش و پرورش |
گل زلمی یونسی |
تاجیک |
اعضای ارشد حزب جمعیت اسلامی و مشاور عطا محمد نور والی ولایت بلخ |
امور زنان |
نجیبه ایوبی |
تاجیک |
خبرنگار و رئیس گروه رسانهای کلید افغانستان |
رفاه و تامین اجتماعی |
عباس بصیر |
هزاره |
دکترای محیط زیست |
بهداشت |
فیروزالدین فیروز |
تاجیک |
کارشناسی ارشد مدیریت راهبردی |
کشاورزی و دامپروری |
یعقوب حیدری |
- |
- |
معادن |
داود صبا |
پشتون |
والی هرات |
مخابرات و فناوری اطلاعات |
برنا کریمی |
هزاره |
سفیر افغانستان در کانادا(2011) |
توسعه روستایی |
نصیراحمد درانی |
پشتون |
معاون وزارت معادن افغانستان |
تحصیلات عالی |
خاطره افغان |
- |
- |
انرژی و آب |
محمود صیقل |
تاجیک |
سفیر افغانستان در کشورهای استرالیا و نیوزلند |
کار و اموراجتماعی |
سادات نادری |
سادات |
از رهبران حزب پیوند ملی افغانستان |
مهاجرین |
سید حسین عالمی بلخی |
سادات |
عضو مجلس نمایندگان |
حج و اوقاف |
فیض محمد عثمانی |
ترکمن |
کارشناسی علوم اسلامی |
مبارزه با مواد مخدر |
فیض الله کاکر |
پشتون |
وزیر مشاور کرزی |
اطلاعات و فرهنگ |
حاج سلطان خیری |
ازبک |
دکترای ادبیات ترکی |
امور قبایل و مرزها |
قمرالدین شینواری |
پشتون |
کارشناسی ارشدالهیات |
اقتصاد |
رحمان اوغلی |
ازبک |
استاد دانشگاه بلخ |
تجارت و صنایع |
سردار محمد رحیمی |
هزاره |
مشاور وزیر شهرسازی افغانستان |
ریاست امنیت ملی |
رحمت الله نبیل |
پشتون |
ریاست امنیت ملی افغانستان |
ریاست افغانستان بانک |
خلیل صدیق |
پشتون |
رئیس اتحادیه بانکهای خصوصی افغانستان |
حمل و نقل |
فیض الله ذکی |
ازبک |
از اعضا رهبری حزب جنبش ملی اسلامی |
امور شهری |
شاه زمان میوندی |
پشتون |
- |
همانطور که ملاحظه می شود در کابینه معرفی شده 24 مرد و 3 زن حضور دارند که البته این موضوع مغایر با وعده قبلی اشرفغنی مبنی بر جای دادن چهار وزیر زن در کابینه می باشد؛ از این رو احتمال واکنشهایی از سوی جامعه زنان و جامعه مدنی افغانستان در روزهای آینده دور از انتظار نخواهد بود . به لحاظ ترکیب قومیتی در کابینه معرفی شده پشتونها بیشترین و ترکمنها کمترین تعداد وزارتخانهها را به خود اختصاص دادهاند. چنانکه پشتونها 9 وزارت، تاجیکها 6 وزارت، شیعیان 5 وزارت، ازبکها 3 وزارت و ترکمنها تنها یک وزارت را به خود اختصاص دادهاند .
موضوع مهمی که از ابتدای کار دولت وحدت ملی در افغانستان مطرح بوده؛ نحوه سهمگیری رهبران حامی عبدالله و غنی در کابینه می باشد؛ چرا که حامیان هر یک از طرفین اکنون به دنبال مزیت های نسبی چنین حمایت هایی هستند . همچنانکه حمایت کریم خلیلی معاون دوم حامد کرزی و سید منصور نادری از اشرفغنی با حضور عباس بصیر رئیس دفتر خلیلی و سادات نادری فرزند سید منصور نادری در ترکیب کابینه پاسخ داده شده است . ضمن اینکه حزب اسلامی با نمایندگی ارغندیوال و عبدالرشید دوستم نیز توانستند افراد مورد نظر خود را در لیست افراد پیشنهادی از سوی غنی جای دهند .
روی دیگر سکه کابینه افغانستان متوجه عبدالله عبدالله ریاست اجرایی حکومت وحدت ملی است. همچنانکه در دور دوم انتخابات این کشور اکثر کاندیداهای دور اول از جمله عبدالرب رسول سیاف و معاون وی محمد اسماعیل خان،گل آغا شیرزی و چهره هایی چون عطا محمد نور، صلاحالدین ربانی، امرالله صالح و یونس قانونی از تاجیک های پنجشیر به حمایت از وی پرداختند. موضوعی که عبدالله را در انتخاب ترکیب کابینه با دشواری زیادی روبه رو کرد. اکنون تاجیکهای نزدیک به عبدالله از جمله عطا محمد نور و ربانی و شیرزی نیز با معرفی سید حسین عالمی بلخی معاون دوم خود در زمان انتخابات به عنوان وزیر امور مهاجرین سهم خود را در کابینه گرفتند اما خبری از رسول سیاف، اسماعیلخان و یونس قانونی در لیست معرفی شده از سوی عبدالله نیست. این مساله گمانه زنی ها در خصوص واکنش این افراد از طریق نفوذ در مجلس و عدم رای اعتماد به وزا را در پی داشته است. ضمن اینکه در خصوص وزارتخانههای مهمی چون وزارت دفاع و کشور معرفی افراد وابسته به کمونیسم نگرانی ها نسبت به آینده این کشور افزایش داده است.
البته در کنار معرفی کابینه؛ نحوه رسیدگی به صلاحیت های وزیران پیشنهادی با توجه به وابستگی آنان به یکی از دو مقام ارشد دولت و همچنین قطب بندی های سیاسی در مجلس نمایندگان این کشور نیز همچنان جای تامل دارد . چراکه تشکیل دو قطب طرفدار رئیس جمهور و رئیس اجرایی در مجلس نمایندگان افغانستان در روند بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی و برخورد سیاسی با مسئله رای اعتماد محتمل ارزیابی می شود. به علاوه در صورت رای منفی مجلس به یکی از وزیران پیشنهادی سازوکار جایگزین مشخص نیست. این همه حاکی از این است که معرفی کابینه تنها گام ابتدایی در تشکیل دولت افغانستان می باشد و تکمیل این فرآیند همچون انتخابات این کشور فرسایشی و توام با اختلافات فراوان و چالش های جدیدی خواهد بود.