الوقت- حزب الله لبنان امروزه نه فقط به خاطر مقاومت نظامی در برابر اسرائیل بلکه به کمک برنامه های رسانه ای – فرهنگی پیشتازانه خود در تمام خاورمیانه عربی و شمال آفریقا چهره ای شناخته شده و اثر گذار است. در حقیقت آنچه حزب الله لبنان را از دیگر جریانات جهادی ضد اسرایل در منطقه مانند حماس و جهاد اسلامی متمایز می سازد، ساخت، هدایت و مدیریت جریان رسانه ای قدرتمندی است که در منطقه ایجاد کرده و اثر گذاری آن چنان موثر است که دولت های مرتجع منطقه از بیم ارتباط ان با توده های مردم به ناچار مجبور به واکنش در برابر ان شده اند.
از سال 1992 میلادی تا کنون رفتار سازمانی مقاومت لبنان، با رویکردهای رسانه ای، به ویژه ساختارهای سایبرنتیکی و رایانه ای همراه بوده است. استفاده از سایبر دیپلماسی و اطلاع رسانی مبتنی بر آن، نقشه هدفمند و نوینی است که امروزه مراکز سیاسی، نظامی و حتی مذهبی جهان، برای ارتقای ضریب نفوذ اثر بخشی برنامه های خود، از آن بهره می جویند. استراتژی برنامه ریزی و سازماندهی دیجیتالی، یک نوع آزادی فرا مرزی را در اختیار کارگزاران این فرآیند به ارمغان می آورد که حزب الله، به خوبی از این پتانسیل سود جسته است. به طوری که به جرات می توان گفت رسانه های حزب الله در کنار رسانه های دولتی ایران تنها قدرت های رسانه ای منطقه هستند که رفتاری موثر علیه امریکا و اسرائیل و ... از خود بروز می دهند.
بررسی رفتار رسانه ای حزب الله
شبکه ماهواره ای المنار حزب الله لبنان، یکی از ابزارها و بازوهای اطلاع رسانی و رسانه ای این حزب به شمار می آید. حزب الله در قیاس با سایر احزاب منطقه ای در خاورمیانه و کشورهایی مانند سوریه، عراق و حتی کشورهای حوزه خلیج فارس، رفتار سازمانی رسانه ای و اطلاع رسانی قابل توجهی دارد. این حزب در دکترین اطلاع رسانی خود، بر مدل صهیونیزم ستیزی، توجه آشکار دارد. در این مدل، هر مولفه ای که زمینه مبارزه با عقاید صهیونیزم را ترویج و آشکار کند، پشتیبانی می شود. این پشتیبانی با صورت های مختلفی انجام می گیرد. شبکه المنار لبنان در جنگ 33 روزه سردمداری مبارزه با دروغ پردازی ها و جنگ رسانه‌ای و روانی علیه رژیم صهیونیستی نقش مهمی را بر عهده داشت، نقش این شکبه خبری بدان حد بود که دشمن اسرائیلی بارها در طول این جنگ ساختمان مرکزی این شبکه را موشک‌باران کرد، اما جز چند ثانیه محدود، هرگز موفق نشد پخش این شبکه تلویزیونی و خبری را متوقف سازد.
حزب الله لبنان تا کنون در سه جبهه، ساختار رفتار سازمانی - رسانه ای خود را شکل داده است:
1. راه اندازی شبکه تلویزیونی المنار: شبکه تلویزیونی المنار به زبان های مختلف به صورت بیست و چهار ساعته اخبار، گزارشات و پیام های مختلف حزب الله را در زمینه مسائل سیاسی، فرهنگی و اقتصادی منطقه و جهان عرب، به خصوص در عراق و فلسطین منتشر می سازد. علاوه بر این شبکه المنار تصاویری از فعالیت های حزب الله لبنان در منطقه و هم چنین نشست های این حزب را با پوشش جهانی، مخابره می کند. با وجود قطع متعدد برنامه های این شبکه در اروپا، هم چنان مخاطبان این شبکه از طریق سایت اینترنتی المنار به مشاهده برنامه های آن می پردازند. در این شبکه و سایر شبکه های وابسته به حزب الله بهره گیری خوبی از آهنگ های حماسی، رنگ، نور وصدا صورت می گیرد که باعث جلب و تاثیرپذیری بیشتری در مخاطب میشود.
2. راه اندازی سایت اینترنتی: علاوه بر سایت المنار حزب الله لبنان دارای سایت های متعدد دیگری نیز می باشد. نکته ای که در مورد رسانه های آنلاین حزب الله در اینترنت قابل توجه است، نوع رویکرد خبری و اطلاع رسانی خاصی است که مسئولان اطلاع رسانی حزب الله در انتقال دیتاهای خبری سیاسی و نظامی منطقه به مخاطب ارائه می دهند. اکثر تصاویر به کار گرفته شده در سایت های حزب الله، تصویربرداری اختصاصی است و کم تر از سایت های دیگر اقتباس شده است. از سویی دیگر، نویسندگان و مفسران این پایگاه های اینترنتی، با ادبیات و نگارش خوبی به تحلیل مطالب می پردازند به گونه ای که بعضا مطالب این پایگاه ها در رسانه های عربی انعکاس پیدا می کند. بیش از ده ها هزار بازدید روزانه از سایت های حزب الله، نشان از توجه قابل ملاحظه رسانه ها و علاقمندان، به مسائل منعکس شده توسط دستگاه های تبلیغاتی حزب الله دارد. اکنون، سایت های مشهور خبری و تحلیلی اینترنت، لینک های زیادی به پایگاه هایی که مستقیم یا غیر مستقیم وابسته به این مجموعه هستند، برقرار می کنند و موتور گوگل، برای واژه Hizbollah ، میلیون ها وب پیج عرضه می کند.
3. طراحی و ساخت بازی های 3 بعدی: یکی دیگر از ابزارهای اطلاع رسانی و رسانه ای حزب الله در دنیای دیجیتال، توجه این نهاد به استفاده از قابلیت های دنیای دیجیتال در ساخت بازی های 3 بعدی با گرافیک و طراحی ممتاز است. بازی های رایانه ای، یکی دیگر از ابزارهای دیجیتالی جالبی است که حزب الله برای گسترش و معرفی برنامه های خود طراحی و راه اندازی کرده است. ارزش اثر بخشی اطلاع رسانی و ارتباطاتی بازی های رایانه ای به حدی است که این بازی ها سالانه میلیاردها دلار به گردش تجارت الکترونیک و حتی گردش سالانه تجارت جهان می افزایند.
اهداف رسانه ای حزب الله
اهداف رسانه ای حزب الله لبنان، رویکردهای مختلفی را دنبال می کند که عبارتند از:
1. ترویج آرمان ها: ترویج آرمان های مختلف حزب الله با استفاده از توانمندی های رسانه ای و دنیای دیجیتال، مهمترین بنیان رفتار سازمانی اطلاع رسانی حزب الله را تشکیل می دهد که از ضریب اثر بخشی بسیار بالایی در چند سال اخیر برخوردار بوده است .
2. صهیونیزم ستیزی: تقریبا در مبحث مقابله رسانه ای با صهیونیزم، هیچ نهاد غیر دولتی موفقی جز حزب الله در دنیای اسلام وجود نداشته است. توانمندی های رسانه ای آنلاین این حزب در مبارزه علنی با عقاید و عملکردهای رژیم اشغال گر قدس در سراسر جهان، نمونه بارز اهمیت رسانه های امروزی در تقابل با دکترین های عقیدتی در مناطق خاصی از جهان است.
رفتار سازمانی رسانه ای حزب الله لبنان نشان می دهد که موفقیت های یک جریان سیاسی و مذهبی و حتی نظامی در دنیای نا برابر کنونی، با اتکا به ساز و کارهای اطلاع رسانی دیجیتالی، تا چه اندازه اثر بخش و مثمر ثمر است. درک این واقعیت غیر قابل انکار، علت تصمیم اخیر مصر، عربستان و کشورهای حاشیه خلیج (فارس) در تحریم رسانه ای حزب الله است و همچنین شکست های بزرگ عربستان در جبهه های مختلف، (سوریه، یمن و ...) سبب شد تا در نشستی (شورای همکاری خلیج فارس) تصمیم به تحریم رسانه ای حزب الله لبنان اقدام نمایند.
در حوزه تهدیدات می توان گفت که در صورت موفقیت شورای همکاری خلیج(فارس) در تحریم حزب الله ضربه ای به ارتباط توده مردم با جریان مقاومت در غیاب رسانه ها وارد خواهد شد و نیز در این شرایط امکان جایگزین کردن رسانه های دیگر به جای رسانه های حزب الله جهت تغییر و به انحراف کشاندن ذهن جامعه متصور است.
لذا پیشنهاد می گردد جریان مقاومت جایگزین مناسبی برای پخش برنامه های خود پیدا کند وهمچنین رسانه ای واحد و قوی به زبان های مختلف و استفاده از توان کشور های همسو ایجاد کند تا بتواند به جذب توده مردم و ارزش سازی خود ادامه دهد.
