الوقت- آزادسازی پالمیرا، یكی از مهمترین تحولات جنگ سوریه محسوب می‌شود و انتظار می‌رود نتایج آن در سرنوشت این جنگ تاثیر گذار باشد. با توجه به اهمیت این موضوع، پایگاه تحلیلی خبری الوقت گفت و گویی را با جناب آقای هادی محمدی كارشناس مسایل منطقه، درباره اهمیت پالمیرا و گام‌های بعدی ارتش سوریه پس از تسلط بر این شهر انجام داده است.
الوقت- اهمیت راهبردی پالمیرا چیست و فكر می‌كنید اهداف بعدی ارتش سوریه پس از آزادسازی این شهر كدامند؟
محمدی: آن چیزی كه تعیین می‌كند پس از پالمیرا اهداف عملیاتی ارتش سوریه و متحدانش چگونه تعریف شود، موقعیت جغرافیایی و نیازهای مرتبط با تاكتیك‌های نظامی است تا بدین طریق زمینه‌های پرش نهایی به سمت رقه مركز اصلی داعش فراهم شود.
برای این كار باید دید كه پالمیرا دارای چه شرایط جغرافیایی است و تسلط بر آن به چه معنای می‌تواند باشد. در واقع پالمیرا صرفا یك نقطه جغرافیایی نیست كه مورد اشغال قرار گرفته بود بلكه یك شاهراه مهم است كه به مثابه یك جعبه تقسیم نظامی عمل می‌كرد و نقش لجستیكی مهمی در پیوند دادن مناطق مختلف جغرافیایی دارد.
پالمیرا در یک فاصله میانگین 50 کیلومتری امکان دسترسی به مرزهای عراق، استان‌ها و شهرهای دیرالزور و رقّه (که در سر راه آن عمدتاً بیابان قرار دارد) و از جنوب به دمشق و غوطه شرقی و یا امکان دسترسی به استان‌های درعا و سویداء در جنوب سوریه را میسر می‌کند و در فاصله محدودی از شهر حمص و استان حماه و از یک مسیر تقریباً ساده و نیمه کوهستانی به قلمون و سپس به عرسال در مرزهای لبنان وصل می‌شود.
لذا به نظر می‌رسد نیروهای مقاومت قبل از اینكه عملیات نظامی به سمت مقرهای اصلی داعش كه رقه و دیرالزور است را آغاز كنند، باید منتظر عملیاتهای نظامی تاكتیكی باشد تا شرایط به شكل مناسبی برای عملیات نهایی فراهم شود.
یكی از این نیازهای تاكتیكی كه بتواند زمینه‌های مختلف برای حركت به سمت رقه را فراهم اورد یك سره سازی مناطق شرق و شمال حما است. هدف از این اقدام وصل كردن مستقیم شرق حما با استان حلب است.
با توجه به اینكه در مناطق بین شهر حمص و حما نیروهای النصره و احرار شام فعال هستند كه در قالب ائتلاف جیش الفتح با یكدیگر متحد شده‌اند، بنابرین پاكسازی این مناطق بسیار مهم و حیاتی است. چراكه اگر عملیات رقه شكل بگیرد باید یك سری عملیاتهای مقدماتی انجام شود تا دسترسی‌ها و راه‌های مواصلاتی و پشتیبانی های لجستیكی و مالی گروه‌های تروریستی را به شدت تحت تاثیر قرار دهند.
لذا تصور من این است كه باید یك سری پاكسازی‌ها بعد از قریتین به سمت شمال قلمون خواهیم داشت تا مسیر ارتباطی داعش و النصره به سمت شهر عرسال واقع در شمال شرقی لبنان خشك شود. این یك پروژه عملیاتی بزرگ و مهم است كه دستگاه امنیتی لبنان و حزب‌الله كاملا به آن اشراف دارند و می‌دانند یك پروژه بسیار بزرگ در شمال لبنان به نام منطقه عكار وجود دارد كه از شمال منطقه سنی نشین عرسال به سمت ساحل برای داعش و النصره زمینه‌های برای آن وجود دارد.
الوقت- شما معقتدید كه ازادی پالمیرا روی نبرد قلمون و امنیت لبنان تاثیر می‌گذارد؟
محمدی: قطعا همینطور است. اجازه بدهید اطلاعات تاكتیكی بیشتری را مطرح كنم؛ در شمال قریتین یك شهركی وجود دارد كه یكی از مهمترین انبارهای مهماتی اصلی و مهم ارتش سوریه را در خود جای داده است. اساسا این شهرك برای ذخیره سازی و انبار مهمات نظامی ساخته شده است. در طول یك سال گذشته گروه‌های ترویستی موفق شدند به این شهرك دستبرد بزنند و یا در یك دوره كوتاهی بر این شهر مسلط شوند. در نتیجه بخش زیادی از این مهمات و تجهیزاتی كه در زاغه های این شهرك وجود داشت به سمت منطقه قلمون منتقل شدند.
چون راه ارتباطی زمینی به سمت شمال لاذقیه و سواحل مدیترانه‌ای سوریه میسر نشده بود، تروریست‌ها و حامیان خارجی آنها دنبال یك پروژه بزرگتری بودند تا بتوانند پروژه جغرافیایی لبنان و سوریه را به یكدیگر متصل كنند.
در واقع قریتین و مهین كه در حدود 35 كیلومتر با پالمیرا فاصله دارند، جعبه تقسیم نیروهای انسانی، لجستیكی، مهمات و سایر مایحتاج محسوب می‌شوند. این منطقه همچنین نقطه اتصال جغرافیایی است که از غوطه شرقی گرفته تا درعا در جنوب سوریه تا مناطق شرقی حما كه داعش در انجا حضور دارد تا شمال قلمون به سمت عرسال و به سمت راس بعلبك كه از انجا می‌توانند به مناطق سنی نشین لبنان دسترسی داشته باشند را دربرمی گیرد.
این جزء پروژه‌های پنهان جغرافیایی بوده كه می‌توانست شرایط استراتژیك را با اتصال به دریا در سواحل لبنان برای آنها فراهم آورد. اگر در خبرها دیده باشید اخیر یونان اعلام كرده یك كشتی حامل تسلیحات را كه عازم طرابلس لبنان بود را توقیف كرده است. شاید این مسئله ریشه در محدودیتی است كه برای انتقال سلاح از سوریه به این منطقه وجود دارد و همچنین ضربات مهلكی كه ارتش لبنان و حزب‌الله به هسته‌های فعال گروه های تروریستی در این مناطق وارد كرده، موجب شده كه اینها برای انتقال سلاح از بیرون اقدام كنند.
الوقت- گفته می‌شود یكی از دستاوردهای آزادی پالمیرا، در معرض خطر قرار گرفتن یكی از مهمترین منابع مالی داعش، یعنی نفت است، شما این مسئله را چگونه ارزیابی می‌كنید؟
محمدی: قطعا یكی از اهرم های مهم كه در وضعیت گروه های تروریستی مثل داعش تاثیرگذار است، توانمندهای مالی آنهاست. بنابرین پیش بینی می توان كرد كه یكی از اولویت‌ها كه احتمالا اولویت اول نخواهد بود، بازپس گیری مناطق نفت خیزی است كه در كنترل گروه داعش قرار دارد. این مناطق تقریبا در 40 كیلومتری شمال شرقی پالمیرا قرار دارد. خارج كردن این مناطق از كنترل داعش می‌تواند ضربه سنگینی به بنیه مالی این گروه وارد كند. عین این تاكتیك عملیاتی را در جریان حملات روس‌ها، ارتش سوریه، نیروهای مقاومت علیه مواضع گروه‌های تروریستی در مناطق مرزی سوریه و تركیه شاهد بودیم.
با قطع كردن شریان حیاتی گروه‌های مسلح، خیلی راحت می‌توان عملیاتهای نهایی برای درهم كوبیدن این گروهها را تدارك دید. برای مثال، عملیاتی كه در نبل و الزهرا انجام گرفت صرفا یك عملیات نظامی در یك نقطه جغرافیایی نیست بلكه یك عملیات راهبردی بود كه هدف آن قطع كردن راه‌های لجستیكی به گروه‌های تروریستی بود. همانطور كه می‌دانید، نبل و الزهرا به دلیل قرار گرفتن در مناطق مرتفع به مهمترین مسیر ارتباطی شهر حلب با مرز تركیه اشراف دارد و شاهد بودیم پس از آزادی نبل و الزهرا، گروه های تروریستی در اطراف و داخل شهر حلب به محاصره درآمدند چرا كه مهمترین مسیر كمك رسانی به آنها از مرز تركیه قطع شد.
الوقت- شما به اولویت‌های تاكتیكی نظامی برای امن سازی پالمیرا اشاره كردید، می‌توانید توضیح بیشتر در این زمینه بدهید؟
محمدی: علت اولویت این مسئله این است كه اگر ارتش سوریه و متحدانش دست به این اقدامات علمیاتی برای پاكسازی مناطق اطراف پالمیرا نزنند هر لحظه ممكن است كه پالمیرا بار دیگر در معرض سقوط قرار بگیرد. یعنی شبه نظامیانی كه در شرق حما هستند ممكن است كه از مناطق كوهستانی استفاده كنند و پالمیرا را مجددا تحت فشار قرار دهند. باید عقبه‌هایی كه می توانند امنیت پالمیرا را به خطر بیاندازند پاكسازی شود.
بنابراین مشاهده می كنیم كه بلافاصله پس از آزادی پالمیرا، پاكسازی قریتین و مهین در دستور كار قرار می‌گیرد و می دانید كه ارتش روز یكشنبه موفق شد كنترل شهر قریتین را به دست بگیرد. این عملیات ها هم تهدید مجدد داعش علیه پالمیرا را از بین می برند و هم برای ارتش سوریه به جهت راه های موصلاتی، مزیت‌های جدید فراهم می‌كند.
بنابراین عملیاتهای تاكتیكی نظامی از دو منظر حائز اهمیت است؛ نخست آنکه راه های ارتباطی گروه های مسلح از طریق این منطقه استراتژیك قطع شود و كاملا ایزوله شود این لازمه اش این است كه پاكسازی در قریتین، مهین و به صورت كلی شرق حما انجام بگیرد. و دیگر آنکه مناطق نفت خیز جز در شمال شرقی پالمیرا كه یكی از مهمترین منابع درامد داعش محسوب می‌شود از كنترل این گروه تروریستی خارج شود. پس از این می توان امیدوار بود كه زمینه برای حركت به سمت رقه مهیا شود
الوقت- تاثیر آزادی پالمیرا بر تحولات میدانی جنوب سوریه را چگونه ارزیابی می‌كنید؟
محمدی: در جنوب هم همین وضعیت وجود دارد، یكی از مهمترین مسیرهای ارتباطی گروه‌های تروریستی كه هم اكنون در غرب درعا فعال هستند، از پشت غوطه شرقی به پالمیرا وصل می شد. در نتیجه پالمیرا به مثابه یك شریان حیاتی برای گروه‌های مسلح در جنوب عمل می كرد و قطع شدن این مسیر ارتباطی قطعا ضربه سنگینی به این گروه‌های تروریستی محسوب می‌شود.
