الوقت- در پی تصمیم اسلوونی، کرواسی و صربستان جهت بستن کامل مرزهای خود برای تمامی پناهجویان، دولت مقدونیه نیز اعلام کرد مرزهای خود را برای کلیه پناهجویان بسته است. به گفته نیکولا پوپوسکی وزیر امور خارجه مقدونیه هر اقدامی که کشورهای اروپایی درباره روند عبور مهاجرین اتخاذ کنند، جمهوری مقدونیه آن را در مرز جنوبی خود با یونان اعمال خواهد کرد. سخنگوی وزارت کشور مقدونیه نیز تائید کرد «مقدونیه بر اساس تصمیمات سایر کشورهایی که در مسیر بالکان قرار دارند، عمل می‌کند».
وزیر کشور اتریش و از حامیان اصلی بسته شدن مرزهای اروپا به روی پناهجویان نیز اعلام داشته است ما خواستار کمک همه کشورهای جهان برای بسته شدن هرچه سریع تر موضوع پناهندگی از جمله آوارگان هستیم. البته انتقادهایی علیه ما در ارتباط با بد رفتاری اتریش در موضوع پناهجویان انجام می‌شود. با توجه به عدم کمک و یا حتی مشورت‌های لازم از سوی اتحادیه اروپا، ما بارها بر حق خود تاکید کرده‌ایم که هر اقدامی را برای امنیت کشور و شهروندان ما از جمله بستن راه بالکان و قانون سقف پذیرش انجام می‌دهیم. تصاویر وضعیت اسفبار پناهندگان در مرز یونان- مقدونیه بسیار وحشتناک است اما با این وجود نمی‌توانیم به یونان اجازه دهیم که به راحتی اجازه ورود پناهجویان را به اروپا فراهم کند. ما نیازمند حفاظت از مرزهای خارجی خود هستیم.
با بسته شدن مرز مقدونیه و یونان و سرگردان شدن بیش از 40 هزار پناهجو و مهاجر در یونان و احتمال انتخاب مسیرهای جایگزین توسط قاچاقچیان و پناهجویان، این موضوع دیگر کشورهای منطقه از جمله آلبانی و ایتالیا را تحت تاثیر قرار داده است. رم و تیرانا توافق کردند تا ماموران نیروی انتظامی دو کشور جهت جلوگیری از ورود پناهجویان احتمالی به خاک آلبانی همکاری کنند. گشت‌های مشترک ماموران نیروی انتظامی دو کشور در مرز یونان بزودی آغاز خواهد شد. ایتالیا نگران است در پی بسته شدن مسیر بالکان پناهجویان به آلبانی و از آنجا بوسیله کشتی از دریای آدریاتیک عبور کرده و وارد خاک این کشور شوند.
اگرچه کشورهای بالکان بجز یونان، موافق بسته شدن مرزهای خود به روی پناهجویان هستند اما آنگلا مرکل صدراعظم آلمان از منتقدین اصلی بستن مسير بالکان به روی پناهجويان است. به گفته او اين راه حل مناسبی برای حل اين مشکل نیست. بديهی است که در حال حاضر تعداد کمتری از متقاضيان پناهندگی به آلمان خواهند آمد، اما در عوض، هر شب بايد در تلويزيون پناهجويانی را که خود را به ساحل يونان رسانده‌اند، مشاهده کرد. چنين صحنه‌های در دراز مدت سرانجام خوبی به همراه نخواهد داشت. مرکل که از حامیان یونان در زمینه پناهجویان است، تاکید دارد ما نمی‌توانيم، يک کشور را با اين مشکل تنها بگذاريم و بايد برای ايجاد توازن، يک راه حل اروپايی پيدا کرد.
بسته شدن مرزها با مخالفت سازمان‌های بین‌المللی و حقوق بشری نیز روبرو است. کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل در نشست شورای حقوق بشر این سازمان در ژنو تاکید دارد پیش نویس توافق نامه اتحادیه اروپا و ترکیه باعث نگرانی است و من درباره اخراج گروهی و خودسرانه پناهجویان که اقدامی غیرقانونی نیز به شمار می‌رود، بسیار نگران هستم. پیش از نشست اتحادیه اروپا که قرار است 17 و 18 مارس برگزار شود، قضیه پناهجویان مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهد گرفت. این موج وسیع پناهجو به اروپا از دوران جنگ جهانی دوم تاکنون بی‌سابقه بوده است.
آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد نیز اعتقاد دارد در صورتی که مسئولیت ارزیابی تقاضاهای پناهندگی بر عهده یک کشور ثالث است، پناهجویان فقط باید به این کشور بازگردانده شوند. افراد در صورت تشخیص صلاحیت پناهندگی شان باید بر اساس استانداردهای بین‌المللی پذیرفته شده از امکان پناهندگی برخوردار شوند و دسترسی کاملی به خدمات آموزشی، اشتغال، مراقبت‌های بهداشتی و در صورت لازم کمک اجتماعی داشته باشند. حمایت‌های قانونی باید بر هر گونه سازوکاری که مسئولیت آن ارزیابی ادعای پناهندگی است، حاکم باشد.
با بسته شدن قطعی مرزها وضعیت 14 هزار پناهجویی که در مرز ایدومنی حضور دارند در ابهام است. شرایط در ایدومنی فاجعه آمیز است و بارندگی روزهای اخیر شرایط را برای پناهجویان بسیار دشوار کرده است و موجب افزایش انواع بیماری زمستانی بویژه در میان کودکان شده است. مقامات وزارت کشور یونان پیش بینی نموده‌اند شرایط مرز مقدونیه حداکثر تا دو هفته آینده به حالت عادی خود باز خواهد گشت اما نمی‌توان با گاز اشک آور به جان پناهجویان افتاد چرا که نیمی از آنان زن و بچه هستند. دولت یونان قصد دارد تا پناهجویان را متقاعد کند که مرز مقدونیه برای همیشه بسته شده است و باید آنان در اردوگاه‌ها مستقر شوند تا اسکان و تغذیه آنان تا زمانی که شرایط مشخص شود، تامین شود.
وزیر کشتیرانی یونان نیز اعتقاد دارد علی‌رغم بسته شدن مرزها طی سه روز اخیر تعداد پناهجویانی که از سواحل ترکیه وارد جزایر یونان می‌شوند، افزایش یافته است. تعداد پناهجویانی که در یونان به ثبت رسیده بودند به 42 هزار نفر رسیده است. از این تعداد 12 هزار نفر در مرز ایدومنی، 10 هزار نفر در جزایر، 3 هزار نفر در بندر پیرآس و بقیه در اردوگاه های آتن، تسالونیکی و دیگر مناطق یونان هستند. طبق آمار نیروی اروپایی Frontex در سه ماه آخر سال 2015 تعداد 484 هزار مهاجر و پناهجو از ترکیه وارد یونان شده و 466 هزار نفر آنان از مسیر بالکان خود را به کشورهای اروپایی رسانده‌اند. گمانه زنی‌هایی وجود دارد که کشورهای بالکان قصد دارند پناهجویانی سوری، عراقی و افغانی که در پی بسته شدن مرز اسلوونی در این کشورها گرفتار شده‌اند، را به یونان بازگردانند.
محمود فاضلی
