الوقت- هرچند که در طی سال های گذشته رسانه های جهانی تمرکز بیشتری بر روی تحولات، حاشیه ها و برنامه های مجمع جهانی داووس داشته اند و در حاشیه آن سال سران و نخبگان کشورها مسائل سیاسی و امنیتی را چون جنگ افغانستان و عراق، مسائل هسته ای ایران و ... را دنبال می کردند اما در حالیکه ما در سال 2016 با پدیده تهدید امنیتی- اقتصادی جریانات تکفیری و حامیان آنان روبرو هستیم اما اجلاس 2016 به این معضل امنیتی جهانی چندان توجی نشان نداد!؟.
دغدغه‌های 2016 داووس:
* اتوماسیون: «رام‌سازی انقلاب صنعتی چهارم» شعار رسمی اجلاس 2016 است که به رشد روبات‌ها و اتوماسیون برمی‌گردد.
* مهاجرت: ملکه اردن و سران عراق و تونس به اجلاس امسال آمدند و یکی از مباحثی که بدان پرداختند، امواج اخیر مهاجرت به اروپا از طریق دریای مدیترانه بود.
* تروریسم: مبارزه یک یا دو دولت با تروریسم، بی‌معنی و بی‌فایده است چرا که تروریست‌ها فاقد دولت رسمی هستند و دائماً نقل مکان می‌کنند. اگر اروپاییان همان‌گونه که نگران شهروندان خود هستند، در برابر گسترش تروریسم در خاورمیانه سکوت نمی‌کردند، اکنون بلای جهانی داعش تا این حد رشد نکرده بود.
* آشفتگی و سقوط شاخص‌های اقتصاد: کریستین لاگارد رئیس صندوق بین‌المللی پول و مسؤولان برخی کشورها که بیشتر با موج جدید سقوط شاخص‌ها درگیر بوده‌اند، همچون شینگ‌های از مسؤولان چینی، در این مورد نظر دادند که چگونه می‌توان از تبدیل آشفتگی اخیر به یک بحران تمام‌عیار اقتصادی مانند آنچه در سال 2008 میلادی آغاز شد، جلوگیری کرد.
* تغییرات آب‌و‌هوایی: این اولین اجلاس پس از اجلاس جهانی آب‌و‌هوا در دسامبر گذشته است که سران و مسؤولان دولتی در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه توانستند با فعالان بزرگ اقتصادی و رؤسای بنگاه‌های بزرگ اقتصادی در مورد چگونگی کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای به رایزنی بپردازند.
* بدهی دول اروپایی: بحران اقتصادی در اروپا چند سالی است که محور هر اجلاسی با حضور اروپاییان بوده است و اگر چه اکنون از اولویت افتاده، اما در کشورهای چون یونان همچنان اولویت اول است.
* نابرابری اقتصادی و اجتماعی: آمارها نشان می‌دهد هر ساله بر فاصله میان 1% ثروتمند جهان با نیمه فقیر آن بیشتر می‌شود. به ویژه بحث پیرامون افزایش اتوماسیون، این دغدغه را نیز مطرح خواهد کرد که نیمه فقیر جهان با بیکاری مضاعف و در نتیجه با فقر بیشتری روبرو خواهند شد. رفع تبعیض از زنان، یکی از موضوعات مرتبط است که طبیعتاً در داووس مورد بحث قرار گرفت.
* بیماری‌های فراگیر: سرطان، ابولا و ایدز و اخیراً زیکا تنها چند مورد از بیماری‌هایی است که گسترش آن جان انسان‌ها را به خطر می‌اندازد و یکی از مشهودترین نمونه از مشکلاتی است که جز با همکاری جهانی حل نمی‌شود.
* جرائم سایبری: لورتا لینچ دادستان کل آمریکا و یورگن استاک رئیس اینترپل از مهمانان این اجلاس بودند. که در مورد لزوم کنترل بیشتر بر فضای مجازی بحث کردند.، امری که با مقاومت بسیاری از نخبگان اجتماعی و انجمن‌های مدنی روبرو خواهد شد.، چرا که آن را موجب سوءاستفاده دولت‌ها در ورود به حریم خصوصی شهروندانشان است.
پیشنهاد ایران برای حل بحران سوریه در اجلاس:
ظریف وزیر امور خارجه در نشست بررسی ابعاد مختلف بحران سوریه که با حضور استفان دی‌میستورا، نماینده دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سوریه و تعداد معدودی از وزرای خارجه دیگر کشورهای جهان در چارچوب نشست مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوییس برگزار شد، شرکت کرد.در این نشست، ظریف مواضع و دیدگاههای جمهوری اسلامی ایران در خصوص روش نیل به یک راه حل سیاسی در سوریه از طریق گفت وگوهای سوری سوری، ضرورت مقابله جدی با داعش و دیگر گروههای تروریستی و تکفیری و همچنین ضرورت عدم مداخله در امور داخلی سوریه را تبیین کرد و نماینده کشورمان گفت: مااز همان ابتدا مصمم بودیم که به راه حلی سیاسی کمک کنیم. متاسفانه پیش شرط‌هایی مطرح شد. برخی می‌خواستند نتیجه فرایند سیاسی پیش از آغاز آن تعیین شود. چنین خواسته‌ای باعث می‌شد تا مذاکرات مطلقا غیرممکن شود. شما نمی‌توانید در حالی وارد اتاق مذاکره شوید که به طرفهای مذاکره‌کننده بگویید که باید فلان کارها را در پایان مذاکرات انجام دهند. در این صورت چه کسی حاضر به مذاکره می‌شود و مذاکره بی‌معناست. بنابراین ما می‌گفتیم ما به فرایندی سیاسی نیاز داریم که در چارچوب آن دولت وحدت ملی تشکیل شود. امکان برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه وجود دارد. در عین حال امکان اصلاح قانون اساسی وجود دارد تا شرایطی پیش نیاید که برنده انتخابات همه چیز را در کنترل خود بگیرد و بازنده انتخابات نیز همه چیز را از دست ندهد. این فرمولی است که می‌تواند مسئله سوریه را حل کند و برای مردم اعتمادسازی کند و از طریق آن، جدای از اینکه چه کسی در انتخابات پیروز شود، همه سهمی در آینده سوریه خواهند داشت. این پیشنهادی بود که من دو سال پیش به عنوان طرح چهار ماده‌ای ارائه کردم که شامل آتش‌بس، دولت وحدت ملی، اصلاحات در قانون اساسی و انتخابات مبتنی بر قانون اساسی جدید بود.
به نظر من لازم است اطمینان حاصل کنیم کسانی که باور دارند راه حلی نظامی برای این بحران وجود دارد، سر عقل بیایند و پای میز مذاکره بیایند.
مواضع و اظهارات ایران در حاشیه اجلاس:
نماینده کشورمان در حاشیه اجلاس،در پاسخ به خبرنگاران در مورد مسائل منطقه، سیاست‌های ایران در قبال تحولات سوریه، تنش با عربستان، تهدیدهای داعش، تحریم‌های آمریکا را تشریح کرد. وی احتمال جنگ با عربستان را منتفی دانست و در مورد بهانه‌جویی عربستان در قطع روابط گفت «از زمانی که توافقنامه ژنو در سال 2013 حاصل شد، همسایه سعودی ما نگران و مضطرب بوده است. دوستان ما،هیچ جای نگرانی و ترس وجود ندارد. ایران آماده است با شما همکاری کند». وی با اشاره به تحریم‌های اخیر موشکی از سوی کنگره آمریکا افزود «بودجه دفاعی ما به ویژه بودجه مخصوص سخت‌افزار نظامی ما کمتر از یک دهم بودجه‌ای است که عربستان سعودی برای سخت‌افزار نظامی خود هزینه می‌کند... امروز با وجود قطعنامه2231 هیچ کسی نمی‌تواند بگوید برنامه دفاعی ایران، برنامه موشکی ایران چیزی را نقض کرده است».
ظریف در پاسخ به سؤالی درباره راه‌حل بحران سوریه گفت: «لازم است همه ما قبول کنیم که هیچ راه‌حل نظامی برای بحران سوریه نیست، البته شاید این مسئله‌ای بدیهی برای بیشتر شما در این مجمع باشد اما لازم است کارهای بیشتری انجام شود تا مورد پذیرش در منطقه قرار گیرد. به نظر من این مسئله‌ای بسیار مهم است و باید همه طرف‌ها آن را درک کنند و بپذیرند که نمی‌تواند هیچ راه‌حل نظامی برای بحران سوریه وجود داشته باشد.
تحلیل رویداد:
انچه در اجلاس 2016 متفاوت است پوشش خبری ضعیف این اجلاس و کمرنگ شدن موضوعات امنیتی مرتبط با اقتصاد است در حالی که در سال های قبل بحث تهدید ایران و طالبان در رسانه های گزارش دهنده اجلاس بسیار پررنگ تر از بحث کنونی مبارزه با تکفیری ها است که این نشان دهنده این موضوع است که طرفهای غربی و صهیونیستی پدیده داعش را به عنوان یک تهدید شماره یک جهانی تلقی نمی کنند در حالی که ایران هسته ای را نه به دلیل هسته ای بودن بلکه به دلیل نوع حکومت و ایدئولوژی یک تهدید جدی قلمداد می کردند و اعتقاد داشتند نه تنها باید در اجلاس امنیتی مونیخ بررسی شود بلکه در اجلاس داووس هم باید به آن پرداخت.
گزارشات منتشر شده نشان می دهد که دغدغه ج.ا.ایران در بحث تروریسم افراطی جهانی بسیار بیشتر از طرف های غربی است. این وضعیت نشان از برخورد گزینشی غیر عادلانه غرب با مسائل و معظلات جهانی است. به طوری که بحث تروریست تکفیری که معضل امنیتی و اقتصادی بین المللی است و بیشترین ضربه نیز به ایران و محور مقاومت وارد شده است. طرف غربی به دلیل بخش دوم خطر تکفیر، حاضر است سکوت خبری و رسانه ای خود را ادامه دهد و در عوض به مسائل حاشیه ای بحران تروریسم بپردازد.
