به گزارش الوقت، عراق و ترکیه روز یکشنبه سازوکار اجرایی توافقنامه همکاری چارچوبی در زمینه آب بین دو کشور را امضا کردند. این توافق «شامل مجموعهای از پروژههای مشترک، از جمله ساخت سدها و دریاچهها، علاوه بر تهیه یک مطالعه و بررسی جامع از وضعیت آب در عراق است.»
4 ماه پیش نیز «خالد شمال»، سخنگوی وزارت منابع آب عراق به سیانان گفته بود: «چهار سال متوالی کاهش نگرانکننده جریان آب از منابع سطحی، بارندگی و پوشش برف، ذخایر کشور را فلج کرده است.» او افزود: «عراق در مورد ذخایر آبی خود در وضعیت بحرانی قرار دارد.» در آن زمان، سخنگوی وزارت آب عراق گفت که «یک تیم مذاکرهکننده دولتی بر اساس یک توافقنامه ۱۰ ساله در مورد مدیریت آب، با ترکیه در تماس است.» سخنگو خاطرنشان کرد که عراق در حال حاضر به دلیل وابستگی شدید به رودخانههایی که از کشورهای همسایه سرچشمه میگیرند، کمتر از ۴۰ درصد از سهم آب قانونی خود را دریافت میکند.» او با برجسته کردن وضعیت متزلزل منابع آبی عراق به عنوان یک کشور پاییندست، توضیح داد که ۷۰ درصد از منابع آبی عراق از کشورهای همسایه تامین میشود و براین اساس ترکیه ۵۰ درصد، ایران ۱۵درصد و سوریه ۵ درصد در تامین منابع آبی عراق نقش دارند.
علی رغم توافقات ترکیه و عراق در راستای همکاری در حوزه منابع آبی، اما برخی کارشناسان گفتهاند ترکیه توافقات در موضوع آب را به مسئله نفت عراق گره زده است. در عمل، این سازوکار جدید نوعی تبادل «نفت در برابر آب» است که به ترکیه اهرم نفوذ بیشتری در عراق میدهد. شرکتهای ترک با تأمین مالی از محل درآمدهای نفتی عراق، مدیریت منابع آب این کشور را در دست میگیرند و در مقابل، آنکارا وعده میدهد تا جریان آب ورودی به عراق را اندکی افزایش دهد؛ اما این افزایش تحت نظارت و با روشهای علمی و مدیریتی مورد تأیید ترکیه انجام میشود تا از تبخیر و هدررفت جلوگیری شود — رویکردی که همسو با مدل مدیریتی آنکارا است و بهطور نسبی به نفع عراق نیز خواهد بود.
