حماس با آزادی اسرای دیگر گروههای فلسطینی، خود را در قامت رهبری مبارزه ضداشغالگری و آرمان بازگشت در این برهه تاریخی مهم به افکار عمومی فلسطینیان عرضه کرد
الوقت- از زمان امضا توافق آتش‌بس در غزه تاکنون سه مرحله از معامله اسرا به انجام رسیده که طی آن ده‌ها اسیر فلسطینی از زندانهای رژیم صهیونیستی آزاد شده‌اند.
در میان انبوه موضوعات منعکس کننده پیروزی مقاومت در فضای تبادل اسرا، یکی از مهمترین نکات مورد توجه مردم فلسطین در این روند، تمایز نگذاشتن حماس میان اسرای خود و سایر اسرا از هر گروه و قشر و قومیت و منطقه جغرافیایی بوده است به صورتی که خانواده‌های اسرای آزاد شده بازگشت عزیزانشان را مرهون مجاهدت و فداکاری مقاومت و مردم غزه می‌دانند.
ناظران معنقدند که این امر تأثیرات قابل ملاحظه‌ای در فضای تحولات سیاسی و اجتماعی فلسطین در آینده به نفع گسترش نفوذ مقاومت می‌تواند داشته باشد. در ادامه با گریزی به سه مرحله نخست توافق اسرا و ذکر جزئیات آن، به ایعاد ـدثیرات سیاسی و اجتماعی این پدیده می‌پردازیم.
مرحله نخست تبادل اسرا
در میان اسرایی که در مرحله اول مبادله آزاد شدند چندین شخصیت برجسته از جمله «خالده جرار» از رهبران جبهه مردمی برای آزادی فلسطین که به حبس ابد محکوم شده بود حضور داشت. «احمد برغوثی» فرمانده جنبش فتح در منطقه رام الله نیز که در جریان انتفاضه، ۱۲ اسرائیلی را در تل‌آویو و بیت‌المقدس به هلاکت رسانده بود در این مرحله آزاد شد. رژیم صهیونیستی احمد برغوثی را به ۱۳ مرتبه حبس ابد محکوم کرده بود اما اکنون مجبور به آزاد کردن او شده است.
همچنین، اسامی «عبله عبدالرسول سعدات» همسر احمد سعدات، دبیرکل جبهه مردمی برای آزادی فلسطین و «دلال خصیب العاروری» خواهر شهید صالح العاروری، معاون وقت رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس نیز در میان اسرای آزاد شده به چشم می‌خورد.
مرحله دوم مبادله اسرا
در مرحله دوم تبادل اسرا بین مقاومت فلسطین و رژیم صهیونیستی که 6 بهمن انجام شد، ۲۰۰ اسیر فلسطینی آزاد شدند. این گروه شامل ۱۲۱ نفر محکوم به حبس ابد و ۷۹ نفر با محکومیت‌های طولانی‌مدت بود. از جمله افراد برجسته آزادشده در این مرحله می‌توان به زکریا زبیدی، فرمانده پیشین گردان‌های شهدای الاقصی جنبش فتح اشاره کرد. همچنین عبدالناصر عیسی، یکی دیگر از اسرای سرشناس فلسطینی از فرماندهان بارز گردان‌های القسام محسوب می‌شود که در چارچوب توافق مبادله اسرا با رژیم صهیونیستی آزاد شد. این تبادل در مقابل آزادی چهار نظامی زن اسرائیلی به نام‌های کارینا آرایف، دانیل گیلبوآ، ناما لوی و لیری الباگ صورت گرفت.
مرحله سوم مبادله
در مرحله سوم تبادل اسرا که 11 بهمن انجام شد و به رغم کارشکنی تل‌آویو، ۱۱۰ اسیر فلسطینی آزاد شدند. این گروه شامل ۳۲ نفر محکوم به حبس ابد، ۴۸ نفر با احکام حبس مختلف و ۳۰ کودک بود. در مقابل، مقاومت فلسطین سه اسیر اسرائیلی به نام‌های «اربیل یهود»، «گادی موزس» و «آگام برگر» را آزاد کرد. از جمله اسرای برجسته فلسطینی آزادشده در این مرحله می‌توان به محمد الشعلان، مسن‌ترین اسیر اهل شهر قدس، اشاره کرد. او اهل شهرک ابودیس در شرق قدس است و بیش از ۲۰ سال در زندانهای رژیم صهیونیستی به سر برده است.
نام و نشان آزادگان حبس ابدی
در بین اسرای فلسطینی که قرار است آزاد شوند، 70 نفر به حبس ابد محکوم شده بودند که اسامی آنها در زیر آمده است.
1- محمود صدقی سلیمان رضوان، متولد 1979 اهل قلقلیه است که از سال 2001 در زندانهای اسرائیل بود.
2- جهاد یوسف اسماعیل النجار متولد 1981، اهل الخلیل است که از 2001 در اسارت به سر می‌برد.
3- جاسر عفیف محمد راد متولد 1975 اهل طولکرم است که از 2002 در زندانهای رژیم صهیونیستی بود.
4- باسل عاطف محمد مخلوف، متولد 1977 اهل طولکرم است که از 2002 در زندانهای رژیم صهیونیستی بود.
5- سليم محمد سعيد سليم حجی، متولد 1972 اهل نابلس و از سال 2002 در بند اسرائیل بود.
6- ثابت عزمي سليمان مرداوی، متولد 1976، اهل جنین و از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
7- ربیع رفيق شریف ابوالرب،متولد 1977، اهل جنین و از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
8- علی سلیمان سعید السعدی متولد 1963، اهل جنین و از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
9- رمضان عید رمضان مشاهره، متولد 1976، اهل قدس و از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
10- محمود علی عبد الردایده متولد متولد 1971، اهل بیت لحم، از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
11- نافذ نایف سلیم حاج حسن، متولد 1978، اهل قدس، از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
12- وسام سعید موسی عباسی، متولد 1977، اهل قدس و از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
13- محمد عودهاسحاق عودهف متولد 1973، اهل قدس، از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
14- وائل محمود محمد علی القاسمف متولد 1971، اهل قدس و از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
15- ایاد یاسر محمود المساله، متولد 1975، اهل الخلیل و از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
16- محمود حماد محمود شریتح، متولد 1977ف اهل الخلیل، از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
17- عبد اللطيف محمد لطفي أحمد حماده، متولد 1972، اهل جنین، از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
18- محمد شاکر علان معلاف متولد 1984، اهل بیت لحم، از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
19- منيف محمد محمود أبوعطوان، متولد 1971، اهل الخلیل، از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
20- إياد محمود عبد الرحيم نصار، متولد 1980، اهل طولکرم، از سال 2003 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
21- شادي عبد السميع سليمان زید، متولد 1982، اهل جنین، از سال 2003 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
22- سامرعبد السميع أحمد اﻷطرش، متولد 1978، اهل قدس، از سال 2003 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
23- أحمد ذيب عبد الرحمن دهیدی، متولد 1982، اهل جنین، از سال 2003 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
24- نورمحمد شکری جابر، متولد 1973، اهل الخلیل، از سال 2003 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
25- عمر صالح محمد فائق الشریف، متولد 1982، اهل قدس، از سال 2003 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
26- احمد مصطفی احمد الشیبانیف متولد 1972، اهل جنین، از سال 2003 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
27- عبدالله عدنان یحیی الشرباتی، متولد 1989، اهل قدس، از سال 2003 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
28- حسام عدنان توفيق عابد، متولد 1980، اهل جنین، از سال 2003 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
29- صالح صبحی داود دار موسی، متولد 1964، اهل رام الله، از سال 2003 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
30- سائد عبد السميع سليمان زید، متولد 1978، اهل جنین، از سال 2003 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
31- خالد ذیب حسن ابوحمدف متولد 1976، اهل نابلس، از سال 2003 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
32- موید شکری عبدالحمید حماد، متولد 1976، اهل رام الله، از سال 2003 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
33- مراد وليد خالد برغوثی، متولد 1973، اهل رام الله،از سال 2003 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
34- أحمد خالد داود حامد، متولد 1975، اهل رام الله، از سال 2003 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
35- یونس علی محمد مساعيد، متولد 1975، اهل طوباس، از سال 2003 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
36- هاشم ناصرأحمد صوص، متولد 1966، اهل رام الله، از سال 2003 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
37- عمارصدقی سليم أبوغلوس، متولد 1983، اهل قدس، از سال 2004 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
38- ساجد أحمد سليم أبوغلوس، متولد 1985، اهل قدس، از سال 2004 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
39- جعفرفوزي قاسم أبو حنانی، متولد 1978، اهل جنین، از سال 2004 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
40- بهجت محمود جمیل اشقیرات، متولد 1978، اهل قدس، از سال 2005 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
41- عبدالمعزدیب ابراهیم جعبه، متولد 1962، اهل الخلیل، از سال 2005 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
42- لوی شاکر شهیب الویوی، متولد 1986، اهل الخلیل، از سال 2006 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
43- لیلی ایوب محمد ابورجیله، متولد 1978، اهل رام الله، از سال 2006 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
44- نائل محمد سليمان ياسین، متولد 1976، اهل نابلس، از سال 2006 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
45- علا جبرین محمد دمهوری، متولد 1978، اهل اریحا، از سال 2006 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
46- موسی آدم سالم اخلیل، متولد 1989، اهل الخلیل، از سال 2007 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
47- مضر موسی احمد ابودیه، متولد 1989، اهل الخلیل، از سال 2007 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
48- عبد الناصرمحمد محمود رزق، متولد 1977، اهل اریحا، از سال 2007 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
49- علا الدين جميل عيد غنيم، متولد 1982، اهل نابلس، از سال 2007 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
50- محمد نعیم سلمان قواسمه، متولد 1984، اهل الخلیل، از سال 2008 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
51- یحیی هاشم عبدالفتاح هیمونی، متولد 1986، اهل الخلیل، از سال 2008 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
52- محمد جرب عوده حروب، متولد 1982، اهل الخلیل، از سال 2010 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
53- بهاء الدین علی حسن العدم، متولد 1985، اهل الخلیل، از سال 2010 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
54- اسحق طاهر صلاح عرفه، متولد 1988، اهل قدس، از سال 2011 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
55- خالد زهیر نجم الدین قطینه، متولد 1978، اهل قدس، از سال 2015 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
56- امجد مصطفی صالح حامد، متولد 1977، اهل رام الله، از سال 2015 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
57- عبدالله منیر صالح اسحاق، متولد 1991، اهل رام الله، از سال 2015 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
58- فایز عبدالمجید جبر حامد، متولد 1973، اهل رام الله، از سال 2015 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
59- ایهم باصم ابراهیم صباح، متولد 2001، اهل طولکرم، از سال 2016 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
60- مالک احمد موسی حامد، متولد 1994، اهل رام الله، از سال 2017 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
61- محمود کامل محمد العطاونه، متولد 1979، اهل الخلیل، از سال 2019 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
62- شریف محمد یوسف النادی، متولد 1976، اهل رام الله، از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
63- نصرمحمد يوسف نادی، متولد 1973، اهل رام الله، از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
64- محمد محمد يوسف نادی، متولد 1980، اهل رام الله، از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
65- محمد أحمد عبد الحميد طوس، متولد 1955، اهل بیت لحم، از سال 1985 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
66- محمد نبيل عامرمحمد عرقان، متولد 1959، اهل الخلیل، از سال 1995 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
67- عماد راشد عبد الرحمن كميل، متولد 1964، اهل جنین، از سال 1998 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
68- جاد ابراهیم موسی معلا، متولد 1977، اهل رام الله، از سال 2001 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
69- ياسرمحمد عبيد ربایعه، متولد 1977، اهل رام الله، از سال 2001 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
70- محمود اسعد محمود عیسی، متولد 1968، اهل نابلس، از سال 2002 در زندان رژیم صهیونیستی بود.
سهیم کردن همه گروههای فلسطینی در مبادله اسرا
مطمئناً آزادی اسرای فلسطینی از تمامی گروههای مبارزاتی و جریان‌های سیاسی یک پیروزی بزرگ برای حماس و مقاومت فلسطین محسوب می‌شود.
حماس با این حرکت خود را در قامت رهبری مبارزه ضداشغالگری و آرمان آزادی فلسطین در این برهه تاریخی مهم به افکار عمومی فلسطینیان عرضه کرد.
در واقع صهیونیست‌ها در یک اشتباه استراتژیک با قصد ریشه کن کردن و خشکاندن گفتمان مقاومت به غزه حمله کردند اما با تسلیم شدن برای پذیرش مبادله اسرا عملاً زمینه ترویج بیشتر مقاومت و حماس در کرانه باختری و قدس را نیز فراهم نمودند.
حماس ثابت کرد که تنها به دنبال منافع خود نیست، بلکه مدافع تمام گروهها و مردم فلسطین است. این اقدام باعث شد که حتی گروه‌هایی که سابقاً اختلافاتی با حماس داشتند، به این جنبش اعتماد بیشتری پیدا کنند و محبوبیت حماس در میان فلسطینیان افزایش یابد. حماس با مذاکره برای آزادی اسرای دیگر گروههای فلسطینی در عمل ثابت کرد که نه تنها برای غزه بلکه برای کل ملت فلسطین می‌جنگد.
بنابراین در سطح سیاسی، این تصمیم نه تنها یک اقدام انسانی، بلکه یک حرکت استراتژیک و محاسبه شده از سوی حماس برآورد می‌شود که به تقویت جایگاه و پایگاه اجتماعی مقاومت در تمام مناطق فلسطینی نشین، اتحاد ملی فلسطین و شکست برنامه‌های رژیم صهیونیستی برای جلوگیری اشاعه مقاومت در کرانه باختری و قدس شریف منجر خواهد شد.
