الوقت- با سقوط دولت بشار اسد در سوریه و کنترل دمشق به دست گروه‌های معارض مسلح، فصل جدیدی از تاریخ معاصر سوریه در حال رقم خوردن است.
در این میان در حالی که ائتلاف معارضین مجموعه کوچک و بزرگ متنوعی از گروه‌های مسلح با ایدئولوژی‌های مختلف را تشکیل می‌دهد ماهیت نظام سیاسی آینده و نیروی اصلی در دست گیرنده قدرت برای هیچکس روشن نیست.
با این حال آنچه از تحولات میدانی قابل رویت و استناد است نقش برجسته نیروهای تحریرالشام (جبهه النصره سابق) به رهبری محمد الجولانی در روند سریع فروپاشی نظام سابق می‌باشد به صورتی که الجولانی در قامت یک رهبر صاحب قدرت در حکمی «محمد جلالی» نخست وزیر پیشین سوریه را مأمور کنترل نهادهای دولتی تا زمان تحویل قدرت کرد. اما محمد الجولانی کیست؟
الجولانی در سال 1982 با نام اصلی «احمد حسین الشرع» در ریاض، پایتخت عربستان سعودی متولد شد، جایی که پدرش به عنوان مهندس نفت کار می کرد.
خانواده جولانی در سال 1989 به سوریه رفتند و در نزدیکی دمشق ساکن شدند.
اطلاعات کمی از دوران اقامت او در دمشق، قبل از رفتن او به عراق در سال 2003 در دست است، یعنی سالی که عراق به اشغال نیروهای آمریکایی درآمد و الجولانی به عنوان یکی از اعضا القاعده برای جهاد به این کشور رفت.
به نوشته وب سایت میدل ایست آی، «اولین نشانه های جهاد در زندگی الجولانی» پس از حملات 11 سپتامبر 2001 ظاهر شد و «او شروع به شرکت در خطبه های مذهبی و جلسات مخفیانه در حومه دمشق کرد. "
الجولانی که در سال 2006 توسط نیروهای آمریکایی در عراق دستگیر شد و به مدت 5 سال در بازداشت بود. او پس از مدتی وظیفه تأسیس شاخه القاعده در سوریه به نام جبهه النصره را به عهده گرفت و به افزایش نفوذ خود در مناطق تحت کنترل تروریست‌ها به ویژه ادلب پرداخت.
الجولانی در سالهای بحران سوریه با ابوبکر البغدادی، رئیس گروه تروریستی "دولت اسلامی در عراق" که بعداً به داعش تبدیل شد، همکاری نزدیکی داشت.
در آوریل 2013، البغدادی به طور ناگهانی اعلام کرد که گروهش روابط خود را با القاعده قطع می کند و تشکیلات جدید خود را در سوریه بنا نهاد.
الجولانی در اولین مصاحبه تلویزیونی خود در سال 2014، به الجزیره گفت که سوریه باید بر اساس تفسیر گروهش از "قانون اسلامی" اداره شود و اقلیت‌های این کشور مانند مسیحیان و علویان در نظام مورد نظر او جایی نخواهند داشت.
الجولانی با شروع روند شکست‌های معارضین از ارتش سوریه و متحدانش و آزادی شهر جلب در ژوئیه 2016، در همان ماه (ژوئیه 2016) با تغییر نام جبهه النصره به «فتح الشام» و اعلام کناره‌گیری از پروژه خلافت جهانی القاعده، تلاش کرد که این گروه را از لیست گروه‌های ترویستی شناخته شده سازمان ملل بیرون بیاورد و در رقابت با سایر گروه‌های معارض که همگی به ادلب کوچ کرده بودند، حمایت‌های خارجی را به سمت خود جلب کند.
او در سال 2015 اعلام کرد که قصد ندارد مانند داعش یا القاعده حملاتی را علیه غرب انجام دهد. او گفت وقتی از القاعده جدا شد، این کار را "برای حذف بهانه های جامعه بین المللی" برای حمله به سازمانش انجام داد.
در اوایل سال 2017، الجولانی از ادغام گروه تحت مدیرت خود با برخی دیگر از گروه‌های تروریستی حاضر در ادلب و تأسیس گروه جدیدی به نام «هیأت تحیرالشام» خبر داد و هدف خود را آزادسازی سوریه از دست دولت اسد، «اخراج شبه‌نظامیان ایرانی» از این کشور و ایجاد دولتی بر اساس تفسیر خودشان از «قوانین اسلامی» اعلام نمود.
از زمان تصرف حلب، این گروه اعلام کرده که امنیت اقلیت های مذهبی و قومی از جمله اماکن متبرکه مذهبی شیعیان را تضمین می‌کند.
به گفته حسن حسن، کارشناس سوری در گفتگو با الجزیره، الجولانی با این نمایش می‌خواهد هیأت تحیرالشام را به عنوان یک نهاد حاکمیتی معتبر در سوریه و شریک احتمالی در تلاش های جهانی ضد تروریسم معرفی کند.
آروند لوند دیگر کارشناس گروه‌های افراطی در گفتگو با سایت swissinfo گفت: «اینکه آیا او در این مواضع کاملا صادقانه است؟ مطلقا نه. این مرد به یک رویکرد بنیادگرای مذهبی بسیار سختگیرانه تعلق دارد. اما کاری که او انجام می دهد، کار هوشمندانه ای است که در این زمان باید بگوید یا انجام دهد.»
هیأت تحریرالشام در حال حاضر توسط سازمان ملل متحد، ترکیه، ایالات متحده و اتحادیه اروپا به عنوان یک سازمان "تروریستی" شناخته می شود.
الجولانی گفته است که این نامگذاری ناعادلانه است، زیرا گروه او از بیعت های گذشته خود به نفع یک بیعت ملی صرف نظر کرده است.
