الوقت- پس از مدتها آرامش نسبی در خاک سوریه، شروع دور جدیدی از درگیری‌ها با حمله غافلگیرکننده جبهه متحد گروه‌های مختلف تروریستی در شمال غرب این کشور و پیشروی سریع آنها به سوی استان‌های حلب و حماء و به تصرف درآوردن شهر حلب، وضعیت بحرانی پیچیده‌ای را برای نظام سوریه ایجاد کرده است به صورتی که حتی احتمال بازگشت این کشور به دوران جنگ داخلی از سوی رسانه‌های مخالف مطرح می‌شود.
اما همزمان با تحولات سریع میدانی، در حوزه دیپلماسی در اولین اقدام قابل توجه عباس عراقچی وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران راهی سوریه شد و طبق برنامه قرار است که پس از آن به ترکیه و سپس شاید کشور دیگری که اعلام نشده، سفر کند.
در این شرایط به منظور بررسی ابعاد این سفر و بررسی بیشتر تحولات سوریه و چشم‌انداز بحران کنونی پایگاه تحلیلی «الوقت» با «سید هادی سید افقهی »کارشناس و تحلیلگر ارشد مسائل غرب آسیا به گفت و گو پرداخته است.
سفر عراقچی برای پر کردن دست سوریه
این کارشناس مسائل غرب آسیا در ابتدای سخنان خود به تشریح اهداف و اهمیت سفر وزیر امور خارجه به دمشق پرداخت و اظهار داشت: «آقای عراقچی یک ماه پیش سفری به سوریه داشتند و با مقامات سوری همچون وزیر امور خارجه ،رئیس پارلمان و شخص بشار اسد ملاقات داشته و گفت‌وگوهایی سازنده‌ای انجام داد. بعد از آن وزیر دفاع ایران به این کشور سفر کرد که مشخص است وضعیت عادی نبوده است و خطرناک ارزیابی می‌شده است. اخیرا هم آقای لاریجانی حامل پیام رهبر انقلاب برای بشار اسد بود. سپس شاهد سفر وزیر امور خارجه سوریه به تهران بودیم. این ترافیک آمد و شدها، ملاقات‌ها، گفت‌و‌گوها و رایزنی‌ها نشانگر احساس خطری بوده است. احتمال می‌رفت و پیش‌بینی می شد که رژیم صهیونسیتی برای قطع امداد رسانی از خاک سوریه به داخل لبنان و رساندن سلاح و تجهیزات به حزب‌الله جبهه‌ای فرعی باز کند تا کشور سوریه را سرگرم کند و به آقای بشار اسد و دولت سوریه فشار بیاورد که خویشتن‌داری کنند کمک‌ها را قطع کنند و ارتباط را به حداقل برسانند. ولی در حال حاضر متاسفانه این واقعه رخ داد و این پیش بینی به وقوع پیوست و این هجوم شتابان و غافلگیر کننده اتفاق افتاد. بنابراین باید خیلی سریع تدارک دیده شود. ما می‌دانیم نیروهای مسلح سوریه از سال ۲۰۱۱ مرتب درگیر جنگ بودند. بعد از پایان جنگ با تروریست‌ها آنها در ادلب بودند و امریکا که کل منطقه شرق فرات را اشغال کرده است. شرق فرات توسط نیروهای امریکایی تحت اشغال است. البته جدای از مسئله حملات گاه‌به‌گاه رژیم صهیونیستی به سوریه. لذا درباره اهداف این سفر باید گفت مواضع سوریه در حلب مورد تعرض جدی قرار گرفته است و در خلال چهار یا پنج روز اخیر۲ تا ۳ استان یعنی حما و حلب در معرض تهدید هستند. بنابراین مرحله مرحله حساسی است و باید هرچه سریع‌تر این ملاقات‌ها صورت بگیرد هماهنگی‌ها و کمک ها صورت بگیرند و اجازه ندهیم که «میدان» سقوط کند. میدان پشتیبان دیپلماسی است و این برمی‌گردد به نظر دکتر عراقچی که معتقد است شما هر چقدر در میدان قوی‌تر باشید دست برتر را در مذاکره خواهید داشت و دست ما در تحمیل شرط و شروط بازتر است. بنابراین این سفر یک بررسی وضعیت میدانی و نظرات خود سوری‌ها و بشار اسد در مطالبات و کمک‌هایشان است. همچنین انتظار می‌رود بررسی گزارشات سفیر ایران در سوریه و مقامات نظامی امنیتی نیز باشد.
حملات تروریست‌ها زیر نظر ترکیه است؛ آنکار ناقض توافق آستانه
این کارشناس مسائل غرب آسیا در ادامه در خصوص چرایی سفر عراقچی به آنکارا می افزاید: بعد از این سفر آقای عراقچی بلافاصله به ترکیه رفت. چرا ترکیه؟ به دلیل اینکه این کشور در سال ٢٠٢٠تعهد کرد که آتش بس را در سوریه برقرار می‌کند و اجازه نمی‌دهد تروریست‌ها پیشرفت کرده و تحرکاتی داشته باشند. اما اینجا اول متهم در موضوع حلب خود ترکیه است. به دلیل اینکه آنکارا امضای خود را در «توافق آستانه»زیر پا گذاشته است و تعهد خود را نقض کرده است. نکته دوم این است که این همه تروریست‌ها مگر در خاک ترکیه نبودند یا در مناطق اشغالی سوریه؟ که آنجا هم با حضور ترکیه مدیریت می‌شود از حلب گرفته و کل استان ادلب را چه کسی اشغال کرده است؟ ترکیه اشغال کرده است و این تروریست‌ها را تحت نظر خود مدیریت می‌کند. اینکه عنوان می‌کنند خبر نداشتند و دخالتی نداشتند به ریش خود می خندند. نفاق بالاتر از این نداریم. این اظهارات برای مقامات ترکیه زشت است که به شعور مردم توهین می‌کنند. تمامی این تروریست‌ها در ترکیه حضور دارند. آموزش‌های آنها لجستیک ،تجهیزات و تسلیحات و تمرینات نظامی و خانواده‌های آنها در ترکیه هستند. در واقع ۱۰ گروه مسلح تروریستی هستند که تمامی آنها زیر نظر ترکیه هستند و دولت ترکیه تمامی موبایل‌های آنها را شنود می‌کند و تمام تحرکات آنها را زیر نظر دارد.حتی ورود نیروهای اوکراینی و پهپادهای آنها از طریق ترکیه صورت گرفته است. بنابراین ما به شدت گله‌مند هستیم و این اقدام و سیاست متهورانه ترکیه را محکوم می‌کنیم. بهانه دیگر آنکارا این است که عنوان می‌کند تلاش‌های خود را انجام داده و خواسته است که این بحران را از طریق گفت و گوهای سیاسی حل کند.در اینجا سوالی خطاب به آقای اردوغان پیش می‌آید. اینکه آقای اردوغان که تظاهر به صلح‌طلبانه بودن می‌کرد و اینکه می‌خواهد با بشار اسد ملاقاتی داشته باشد، مگر می‌شود کشوری که تحت اشغال بوده است با شما مذاکره کند. در حالی که شهرهای حساس و مهم مرزی این کشور در اشغال ترکیه است. اردوغان باید برای اثبات حسن نیت خود از خاک سوریه عقب نشینی می‌کرد و یا تحت نظارت کمیته ای مشترک متشکل از ایران، ترکیه و روسیه حتی بدون حضور سوریه، گروه‌های مسلح را محدود و یا خلع سلاح می کرد. حتی این اقدام را نیز انجام نداد. بلکه آنکارا به طور مستقیم در این موضوع دخالت داشته است. بنابراین آنکارا «توافق آستانه» را نقض کرده است و همچنین این بحران را مدیریت می‌کند .موضع مخالف آقای بشار اسد با اردوغان به حق بود زیرا ترکیه هنوز در خاک کشورش حضور دارد. نکته مهم این است که «تحت اشغال» هیچ مذاکره‌ای اهمیت نخواهد داشت. قطعا ترکیه، آمریکا و رژیم صهیونیستی در این طرح شکست خواهند خورد. قطعا اقدامات و تجاوزات و سیاست‌های خصمانه ترکیه نسبت به سوریه بازتاب بدی در داخل این کشور نیز به همراه خواهد داشت.
همکاری با روسیه در جبهه مبارزه با تروریست ادامه دارد
این کارشناس مسائل منطقه در بخش پایانی سخنان خود ادعای مطرح شده مبنی بر کوتاهی مسکو به عنوان متحد استراتژیک سوریه درتحولات اخیر این کشور را مردود دانست و افزود: البته یک معاهده شصت ساله در حوزه همکاری‌های نظامی امنیتی منعقد شده است که اخیراً مجدد آن را تمدید کردند، نیروهای روسیه در زمان اتحاد جماهیر شوروی یک پایگاه دریایی در «طرطوس »دارند و بعد از بحران سوریه پایگاه هوایی «حمیمیم »نیز به آن اضافه شد. منتها حجم حضور روسها به علت بروز بحران اوکراین و جنگ با ناتو کاهش یافت. فلذا بخشی از نیروهای خود را از این پایگاه‌ها به اوکراین منتقل کرد. با توجه به روی کار آمدن ترامپ روسیه حضور خود در سوریه را بیش از بیش تقویت خواهد کرد. رسانه‌های معاند جنگ روانی راه می‌اندازند و در صدد تفکیک جبهه مقاومت و جبهه مبارزه علیه تروریسم هستند. همکاری روسیه با ما در جبهه مبارزه با تروریست قرار می‌گیرد معتقدم سفر آقای عراقچی به ترکیه سفری تعیین کننده است.
