الوقت- تداوم نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در نوار غزه که در سایه سکوت برخی رژیمهای عربی انجام می‌شود شکاف بین افکارعمومی با دولتهای عرب را تشدید کرده است.
در حالی که مسلمانان سراسر جهان در شش ماه گذشته در حمایت از مردم فلسطین سنگ تمام گذاشتند، در این میان مردم اردن به دلیل نزدیکی به سرزمینهای اشغالی و قرابت خونی نقش ویژه ای در اعتراضات مردمی علیه تجاوز صهیونیست‌ها ایفا کردند.
با اینکه دولت اردن به عنوان قیّم مسجدالاقصی، در شش ماه به صراحت مخالفت خود با تداوم کشتار و آوارگی مردم غزه در تجاوزات رژیم صهیونیستی را اعلام کرده و کرزار دیپلماتیک فعالی را برای جلوگیری از وقوع آوارگی اجباری ساکنان غزه یا کرانه باختری به راه اندخته است، اما مردم این کشور خوستار اقدامات بیشتر و جدی‌تری از سوی حاکمان خود برای توقف ماشین کشتار اسرائیل در غزه هستند.
اردنی‌ها روز جمعه در سیزدهمین روز متوالی تظاهراتی را در اطراف سفارت رژیم صهیونیستی در امان برگزار و خواهان قطع روابط دیپلماتیک با این رژیم شدند. مردم اردن خواستار پایان قرارداد «وادی عربه» برای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی و توافقات ناشی از آن هستند.
معترضان حمایت خود را از فلسطینی‌های محاصره شده در غزه اعلام کردند و از ملت‌های عربی خواستند برای حمایت از ملت فلسطین بپا خیزند. شعارهای مردمی در اعتزاضات حمایت از فلسطین، در حال تغییر است و معترضان سکوت حاکمانشان در برابر نسل‌کشی غزه را خیانت به آرمان قدس می‌دانند.
جنگ جاری در غزه باعث شده اردن خطر تغییر در نبرد را احساس کند، به ویژه رژیم صهیونیستی که از حمایت نظامی و سیاسی آمریکا برخوردار است، از هیچ جنایتی دریغ نمی‌کند که ممکن است بحران را بین‌المللی کرده و غرب آسیا را در وضعیت آشوب‌ناکی قرار دهد. اردن کوچ ساکنان غزه را مقدمه‌ای برای پایان مسئله فلسطین به هزینه کشورهای همسایه به ویژه مصر و اردن می‌داند و به شدت با این مسئله مخالف است، زیرا ورود میلیونها فلسطینی جدید به اردن، مشکلات امنیتی و اقتصادی این کشور را تشدید خواهد کرد.
اردن با موضوع فلسطین در چارچوب محاسبات پیچیده سیاسی، نظامی، امنیتی، اقتصادی و جمعیتی برخورد می‌کند و موقعیت آن توسط عوامل متعددی تعیین می‌شود که می‌تواند در روند جنگ غزه تاثیرات اساسی بگذارد. این موضوع موجب شده تا تحولات این کشور با نگرانی زیادی از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی رصد و دنبل شود. در این میان این پرسش مطرح است که پتانسیل‌های تبدیل شده اردن به دروازه جدید بحران برای رژیم صهیونیستی چیست؟
اعتراضات اردنی‌ها از جنس قرابت خونی
جنس اعتراضات ضد صهیونیستی در اردن در مقایسه با سایر کشورهای عربی متفاوت است. حدود 60 درصد از مردم اردن از آوارگانی فلسسطینی هستند که در سالهای اول اشغال فلسطین توسط صهیونیست‌ها به این کشور مهاجرت کردند و روابط خونی با ساکنان غزه و کرانه باختری دارند. به همین منظور کشتار فلسطینیان در غزه، اردنی‌ها را بیشتر جریحه‌دار کرده است که یاد و خاطره جنایات روزهای اول اشغالگری را در اذهان آنها تداعی می‌کند.
فلسطینی‌های اردن که خانه و کاشانه خود را از دست داده‌اند، آوارگی مجدد بیش از دو میلیون نفر ساکن غزه را برنمی‌تابند، زیرا این اقدام مقدمه‌ای برای اشغال تدریجی کل سرزمین فلسطینیان است که در تضاد با خواست عموم فلسطینیان و دهه‌ها آرزوی بازگشت آواره‌ها به سرزمین مادریشان قرار دارد.
ملت اردن هم مثل گروههای مقاومت به این باور رسیده‌اند که مماشات و گفتگو با رژیم صهیونیستی فایده‌ای ندارد و اشغالگران تنها زبان زور را می‌فهمند. اکثر فلسطینی‌های ساکن اردن هم گرایشات اخوانی دارند که سبب می‌شود روابط تنگاتنگی با حماس و جهاد اسلامی داشته باشند. گسترش اعتراضات مردمی در اردن نیز پس از آن بالا گرفت که اخیرا رهبران حماس از اردنی‌ها خواستند تا دامنه اعتراضات در مرز با سرزمینهای اشغالی را افزایش دهند.
در این راستا، موسس مرکز شرافت برای مطالعات جهانی شدن و تروریسم، گفت:«هسته اصلی معترضان اردنی اعضای اخوان المسلمین و هواداران آنها هستند، زیرا اخوان المسلمین تنها کسی است که می‌تواند خیابان را به این شکل سازماندهی کند».
اردنی‌ها خواستار قطع روابط دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی هستند و این حداقل کاری است که دولتمردان این کشور در حمایت از مردم مظلوم فلسطین می‌توانند انجام دهند. به اعتقاد برخی کارشناسان، با تشدید اعتراضات مردمی، اردن اکنون روی بشکه باروت قرار گرفته که به دلیل مطالبات عمومی، وضعیت امنیتی آن روز به روز بدتر می‌شود.
قطع شاهرگ اقتصادی صهیونیست‌ها
اردن به دلیل همجواری با سرزمینهای اشغالی می‌تواند نقش مهمی در جهت‌دهی به تحولات سیاسی و اقتصادی رژیم صهیونیستی داشته باشد. دره اردن نشان دهنده اهمیت استراتژیک برای کرانه باختری است و به عنوان یک فضای حیاتی است که تنها مرز بین‌المللی کرانه باختری با اردن و جهان را تشکیل می‌دهد و مسیری برای تجارت و سفرهای خارجی فراهم می‌کند تا از محاصره اسرائیل خارج شود.
به دلیل موقعیت استراتژیک اردن برای رژیم صهیونیستی، این کشور نقش محوری در ترانزیت کالاهای تجاری از طریق کریدورهای زمینی دارد. پس از آنکه انصارالله یمن، در حمایت از مردم غزه عبور کشتی‌های صهیونیستی از تنگه «باب المندب» را ممنوع کرد، تل‌آویو با کمک شیخ‌نشین‌های عرب خلیج فارس از جمله امارات و عربستان سعودی، مسیر جایگزین را برای انتقال کالاها از شرق آسیا به سرزمینهای اشغالی انتخاب کرد.
این کالاها با عبور زمینی از عربستان به اردن رسیده و از آنها راهی سرزمینهای اشغالی می‌شوند و لذا، اردنی‌ها می‌توانند در صورت لزوم با مسدود کردن این کریدور ترانزیتی که در شرایط کنونی برای صهیونیست‌ها حیاتی به شمار می‌رود، شاهرگ اقتصادی اسرائیل را قطع کنند. قطع این کریدور تجاری در شرایطی که جنگ در غزه روزانه ده‌ها میلیون دلار هزینه در بردارد، می‌تواند اقتصاد این رژیم را تحت‌الشعاع قرار داده و در بلندمدت آسیب‌های جدی به اقتصاد آن وارد کند.
تسلیح احتمالی کرانه باختری
اردن به دلیل موقعیت خود در قلب هر رویارویی منطقه‌ای بالقوه قرار دارد و به دلیل هم‌مرز بودن با کشورهای سوریه و عراق به عنوان اعضای محور مقاومت، نقش و جایگاه ویژه‌ای در ترتیبات امنیتی منطقه دارد.
اردن به عنوان تنها راه کمک‌رسانی به کرانه باختری است که می‌تواند نقش محوری در تسلیح گروههای مقاومت این منطقه تحت اشغال بازی کند. در روزهای اخیر برخی مقامات و رسانه‌های صهیونیستی مدعی شده‌اند که ایران در حال ارسال سلاح به گروههای مقاومت در کرانه باختری است تا جبهه دوم جنگ علیه سرزمینهای اشغالی را باز کند اما هیچ سند متقن برای متهم کردن ایران ندارند.
به نظر می‌رسد، تسلیح کرانه باختری در ماه‌های اخیر از سوی برخی جریانهای اردنی حامی فلسطین انجام می‌شود تا بتوانند از دو جبهه به اشغالگران ضربه بزنند. گشوده شدن جبهه کرانه باختری، بزرگترین نگرانی دولت تندرو بنیامین نتانیاهو است و اگر گروههای اردنی بتوانند سلاح به دست مبارزان فلسطینی در کرانه باختری برسانند، می‌توانند این جبهه را گرم کرده و صهیونیست‌ها را در تنگنای امنیتی قرار دهند.
اردنی‌ها در این زمینه از حمایت گروههای مقاومت منطقه هم برخوردار هستند. مسئول امنیتی کتائب حزب الله عراق هفته گذشته در پیامی اعلام کرد که مقاومت اسلامی تجهیزات خود را برای آمادگی برادران مجاهدان مقاومت اسلامی در اردن جهت رفع نیاز ۱۲ هزار رزمنده به سلاح‌های سبک و متوسط، پرتابگرهای ضد زره، موشک‌های تاکتیکی، میلیونها تیر مهمات و چندین تن مواد منفجره آماده کرده است. مسئول امنیتی کتائب حزب الله عراق افزود:«ما آماده آغاز مقدمات هستیم و کافی است مجاهدان حماس یا جهاد اسلامی به آن توصیه کنند، ابتدا راه زمینی را که به رژیم صهیونیستی می‌رسد، قطع می‌کنیم».
در صورتی که این حجم از تسلیحات به دست اردنی‌ها برسد، معادله جنگ با اشغالگران تغییر خواهد یافت و اردنی‌ها هم می‌توانند با ورود به کرانه باختری دوشادوش برادران خود با صهیونیست‌ها مبارزه کنند. رژیم صهیونیستی با جنایات گسترده خود در غزه سعی دارد، حماس را نابود کرده و مقاومت فلسطین را از بین ببرد این درحالی است که کرانه باختری تازه در مسیر مبارزه مسلحانه قدم گذاشته و خلع سلاح فلسطینیان دیگر شدنی نیست.
ضربه زدن به منافع غرب
اردن علاوه‌بر اینکه برای رژیم صهیونیستی مهم تلقی می‌شود برای غرب به ویژه آمریکا هم اهمیت فزاینده‌ای دارد. آمریکا که برخی پایگاه‌های خود در منطقه را از دست داده است، برای جبران این کاستی‌ها سعی دارد در سایر کشورهای متحد خود جای پایی برای خود پیدا کند تا بتواند همچنان در منطقه حضور داشته باشد و اردن به دلیل نزدیکی به سرزمینهای اشغالی در اولویت ترتیبات جدید امنیتی آمریکا قرار گرفته است.
پایگاه خبری" اینترسپت" در آبان ماه گذشته در گزارشی با اشاره به استقرار چراغ خاموش واحدهای نظامی جدید ایالات متحده در اردن نوشت: «ارتش آمریکا از زمان حمله حماس به اسرائیل در 7 اکتبر، هزاران نیرو را در خاورمیانه مستقر کرده اما از افشای پایگاه‌های نظامی یا حتی کشورهای میزبان خودداری می‌کند - نه به دلایل امنیتی، بلکه برای در امان ماندن از شرمندگی کشورهای میزبان».
بر اساس این گزارش، «یکی از این پایگاه‌ها، پایگاه هوایی "موفق السلطی" در اردن بود که ماه گذشته از چندین جت تهاجمی جدید F-15 استقبال کرد، همان هواپیماهای مورد استفاده برای بمباران تاسیسات مورد استفاده شبه نظامیان مورد حمایت ایران در سوریه که طی ماه گذشته 3 بار از سوی آمریکا در مناطقی از سوریه به مورد اجرا درآمده است».
اردن صدها مستشار آمریکایی دارد و یکی از معدود متحدان منطقه‌ای است که در طول سال تمرینات نظامی گسترده‌ای را با نیروهای آمریکایی برگزار می‌کند. پایگاه‌های مستقر در اردن به لحاظ لجستیکی برای آمریکا مهم هستند و می‌تواند در صورت بحرانی شدن اوضاع امنیتی در منطقه، از این پایگاه برای مقابله با تهدیدات علیه سرزمینهای اشغالی استفاده کند. به همین دلیل بود که گروههای مقاومت عراق در بهمن ماه گذشته حملات پهپادی را به پایگاه آمریکایی در اردن موسوم به «برج22» انجام دادند که مقدمه‌ای برای گشودن جبهه اردن علیه آمریکا بود.
از آنجا که اردنی‌ها هم آمریکا را مسبب اصلی تنش در سرزمینهای اشغالی می‌دانند، لذا با موج ضد صهیونیستی و ضد آمریکایی که به راه افتاده است این احتمال وجود دارد که مردم خشمگین اردن با تداوم اعتراضات و تحت فشار قرار دادن دولت، اشغالگران آمریکایی را بیرون کرده و در صورت امتناع کاخ سفید سناریوی مبارزه مسلحانه را برای بیرون راندن آمریکایی‌ها در دستورکار قرار دهند، چیزی که گروههای حشدالشعبی در عراق چند سالی است که آنرا رهبری می‌کنند.
