الوقت- درحالی که با طولانی شدن درگیری‌ها در غزه و گسترش دامنه جنگ به حوزه دریای سرخ، نگرانی‌های جهانی را از آینده روند تحولات و تبدیل شدن آن به سرمنشا بحران امنیت و تجارت دریانوردی در یکی از شاهراه‌های مهم ترانزیت بین المللی دریایی افزایش داده، به نظر می‌رسد که این مسئله خود به بروز شکاف میان جبهه متحدان غربی حمایت از جنگ‌افروزی صهیونیست‌ها دامن زده است.
در حالی که با بحرانی شدن شرایط در دریای سرخ به واسطه حملات آمریکا به مواضع انصارالله در خاک یمن، واشنگتن انتظار داشت متحدان اروپایی آن در ائتلاف دریایی مقابله با یمن شریک شوند، اما جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به عنوان ایده پرداز باغ سبز، در روزهای اخیر اعلام کرد که این اتحادیه قصد اعزام کشتی‌های نظامی خود با ماموریت رزمی به دریای سرخ را ندارد.
به گفته بورل، اتحادیه اروپا در تدارک برای اعزام یک گروه از قوای دریایی به دریای سرخ است، اما تنها ماموریتش حفاظت از کشتیرانی است. بورل مدعی شد:«این بلوک قصد تشدید درگیری با ارتش یمن را ندارد، ما باید هر کار ممکن را برای تضمین آزادی دریانوردی انجام دهیم، اما همزمان از تشدید تنش اجتناب کنیم».
اکنون این پرسش مطرح است که چرا اتحادیه اروپا از ورود به درگیری‌های دریای سرخ امتناع می‌ورزد و در این رابطه سیاست بروکسل و کاخ سفید با شکاف گسترده رو به رو است؟
نگرانی از بحران انرژی
مهمترین مسئله‌ای که اروپاییها را نسبت به تحولات در دریای سرخ نگران می‌کند بحث انرژی است. اروپاییها پس از شروع جنگ اوکراین در فوریه 2022 و متعاقب آن توقف صادرات نفت و گاز روسیه به قاره اروپا، که به افزایش قیمت حامل‌های انرژی منجر شد، با بحران انرژی دست و پنجه نرم می‌کنند و بعد از گذشت دو سال هنوز از زیر آوارهای این بحران خود ساخته خارج نشده‌اند.
اتحادیه اروپا در این مدت واردات نفت خود از خاورمیانه را به عنوان بخشی از تلاش‌ها برای کنار گذاشتن محصولات انرژی روسیه و وابستگی اتحادیه اروپا به نفت عبوری از دریای سرخ و کانال سوئز افزایش داده است. بنابراین، اروپاییها نمی‌خواهند با درگیر شدن در تنشهای دریای سرخ که یکی از شاهراه‌های انتقال انرژی در جهان به شمار می‌رود، بحران انرژی را تعمیق کنند.
کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس، بیشترین ذخایر نفت و گاز جهان را در اختیار دارند و نقش عمده‌ای در تامین نیازهای غربی‌ها بازی می‌کنند. درحال حاضر، قطر یکی از تامین کنندگان اصلی گاز اروپا به شمار می‌رود که این محموله‌ها را به صورت مایع از دریای سرخ به مدیترانه و اروپا صادر می‌کند و در صورتی که تنشها در دریای سرخ شدت بگیرد، روند انتقال نفت و گاز هم مختل خواهد شد.
نخست وزیر قطر دو هفته پیش در سخنانی زنگ خطر را به صدا درآورد و هشدار داد که با تشدید بحران در دریای سرخ، صادرات محموله‌های LNG از این کشور نیز تحت تأثیر قرار خواهند گرفت. بنابراین، در صورت تشدید تنشها در دریای سرخ، مردم و رهبران اروپایی باید خود را برای افزایش هزینه‌های انرژی، تاخیر در حمل و نقل و گسترش تورم که منجر به نرخ‌های بهره بالاتر و بلندمدت می‌شود، آماده کنند. اقدامی که دوباره میلیون‌ها مردم را در سراسر اروپا به خیابان‌ها خواهد کشاند و دولت‌های محلی با موج جدیدی از بحران اقتصادی و انرژی مواجه خواهند شد.
از طرفی، هر گونه اختلال در عرضه نفت و گاز در دریای سرخ، به افزایش قیمت انرژی در جهان منجر خواهد شد و اروپاییها از این مسئله به شدت نگران هستند. زیرا افزایش قیمت نفت و گاز در بازارهای جهانی به نفع روسیه است که می‌تواند با فروش منابع انرژی خود درآمدهای زیادی را کسب کند. غربی‌ها در دو سال گذشته تلاش زیادی کردند تا با بلوکه کردن سرمایه‌های روسیه در اروپا و آمریکا و همچنین کاهش درآمدهای انرژی، رقیب سنتی خود را تضعیف کنند اما موفقیت چندانی کسب نکردند. اما تشدید تنشها در دریای سرخ برای روسیه فرصت خوبی فراهم خواهد کرد تا بخشی از کاهش درآمدهای خود را از این طریق جبران کند.
افزایش درآمدهای روسیه به معنای افزایش قدرت نظامی این کشور و کاهش آسیب‌پذیری اقتصادی در برابر غرب خواهد بود که برای اروپاییها خطرناک است.
همچنین، اروپاییها می‌دانند که ورود نظامی آنها به منطقه سبب تشدید دامنه جنگ خواهد شد و مجبورند در دو جبهه اروپا و خاورمیانه بجنگند. برخلاف آمریکا، کشورهای اروپایی از گسترش دامنه جنگ در غرب آسیا اجتناب می‌کنند و خواستار کاهش تنشها بین گروههای مقاومت با رژیم صهیونیستی و آمریکا هستند. زیرا با افزایش دامنه جنگ از غزه به خلیج فارس و دریای سرخ، بحران جدیدی در جهان ایجاد خواهد شد که غربی‌ها به عنوان مسبب و جنگ افروز این ماجرا بیش از دیگران متضرر می‌شوند.
مختل شدن مسیر تجارت با شرق آسیا و اقیانوس هند
دریای سرخ مهمترین مسیر مواصلاتی از اروپا تا شرق آسیا و اقیانوس هند به شمار می‌رود و عمده تجارت این کشورها با هند و چین هم از این مسیر انجام می‌شود. اتحادیه اروپا دومین شریک مهم تجاری چین در سال 2022 بود که حجم تجارت دوجانبه بالغ بر 850 میلیارد دلار بود. همچنین، اتحادیه اروپا در حال حاضر سومین شریک تجاری مهم هند است و سال 2022 حجم تجاری هند و اتحادیه اروپا بالغ بر ۱۲۰ میلیارد یورو بود.
با این احتساب، در صورتی که تجارت دریایی از مسیر دریای سرخ مختل شود، اروپاییها برای ادامه تجارت خود با اقیانوس هند و شرق آسیا باید به مسیرهای جایگزین و پرهزینه‌تر مانند جنوب آفریقا فکر کنند، همان کاری که کشتی‌های صهیونیستی در سه ماه اخیر آنرا انجام می‌دهند تا از عملیات موشکی انصارالله در امان باشند. افزایش هزینه‌های تجاری در این شرایط وانفسا برای اتحادیه اروپا گران تمام خواهد شد و آنها نمی‌خواهند با اقدامات نسنجیده و اشتباه محاسباتی مسیر دریای سرخ را از دست بدهند.
تردید در توانایی آمریکا
موضوع دیگری که اتحادیه اروپا را به عدم مداخله در تحولات دریای سرخ واداشته است، بی‌اعتمادی به وعده آمریکا برای کنترل انصارالله از طریق کاربرد زور است. آمریکا با تشکیل ائتلاف دریایی مدعی است که می‌تواند با حملات موشکی انصارالله مقابله کند اما اروپاییها در توانایی واشینگتن برای تضمین امنیت و صلح در دریای سرخ تردید دارند. عدم همراهی کشورهایی مانند فرانسه، اسپانیا و ایتالیا در ائتلاف آمریکا، نشان داد که غربی‌ها واقعیت‌های میدانی در منطقه را به خوبی درک کرده‌اند.
غربی‌ها می‌دانند که الآن قدرت برتر دریای سرخ، انصارالله است که با اشراف کامل به این آبراه بین‌المللی قواعد بازی در این منطقه را تعیین می‌کند و حملات آمریکا و انگلیس هم نمی‌تواند این جنبش را به عقب‌نشینی وادار کند و در دو هفته اخیر دیدیم که حملات هوایی و دریایی این دو کشور به مواضعی در خاک یمن، نه تنها دستاوردی نداشت بلکه انصارالله را به ادامه عملیات خود علیه منافع جبهه عبری-غربی مصمم‌تر کرد و حملات موشکی به ناوهای آمریکا از جمله این اقدامات بود.
رهبران انصارالله بارها گفته‌اند که نوک حملات آنها علیه کشتی‌های صهیونیستی و اخیرا علیه آمریکا و انگلیس است و سایر کشورها به راحتی و بدون هیچ خطری می‌توانند در دریای سرخ و باب‌المندب تردد کنند. بنابراین، اروپاییها نمی‌خواهند با ورود به مناقشه انصارالله و آمریکا، آتش در خرمن غرب بریزند.
دریای سرخ و کانال سوئز یکی از استراتژیک‌ترین مسیرهای تجارت دریایی جهان هستند که تقریباً 15 درصد از ترافیک جهانی کشتیرانی از آن عبور می‌کند ولی با بسته شدن این آبراه بین‌المللی، کشتی‌های تجاری مجبورند مسافت طولانی‌تر از «دماغه امیدنیک» در منتهی الیه جنوب آفریقا را طی کنند که هزینه‌های زیادی را به کشورهای غربی تحمیل خواهد کرد.
در این ارتباط می‌توان به خسارات اقتصادی سنگینی که غول‌های اقتصادی غرب در هفته‌های اخیر متحمل شدند اشاره کرد. یک نمونه از این خسارتها به شرکت چندملیتی «تسلا» وارد شد که اخیرا اعلام کرد به دلیل کمبود قطعات ناشی از تاخیر در حمل و نقل، بیشتر تولید خودرو را در کارخانه گیگافکتوری خود در برلین متوقف خواهد کرد. شرکت چندملیتی سوئدی «ولوو» که اکثریت سهام آن متعلق به چین است، به دلیل تاخیر در تحویل قطعات، تولید را در کارخانه خود در گنت بلژیک به حالت تعلیق درآورد. بنابراین، اگر دامنه تنشها در دریای سرخ گسترش پیدا کند، شرکت‌های اروپایی هم زیانهای زیادی را متحمل خواهند شد.
از طرفی، عملیات انصارالله در دریای سرخ هم به خاطر تداوم جنگ غزه است و همواره گفته‌اند اگر کشتار فلسطینی‌ها متوقف شود، آنها نیز به حملات خود علیه کشتی‌های صهیونیستی پایان خواهند داد. لذا، اروپاییها نمی‌خواهند با حمایت از ائتلاف دریایی آمریکا، آتش جنگ در منطقه را شعله‌ور کنند، زیرا انصارالله هشدار داده که انتقام سختی از متجاوزان به یمن و اعضای ائتلاف دریایی خواهد گرفت.
