الوقت- سرنوشت مشاهیر تأثیرگذار جهان همواره با این گزاره گره خورده است که تاریخ بارها و بارها آنها را در معرض قضاوت نسل‌های آینده قرار می‌دهد و در این چرخۀ بی‌پایان، چه بسا معیارها و ملاک‌های سنجش افراد و جوامع زیر و زبر شده و نگاه‌های کاملاً متفاوتی به افکار و ایده‌ها و عملکرد آنها بوجود آید.
امروزه داستان صدام حسین دیکتاتور سابق عراق هم سرنوشتی از این دست بازبینی‌های تاریخی را تجربه می‌کند. اینکه آیا او دیکتاتوری جنایتکار بود یا رهبری میهن‌پرست برای عراق موضوعی است که حداقل برای نسلی از عراقی‌ها که از دوران حکومت حزب بعث جز در اوراق تاریخ و مشاهدات و روایت‌های والدین و مسن‌ترها آشنایی ندارند، پرسش‌برانگیز شده است.
در این میان کم نیستند رسانه‌هایی که با اغراض سیاسی به دنبال پاک کردن دامن رژیم سابق عراق از جنایات مرتکب شده آن و نیز ارائه روایتی دستکاری و تطهیر شده از نزدیک به سه دهه حکمرانی دیکتاتور سابق این کشور برای نسل جدید هستند.
این رویکرد که عمدتاً بر مبنای به چالش کشیدن نظام مستقر عراق پس از 2003 (با حاکمیت شیعیان) در حال تبلیغ و ترویج است روایت‌های گزینشی و غالباً بسیار سطحی و حتی در همتنیده با کذب و دروغ را به عنوان واقعیت به خورد مخاطب عراقی می‌دهد تا افکار عمومی را به سمت و سوی مورد نظر خود سوق دهد. جا اندختن نوعی از ناسیونالیسم عراقی با کانونیت متعارض نشان دادن هویت عربی با هویت مذهبی بویژه در میان شیعیان، ترویج سکولاریسم و کمرنگ کردن نقش مرجعیت دینی در سیاست و دور کردن عراق از محور مقاومت عمده‌ترین اغراض چنین پروژه‌ای است.
اگرچه این پروژه در سالهای اخیر با نقش آفرینی حمایتی بازیگران خارجی همانند آمریکا و اردن و عربستان سعودی در حال پیاده سازی است اما انچه در روزهای اخیر بار دیگر توجهات را به این مسئله را جلب کرده مصاحبه های سریالی است که از برخی سیاسیون عراقی منتشر می شود.
مثلا مصاحبه شبکه العربیه عربستان با رئیس تیم وکلای صدام در مورد نحوه اعدام او که طی آن خلیل الدلیمی می‌گوید هنگام بالا رفتن صدام از پله‌ها برای اعدام، افسران اطلاعاتی ایرانی فارسی صحبت می‌کردند.
به این دلیل که اثبات کنند ما ایرانی‌ها تو را محاکمه می‌کردیم نه آمریکایی‌ها و این مجازات جنگ هشت‌ساله است…
و یا مصاحبه اخیری که ایاد علاوی نخست وزیر سابق عراق با روزنامه سعودی الشرق الاوسط درباره صدام داشته و طی آن دیکتاتور سابق عراق را از هرگونه فساد اقتصادی و مال اندوزی مبرا دانسته و او را چهره ای وطن دوست معرفی می‌کند.
ایاد علاوی در بخشی از این مصاحبه جنجالی می‌گوید: پس از سقوط صدام حسین، تحقیقاتی انجام دادیم و سرنخی از فساد مالی او نیافتیم، ملکی به نام او پیدا نکردیم، همه چیز به نام دولت عراق، وزارت امور خارجه و شورای فرماندهی انقلاب ثبت شده بود.
علاوی با اصرار خبرنگاری که این سوال را تکرار می کرد که آیا علاوه بر پول چیزهای دیگری همانند هواپیمای شخصی نیز پیدا نکردید؟ در پاسخ می‌گوید: «حتی املاک و مستغلات هم چیزی به نام او پیدا نکردیم».
علاوی همچنین ماجرای دستگیر شدن صدام را اینگونه بازخوانی می‌کند که از دستگیر شدن صدام شوکه نشده بود زیرا مطمئن بود که صدام کسی نیست که بخواهد فرار کند و او رهبری یک نیروی مقاومت برای مقابله با اشغالگری آمریکا را برعهده گرفته بود.
ترسیم اینگونه کارنامه 30 ساله عملکرد صدام و حزب بعث عراق، آنهم با توجه به نحوه چینش سوالات خبرنگار الشرق الاوسط که تنها به وجه مالی و اقتصادی دوران ریاست جمهوری دیکتاتور سابق این کشور می‌پردازد، به نظر می‌رسد با آگاهی از دغدغه های امروزین افکار عمومی در عراق در مورد وجود فساد گسترده در بروکراسی دولتی صورت گرفته است.
دولت کنونی عراق بر پایه نظام سهمیه بندی موجود در قانون اساسی این کشور بنا شده است که در سالهای اخیر نیز مورد انتقاد برخی از سیاسیون و نخبگان جامعه بوده است و از آن به عنوان یکی از ریشه‌های فساد و ناکارآمدی سیستم اداری و حکمرانی یاد می‌شود.
عراق در شاخص وجود فساد در سال 2022 که توسط سازمان شفافیت بین‌الملل منتشر شده است، در میان فاسدترین کشورهای جهان طبقه‌بندی شده و از میان 180 کشور موجود در این فهرست، عراق رتبه 157 را به خود اختصاص داده است.
اما با وجود این پروپاگاندای رسانه ای برای تطهیر چهره نظام سابق و شخص صدام، نگاهی به دیدگاه کاربران عراقی در شبکه های اجتماعی نشان می‌دهد که نسل جدید عراق با وجود نداشتن تجربه زیستن در شرایط دیکتاتوری حزب بعث عملکرد مخرب آن را همچنان در دوران زندگی خود تأثیرگذار دانسته و یا از مستندات و شنیده‌های مربوط به شرایط اسف‌بار و تلخ آن دوران را هستند. در ادامه برخی از این دیدگاه‌ها را از نظر می‌گذرانیم:
کابری به نام الانباری می‌نویسد:
از حکومت صدام چه به یاد داریم؟
سر بریدن، بریدن زبان ها ،حوض های تیزاب، گورهای دسته جمعی
حسین کامل،
صدام کامل،
عدنان خیرالله،
و این فهرست ادامه دارد.
کاربر دیگری به نام صابر محسن با کنایه به رسانه سعودی می‌نویسد: مردم مکه بهتر از همه این را می‌دانند،
اکثر مردم عراق از حکومت صدام رنج می‌بردند و ایاد علاوی را به دلیل اینکه یکی از کارگزاران صدام بود طرد کردند.
کاربر دیگری به اسم صباح عماد این پرسش را مطرح می‌کند که :صدام چه شجاعتی داشت که از جنگ فرار کرد و در چاله ای پنهان شد، محبوبیتی که صدام داشت کجاست ، هیچ یک از مردم او قبول نکردند که با او زندگی کنند.
منی غزالی کاربر دیگری است که جنایات صدام را مورد اشاره قرار می‌دهد و می‌گوید: عراق استان‌های شمالی، بخش‌های مهم غرب و جنوب و ده‌ها هزار نفر از مردم را بر اثر حکومت صدام از دست داد.
حمزه مختار از دیگر کاربران شبکه های اجتماعی با کنایه می‌نویسد: صدام صاحب جهان عرب به قیمت عراق شد که با آهن و آتش بر آن حکومت کرد.
عال العال شخص دیگری است که نظر خود را در مورد سخنان علاوی اینگونه بیان می‌کند:
به نظر می رسد که زمانی که ایاد علاوی در مقام نخست وزیری شکست خورد، شروع به تمجید از ظالم جنایتکار برای دشمنی با کسانی کرد که اکنون بر عراق حکومت می کنند. صدام عراق را در جنگ‌های بی‌معنا نابود کرد و بیش از 5 میلیون عراقی را علاوه بر گورهای دسته‌جمعی و اعدام‌ها آواره کرد. در مورد پسرانش، آنها ویران کردند، کشتند و تجاوز کردند.
صبوح نیز معتقد است:
او (صدام) عراق را ویران کرد و آن را در جنگ های پوچ فرو برد. به نام رهبر یگانه ای که خطا نمی کند، علیه مردم‌اش جنایت کرد، آنها را مورد آزار و اذیت و توهین قرار داد و همچنین با همه فرقه ها و آحاد مردم عراق.
از نخبگان مردم عراق هر کس با او مخالف بود را کشت. او نه تنها در حق مردمش، بلکه در حق همسایگانش
و نه تنها در حق انسانها، بلکه در برابر سنگ و محیط زیست نیز مرتکب گناه شد...
او مالک تمام عراق بود و در قصرها زندگی می کرد و او، خانواده و طایفه اش حتی یک روز با وجود محاصره اقتصادی و خفقان جنایتکارانه ای که تحمیل شده بود، چیزی کم نداشتند.
کاربر ناشناسی نیز علیه این ادعای علاوی که صدام هیچ علاقه ای پول نداشت نوشت: صدام به پول عمومی علاقه زیادی داشت زیرا معتقد بود که تمام عراق متعلق به او و آینده فرزندانش است و او تنها کسی بود که حق داشت بیش از 100 میلیارد پول عراق را خرج کند. در حالی که هر دینار عراق سه دلار بود ارزش یک دلار آمریکا به 2000 دینار عراق رسید. پس این دزدی است و این سوزاندن واقعی پول عراق است، نه اینکه آن را در جیب یا بانک یا املاک بگذاریم.
کاربر دیگری با نام مستعار «فاجعه ای که برای عراق کردی بس است» به نیت سوء رسانه‌های عربی در پرداختن به موضوع صدام می نویسد:
به نظر می رسد پس از اختلافات عراق با مرزهای دریایی با کویت و ساخت بندری که ممکن است با تجارت امارات و جاده اقتصادی از هندوستان تا اسراییل که بایدن با بن سلمان و بن زاید در مورد آن توافق کرده اند رقابت کند، خلیج فارس دوباره شروع به توطئه علیه عراق کرده است... هیچ کویتی نیست که صدام را دوست داشته باشد و دلیل آن را همه می دانند.. اما دامن زدن به این موضوع و خریدن برخی خائنان عادت نادرست آنهاست که ناگزیر دامنگیر مردم آنها خواهد شد.
محمد سعید المهناوی نیز معتقد است
هرکس نظرش را در مورد صدام و دوره حکومتش می نویسد... اما اکثریت قریب به اتفاق عراقی ها، یعنی 99.9 درصد آنها، از بی عدالتی، خیانت و کشتار توسط صدام، اطرافیان و خانواده اش رنج می بردند... من نمی خواهم به آنچه برخی از مفسران در مورد جنگ ها اشاره کرده اند، اضافه کنم. ، محاصره ها، تخریب زیرساخت ها و هدر دادن ثروت های کشور... ایاد علاوی سعی کرد چهره شناخته شده آن رژیم را تغییر دهد اما تمام حقیقت را نگفت. آیا ایاد علاوی میلیون ها نفر را که به اردن و لبنان گریختند را فراموش کرده است؟ و میلیاردها دلاری که توسط خانواده صدام، فرزندان و نوه های آنها تصرف شدند. نفاق و شارلاتانیزم بس است، چه از طرف ایاد علاوی و چه از طرف دیگر...
