الوقت- در پی تهدیدات مقامات ترکیهش در مورد شروع دور جدید عملیات زمینی در شمال سوریه با ادعای از بین بردن تهدیدات تروریستی، بار دیگر چشم جامعه جهانی و بویژه کردهای سوریه به موضع‌گیری و تصمیمات کاخ سفید دوخته شده است که آیا از متحد خود دفاع خواهد کرد و یا حتی این پرسش مهم که در هیاهوی جنگ اوکراین، آمریکا در انتخاب میان دو متحد ترکیه و کردهای سوریه کدامیک را بر دیگری ترجیح می‌دهد؟
در روزهای گذشته مقامات آمریکایی در ظاهر مخالف عملیات زمینی ترکیه در شمال سوریه بوده‌اند و نسبت به این موضوع ابراز نگرانی کردند اما به مرور کم کم لحن خود را تغییر داده و به آنکارا حق دادند که از تهدیدات ترورویستی نگران باشد و در نهایت با عقبنشینی از مناطقی که ارتش ترکیه قصد دارد در آن عملیات انجام دهد، پشت کردها را خالی کردند. هر چند مقامات واشنگتن ادعا کرده‌اند که از کردها حمایت خواهند کرد اما به نظر می‌رسد در پشت پرده بین آنکارا و واشنگتن برای شروع عملیات توافقاتی صورت گرفته است.
خروج نظامیان و دیپلمات‌های آمریکا از شمال سوریه نه تنها کردها را دلگرم نکرده بلکه نگرانی آنها در مقابل حمله دومین ارتش عضو ناتو دو چندان کرده است. این درحالی است که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در کارزار انتخابات ریاست جمهوری 2020، دونالد ترامپ را به خیانت به کردهای سوریه متهم کرده بود.
عقبنشینی آمریکا از مناطق کردنشین سوری درحالی است مقامات کاخ سفید پس از ناامید شدن از گزینه تروریست‌ها برای سرنگونی دولت سوریه، سعی کردند کردها را زیر چتر حمایت خود بگیرند از آنها به عنوان پیاده نظام پیشبرد برنامه‌های خود در خاک سوریه استفاده کنند و در این مدت به بهانه مقابله با تهدیدات داعش، تسلیحات زیادی را در اختیار شبه نظامیان کرد قرار دادند تا میل به همکاری با دولت مرکزی را در کردها کم کنند.
حتی در دسامبر 2016، زمانی که روسیه، ایران و ترکیه سعی داشتند تا راه‌حلی برای برون رفت از بحران سوریه پیدا کنند، مقامات ارشد گروه‌های کرد اعلام کردند که با همراهی متحدان خارجی خود در نظر دارند طرح جامع خود برای تشکیل یک دولت فدرال در شمال سوریه را به تصویب برسانند. این سناریو که با چراغ سبز واشنگتن در دستور کار خود قرار گرفته بود، با هدف جدا کردن این منطقه از کنترل دولت مرکزی انجام شد ولی تاکنون در حد حرف باقی مانده است اما اینگونه تحرکات بخشی از پروژه مخربانه آمریکا بود تا فرآیند تجزیه سوریه را کلید بزند.
آمریکا بارها ادعا کرده که نیروهای سوریه دموکراتیک (SDF) را موثرترین نیروی نظامی در نبرد با داعش در سوریه می‌داند و قصد دارد از هر طریق ممکن از آنها حمایت کند و در سالهای اخیر علاوه بر کمکهای تسلیحاتی، صدها میلیون دلار هم به نیروهای کرد کمک کرده است. با وجود اینگونه حمایتها اما در بزنگاه‌های تاریخی که ترکیه دست به انجام چندین نوبت عملیات نظامی درخاک سوریه علیه کردها زده بود، واشنگتن صحنه را خالی کرده و متحدانش را در دهان شیر رها نمود. به همین ترتیب در روزهای اخیر نیز صدها نیروی آمریکایی از مناطق کردنشین خارج شده و به اقلیم کردستان عراق منتقل شده‌اند که به منزله چراغ سبز به دولت ترکیه است که به راحتی عملیات زمینی خود در مناطق شمالی سوریه را شروع کند.
عبرت نگرفتن کردها از خروج آمریکا از افغانستان
کردهای سوریه که بیش از دیگران از متحد آمریکایی خود زخم خورده‌اند اما با این حال از این تجارت درس نگرفته و همچنان به ریسمان پوسیده واشنگتن برای حفظ امنیت مناطق تحت کنترلشان چنگ زده‌اند. خروج آمریکا از افغانستان در آگوست 2021، آینه عبرتی برای گروه‌های کرد بود که دیگر روی این ابرقدرت پوشالی حساب باز نکنند. دولت افغانستان به مدت 17 سال تحت حمایت آمریکا قرار داشت و طی توافقات انجام شده، واشنگتن متعهد به حمایت نظامی و امنیتی از کابل بود ولی در عرض چند هفته همه چیز به یکبار عوض شد و آمریکایی‌ها کل افغانستان را پس از بیست سال دوباره به طالبان واگذار کردند و دولت اشرف غنی هم سقوط کرد.
در آن برهه یعنی سپتامبر 2021 روزنامه فایننشال تایمز در گزارشی شهر کردنشین کوبانی را به کابل تشبیه و تاکید کرده که ممکن است کردهای سوریه موقعیت باثبات کنونی را با رفتن آمریکایی‌ها از دست بدهند. این نشریه نیروهای کرد سوریه را نیروهای زبده و شجاع توصیف اما نوشت:«سقوط کابل یادآوری کرد که موقعیت کردهای سوریه نیز شکننده است».
رهبران شبه نظامیان کرد سوری هم که از خروج غیرمنتظره آمریکا احساس خطر کرده بودند به تکاپو افتادند تا تضمینی برای عدم تکرار وقایع افغانستان در شمال سوریه به دست آوردند. مظلوم عبدی، فرمانده گروه موسوم به نیروهای دموکراتیک سوریه در سپتامبر 2021 در گفتگو با رسانه‌های غربی گفت که این نیروها نگرانند که آمریکا مثل آنچه در افغانستان اتفاق افتاد پشت این نیروها در شرق سوریه را هم خالی کند و از دولت بایدن خواست تا مسائل را قبل از تصمیم‌گیری بررسی کند. در پی نگرانی کردها، در سپتامبر 2021، مقامات آمریکایی برای اینکه به کردها قوت قلب دهند اعلام کردند که گزینه خروج از شمال سوریه روی میز نیست و موضع افغانستان با سوریه متفاوت است. حتی واشنگتن کمکهای تسلیحاتی را به شرق سوریه ارسال کرد تا نشان دهد که همچنان در کنار کردها ایستاده و آنها را در برابر دولت مرکزی و ترکیه تنها نخواهد گذاشت. بر اساس همین دلگرمی‌های پوشالی بود که کردها بار دیگر به دولتمردان کاخ سفید اعتماد کردند.
دمشق، تنها ناجی کردهای سوریه
کردهای سوریه که بارها از یک سوراخ گزیده شده‌اند اکنون تنها راهی که برایشان باقی مانده این است که تا دیر نشده هر چه سریعتر به آغوش دولت مرکزی برگردند تا شاید بتوانند از شر حملات ترکیه در امان بمانند. فرماندهان کرد تا زمانی که به حمایتهای آمریکا دلبسته بودند در برابر درخواست همکاری با دولت سوریه مقاومت می‌کردند اما در روزهای اخیر به محض خروج نیروهای آمریکایی که عرصه را برخود تنگ دیدند لحن خود را ملایم کرده و گفتند که دروازه‌های شمالی به روی دولت مرکزی باز است. روسها پیشنهاد داده بودند تا کردها به شعاع 30 کیلومتری که ترکیه قصد دارد عملیات خود را در آن شروع کند، عقبنشینی کرده و امنیت این مناطق را به ارتش سوریه واگذار کنند تا ترکیه از شروع عملیات زمینی منصرف شود اما کردها با این درخواست مخالفت کرده‌اند. اما اکنون به نظر می‌رسد که کردهای سوریه چاره‌ای جز رفتن به سمت دولت مرکزی ندارند و با توجه به اینکه مقامات دمشق هم اعلام کرده‌اند که حاضرند گروههایی را که در بحران یازده ساله از دولت فاصله گرفته‌اند با آغوش باز بپذیرند، کردها می‌توانند از این فرصت برای همگرایی با دولت مرکزی استفاده کرده و مثل گذشته ذیل حاکمیت یکپارچه دولت مرکزی از امنیت مناطق شمالی در برابر تهدیدات گاه و بیگاه ترکیه اطمینان حاصل کنند.
از سوی دیگر، خنجر از پشت واشنگتن اولتیماتومی به شهروندان مناطق شمالی سوریه بویژه کردها است که برای رهایی از یوغ سلطه گروه تروریستی حزب کارگران کردستان «پ ک ک» و یگانهای مدافع خلق «YPD» اهتمام بورزند. این گروهها که به ابزاری در دست نظامیان اشغالگر آمریکایی تبدیل شده اند نه تنها نمی‌توانند امنیت مناطق کردنشین را تضمین کنند بلکه به بهانه ای همیشگی در دست ترکیه تبدیل شده اند تا همواره مناطق شمالی سوریه را مورد اشغال خود قرار دهد.
خروج آمریکا از افغانستان و خالی کردن پشت کردها در سوریه، برای شیخ نشینهای عربی خلیج فارس که امنیت خود را به واشنگتن سپرده‌اند هشدار جدی است تا پس از این روی حمایتهای این قدرت حساب باز نکنند، زیرا برای دولتمردان کاخ سفید پیشبرد اهدافشان بر هر چیز دیگری ارجحیت دارد.
