الوقت- به رغم توافق عربستان سعودی و جنبش انصارالله یمن برای تمدید آتشبس در این کشور اما طرف سعودی مثل گذشته به هیچ یک از تعهداتش در مفاد آتش بس پایبند نیست و کماکان به کارشکنیهای خود ادامه میدهد. اگر چه قرار بود بر اساس توافقات انجام شده با وساطت نماینده سازمان ملل، کمکهای بشردوستانه به یمنیها ارسال شود تا بخشی از مشکلات این کشور را حل کند اما سعودیها نه تنها با حملات هوایی، صدها بار آتشبس را نقض کردهاند بلکه با توقیف پی در پی نفتکشهای حامل سوخت به یمن هم به تعهداتشان ذیل آتشبس عمل نکردهاند.
درحالی که مردم یمن به شدت با کمبود سوخت مواجه هستند ائتلاف متجاوز سعودی در روزهای اخیر، چهار کشتی سوخت متعلق به یمن را توقیف کرده است. عصام المتوکل، سخنگوی شرکت نفت دولت نجات ملی یمن در واکنش به این دزدی دریایی از سوی سعودیها، گفت که در حال حاضر سه کشتی حامل سوخت از جمله دو کشتی حامل مازوت برای نیروگاههای برق و یک کشتی حامل دیزل توقیف شده است درحالی که همه کشتیها از مجوزهای سازمان ملل برخوردار هستند.
به گفته المتوکل، طبق آتش بس درباره ورود ۵۴ کشتی حامل سوخت به بنادر یمن توافق شده بود ولی تاکنون فقط ۳۳ کشتی به این بنادر رسیدهاند. به گفته مقامات انصارالله، سازمان ملل که ناظر بر آتش بس است اما تاکنون ائتلاف متجاوز را برای وارد کردن کشتیهای حامل فرآوردههای نفتی به بنادر یمن تحت فشار قرار نداده است و از ابتدای آتش بس نیز کشتیهای سوخت به سختی وارد یمن شدهاند.
اگرچه یمنیها خواستار تامین منابع سوختی از کشورهای بیطرف هستند اما آنگونه که سخنگوی شرکت نفت یمن گفته، کشورهای ائتلاف متجاوز و سازمان ملل واردات سوخت یمن را به بنادر اماراتی محدود و بهای کشتیها را به نفع بانکهای اماراتی پیش پرداخت کردهاند. خرید نفت از امارات درحالی است که این کشور در سالهای اخیر با کمک مزدوران خود توانسته بسیاری از مناطق نفت خیز یمن را تحت اشغال خود درآورد و با غارت این منابع درآمدهای زیادی را به جیب زده است. امارات حتی سعی دارد این منابع نفت و گاز را برای همیشه در اختیار خود داشته و با تجزیه یمن، بتواند آنها را ضمیمه خاک خود کند.
توقیف نفتکشها برای بحران آفرینی در یمن
عربستان با توقیف نفتکشهای یمن و تحویل قطره چکانی آنها به انصارالله، درصدد است از این طریق ملت یمن را زیر فشار اقتصادی قرار داده و بحرانهای جدیدی را برای دولت نجات ملی به رهبری انصارالله ایجاد کند. زیرا یمنیها اکنون به شدت به منابع سوختی نیاز دارند تا بتوانند بخشی از مشکلات اقتصادی را حل کنند و کمبود منابع سوختی، دست انصارالله را در حل مشکلات اقتصادی میبندد. بحران سوخت بر همه بخشهای یمن سرایت کرده تا جایی که نانواییها هم در پخت نان با مشکلات زیادی مواجه شوند.
بر اساس گزارشی که خبرگزاری رویترز پیشتر درباره مشکلات سوختی در یمن منتشر کرده بود، گرایش نانوایان این کشور به استفاده از هیزم به عنوان سیستم حرارتدهی نانوایان باعث شده تجارت چوب هم به رغم مشکلات زیستمحیطی که پس از جنگ با عربستان در این کشور ایجاد شده شکل بگیرد. زیرا، تجارت چوب فشار زیادی را بر جنگلهای این کشور وارد کرده است.
همچنین نبود سوخت بر بخش حمل و نقل و خدمت رسانی به مردم نیز با چالشهای فراوانی مواجه شده است و معطل شدن مردم در ایستگاههای اتوبوس و قطارها میتواند وضعیت داخلی را متشنج کند. این وضعیت باعث کمبود شدید سوخت تاسیسات حیاتی یمن از جمله بیمارستانها و مراکز درمانی و نیروگاههای برق شده است. کمبود سوخت باعث میشود تا قیمت کالاهای اساسی نیز به شدت افزایش یابد و افزایش گرانی در شرایطی که یمنیها با بحران مواد غذایی و فاجعه انسانی مواجه هستند میتواند کار را برای انصارالله سختتر از همیشه بکند.
افزایش نارضایتی عمومی از روند کمکرسانی انصارالله، همان سیاستی است که مقامات ریاض در پی آن هستند تا با گروگان گرفتن سوخت مورد نیاز یمن، به مشکلات اقتصادی دامن زده و مردم را علیه انصارالله تحریک کنند. باتوجه به اینکه فصل زمستان نیز در پیش است، عربستان با توقیف نفتکشها سعی دارد شرایط زندگی در یمن را سختتر کند ولی یمنیها در هشت سال گذشته نشان دادهاند که در مقابل هر گونه فشاری استوار ایستادهاند و با توقیف چند نفتکش تسلیم خواستههای متجاوزان نخواهند شد.
ترس سعودی از تجهیز موشکها با سوخت
یکی از دلایلی که عربستان اجازه نمیدهد تا سوخت بیشتری به یمن وارد شود به خاطر این است که سعودیها از این موضوع نگران هستند که انصارالله از این منابع برای توسعه موشکها استفاده کند و با انباشت این تسلیحات در زرادخانههای خود، در صورت شکست توافقات آتشبس از آنها برای هدف قرار دادن خاک عربستان استفاده کند. هر چند یمنیها الآن نیز به اندازه کافی موشک در اختیار دارند که میتوانند با استفاده از آنها صدها بانک اطلاعاتی در خاک امارات و عربستان را مورد هدف قرار دهند اما با این حال سعودیها سعی دارند در مسیر سوخترسانی به یمن کارشکنی کنند تا انصارالله به صورت انبوه به ساخت سلاح اقدام نکند.
توقیف نفتکشها نمونه بارز نقض آتش بس است و رهبران انصارالله بارها گفتهاند که اگر متجاوزان به مفاد توافق پایبند نباشند عملیات موشکی خود به مواضع سعودیها را دوباره از سر خواهند گرفت. حتی هشدار دادهاند که این آخرین بار بود که آتش بس را تمدید کردند و در صورت نقض آن از سوی عربستان، دیگر لزومی به تمدید آن وجود ندارد و به عبارتی آخرین شانس را به سعودیها دادهاند تا بدعهدیهای خود را جبران کند اما گوش عربستانیها به این هشدارها بدهکار نیست.
خودزنی علیه انصارالله
مقامات عربستان به این جمعبندی رسیدهاند که به راحتی نمیتوانند از باتلاق خودساخته در یمن خارج شوند و باید برای مدت نامعلومی به این وضعیت ادامه دهند و از طرفی، به این مسئله نیز یقین دارند که انصارالله هم به آتش بس نیم بندی سازمان ملل که هیچ دستاوردی برای یمنیها نداشته باشد پایبند نخواهد بود و هشدارهای انصارالله مبنی بر اینکه آتش بس یکجانبه به نفع سعودی بوده و یمنیها از آن منتفع نشدهاند، دلیل این برآورد سعودیها است که انصارالله عملیات خود را به زودی از سر خواهد گرفت. لذا عربستانیها عامدانه با توقیف نفتکشها زمینه را برای تحریک انصارالله فراهم میکنند تا عملیات هر چند محدود را به سمت تاسیسات نفتی آرامکو انجام دهند و با این بهانه با یک تیر دو نشان خواهند زد. از یکسو، با متهم کردن انصارالله به نقض آتش بس از زیر بار هجمه جهانی به نقض مکرر آتش بس رها خواهند شد و بلافاصله انگشت اتهام را به سمت یمنیها خواهند گرفت و از دیگر سو، سعودیها میتوانند روی این رخداد موج سواری کرده و جامعه جهانی را علیه انصارالله بشورانند.
زیرا حمله به تاسیسات نفتی عربستان در شرایطی که جهان به خاطر تاثیرات جنگ اوکراین، با بحران انرژی مواجه است میتواند به افزایش قیمت نفت منجر شود و غربیها که سعی دارند قیمت حاملهای انرژی را کاهش دهند، در مقابل انصارالله جبههگیری خواهند کرد. بر این اساس مقامات ریاض امیدوراند که بتوانند تغییری در وضعیت نظامی مفلوک خود ایجاد کنند. از اینرو، سعودیها تلاش خواهند کرد دولتمردان کاخ سفید را مجاب کنند که برای تامین امنیت تاسیسات نفتی، سامانههای موشکی بیشتری در اختیار آنها قرار دهند تا بتوانند از منافع خود دفاع کنند، هر چند این سامانهها نیز تاکنون ناکارآمد بوده ونتوانستهاند موشکهای انصارالله را رهگیری کنند.
با وجود جنگ افروزیهای عربستان، اما انصارالله همیشه هوشیار بوده و در مقابل جنایتهای ائتلاف متجاوزان استراتژی پاسخ متوازن را در دستور کار قرار داده و سعی کرده از تنشهای بیشتر جلوگیری کند. در صورتی که عربستان به کارشکنیهای خود ادامه دهد انصارالله برای تامین نیازهای سوخت از گزینههای میدانی هم میتواند بهرهبرداری کند و با تجهیز قوای خود در مناطق نفتخیز شبوه و به ویژه استان مأرب، این مناطق را تحت کنترل خود درآورد. این استانها به اندازه کافی ذخایر نفت و گاز دارند که میتوانند در شرایط کنونی بخش زیادی از مشکلات یمنیها را حل کنند و در این میان برخی تحولات هم اخیرا در جبهه دشمنان رخ داده که به نفع انصارالله است. به دلیل اختلافاتی که بین مزدوران اماراتی و سعودی در استانهای جنوبی یمن وجود آمده است، برخی از گروهها در جنوب این کشور با متجاوزان زاویه پیدا کردهاند. بر این اساس، گروههای اخوان المسلمین در جنوب یمن با شورای ریاستی تحت هدایت سعودی دچار شکاف عمیقی پیدا کردهاند و همین فرصت مناسبی برای انصارالله است تا از دو دستگی در جبهه دشمنان به نفع خود استفاده کرده و پیشرویهای خود در مناطق تحت اشغال را به پیش ببرد.