الوقت- در شرایطی که محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی از شش سال پیش تاکنون سکان هدایت این کشور را به دست گرفته و عملا تعیین کننده خط مشی سیاست داخلی و خارجی عربستان به شمار می رود اما او تنها یک گام تا تصاحب تاج و تخت سلطنت فاصله دارد تا بدون هیچ مانعی طرحهای جاه طلبانه خود را محقق کند. پس از آن که اخبار وخامت وضعیت جسمانی سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان در رسانه ها منتشر شد، اخباری نیز حول تلاشهای بن سلمان برای به تخت نشستن نیز شنیده شد. تحرکات اخیر بن سلمان در عرصه سیاست خارجی هم گویای این حقیت است که او به زودی مسند پادشاهی را تصاحب خواهد کرد.
سفر بن سلمان به امارات برای پیام تسلیت به محمد بن زاید، حاکم امارات با هیئتی از مقامات ارشد سعودی که همه شاخه های خاندان سلطنتی در آن حضور داشتند نشان می دهد همه چیز برای انتقال قدرت در خاندان سعودی مهیا است. حضور شاهزاده های مغضوب همچون محمد بن نایف و عبدالعزیر بن احمد، فرزند تنها بردار در قید حیات شاه سعودی و از رقبای جدی بن سلمان برای کسب کرسی پادشاهی در خانوان سعودی، در لیست همراهان بن سلمان سیگنال ظاهری برای نشان دادن تحکیم وحدت در خاندان آل سعود است. بن سلمان با هیئت همراه قدرتمند خود در امارات، تلاش کرد به افکار عمومی این پیام را بدهد که انتقال قدرت در عربستان بیش از هر زمان دیگری نزدیک است.
همچنین برخی منابع اعلام کرده اند که بن سلمان قرار است برخی شاهزاده های زندانی را نیز آزاد کند که نشانه دیگری از کاهش ظاهری اختلافات در خاندان سعود است، چرا که بیعت همه شاهزاده ها برای تثبیت و بقای سلطنت بن سلمان نیاز است. از طرفی بن سلمان می خواهد اینگونه وانمود کند که در زندانی کردن شاهزاده های یاغی نقشی نداشته و همه این اقدامات به دستور ملک سلمان انجام میشده است تا بدین ترتیب اتهامات را از روی دوش خود بردارد.
همچنین، تحکیم روابط با ترکیه، گفتگو با مقامات آمریکایی برای بهبود روابط سیاسی و رفع اختلافات حاکی از این است که در عربستان اتفاقات خاصی در حال رخ دادن است و تنها مسئله باقی مانده، زمان است.
بن سلمان شش سال پیش نیز ولیعهدی خود را زمانی که دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا به ریاض سفر کرده بود به خاندان سعودی تحمیل کرد و گویا این واقعه دوباره در حال تکرار شدن است و شاید در سفر احتمالی بایدن به عربستان، این بار به تخت نشستن خود را جشن بگیرد. چرا که حاکمان عربستان برای ادامه سلطنت به حمایتهای آمریکا نیاز دارند و حضور رئیس جمهور آمریکا در زمان به تخت نشستن بن سلمان، به منزله مشروعیت دادن به پادشاه جدید است.
سیاستهای بن سلمان در مخالفت با افزایش تولیدات نفتی پس از بحران اوکراین، اتخاذ سیاست محتاطانه در مقابل روسیه و نزدکی به چین در سالهای اخیر بر ورابط ریاض و واشنگتن سایه افکنده است، لذا بن سلمان که برای انتقال قدرت به حمایتهای آمریکا نیاز مبرم دارد تحرکات دیپلماتیک خود را افزایش داده است.
باتوجه به اینکه دولت دموکرات آمریکا نسبت به سیاستهای حقوق بشری بن سلمان هم نگاه مثبتی ندارد به همین منظور بن سلمان برادر خود را مامور کرده تا مساعدت مقامات واشنگتن را جلب کند و گویا این پولتیک جواب داده و گفته می‌شود جو بایدن و رئیس سازمان سیا در آینده نزدیک برای دیدار با بن سلمان به عربستان سفر خواهند کرد. اگر همه چیز طبق خواسته بن سلمان پیش برود و آمریکایی‌ها روی خوشی به او نشان دهند، احتمالا بن سلمان همان دست و دلبازی را که برای جلب رضایت ترامپ انجام داد در برابر بایدن هم تکرار کند و با امضای قراردادهای چند ده میلیاردی، واشنگتن را به حمایت همه جانبه از تاج و تخت خود راضی کند.
از آنجاکه بن سلمان با توسل به قوه قهریه ولایتعهدی خود را به خاندان سعودی تحمیل کرده و بسیاری از شاهزاده های ناراضی را زندانی کرده است، بنابراین تهدید بزرگی برای قدرت گیری بن سلمان هستند که می تواند عربستان را با یک دوره بی ثباتی سیاسی همراه کند. لذا بن سلمان به حمایتهای منطقه ای و بین المللی به ویژه حمایت آمریکا به شدت محتاج است تا انتقال قدرت راحت تر انجام شود.
باتوجه به اینکه سلمان بن عبدالعزیز آخرین فرزند بنیانگذار عربستان کنونی است، انتقال قدرت از او به بن سلمان به نوعی انتقال به نوادگان عبدالعزیز به شمار می‌رود و نسل دوم خاندان سعودی قدرت را به دست خواهند گرفت که بن سلمان اولین حاکم آن خواهد بود. بن سلمان هم از سالها پیش برای چنین روزی برنامه‌ریزی کرده و طرحهای خود را برای تبدیل عربستان به کشوری مدرن و غربی آغاز کرده است.
یکی از دلایلی که سبب شده تا بن سلمان برای به تخت نشستن تعجیل کند، روی کار آمدن بن‌زاید در امارات است چرا که دو نفر شباهت‌های زیادی با هم دارند و در سالهای اخیر در تعیین سیاستهای کشورهایشان در منطقه هم نظر بودند که نمونه آنرا می توان در جنگ یمن و تنش آفرینی با ایران و ترکیه مشاهده کرد. بنابراین، از آنجا که بن سلمان و بن زاید از دو نسل متفاوت حاکمان قبلی هستند، قرار گرفتن این دو در راس حاکمیت سعودی و ابوظبی، سبب می‌شود تا سیاستهای دو کشور بیش از پیش به همدیگر نزدیک شود.
این روزها در عربستان تحرکات سیاسی جدیدی در حال رخ دادن است که بسیاری آنرا به انتقال قریب الوقوع قدرت در این کشور نسبت می دهند و شواهد حاکی از این است که این مسئله احتمالا پیش از مرگ ملک سلمان رخ خواهد داد.
