این حمله مرگبارترین حمله در پاکستان از سال ۲۰۱۸ محسوب می‌شود و در منطقه "کوچا ریسالدار" پیشاور رخ داد و مسجد مذکور را از داخل ویران کرد، در حالی که شیشه‌های شکسته شده در خیابان‌ها پراکنده بود. «محمد عاصم خان»، سخنگوی بیمارستان لیدی ریدینگ در پیشاور، گفت که تعداد کشته‌شدگان به ۵۶ نفر رسیده است.
پیشاور واقع در ۵۰ کیلومتری مرز با افغانستان از آغاز دهه گذشته هدف حملات بوده است، اما وضعیت امنیتی در سال‌های اخیر بسیار بهبود یافته است. از سوی دیگر سازمان ملل، ترکیه و کشورهای عربی از جمله عربستان، کویت، امارات، مصر و اردن در بیانیه‌های جداگانه انفجار مسجد پیشاور در شمال غربی پاکستان را محکوم کردند.
دبیرخانه سازمان همکاری اسلامی نیز با تاکید بر حمایت خود از دولت پاکستان در مقابله با تروریسم، این انفجار را به شدیدترین الفاظ محکوم کرد.
پاکستان گرفتار داعش شده؟
پیشاور مدت ها بود که اوضاع امنی داشت و اکنون برای نخستین بار طی 3 سال گدشته است که انفجار تروریستی این شهر پاکستان را ناامن می کند.
اگرچه با اطمینان نمی توان گفت که انفجار پیشاور نشانه تشدید فعالیت های داعش در پاکستان است، اما می توان این را گفت که این حادثه زنگ خطر ناامنی در پاکستان را باردیگر به صدا درآورده است. پاکستان طی چند دهه گذشته همواره مرکزی برای توسعه و پرورش گروه های تکفیری و بنیادگرایی بوده است که همواره از آن ها به عنوان بازوهای نیابتی پاکستان یاد شده است. لشکر جنهگوی، تحریک طالبان پاکستان و ده ها گروه بنیادگرایی دیگر طی چند دهه گذشته در پاکستان رشد و نمو یافتند. اعضای این گروه ها همزمان با شکل گیری داعش در عراق و سوریه در سال 2014 به این گروه تروریستی پیوستند و تعداد قابل توجهی از اعضای داعش در واقع همان اعضای گروه های بنیادگرای پاکستانی بودند.
«حسن عبدالله»، روزنامه نگار ویژه امور تروریسم در پاکستان درباره پیوند و ارتباط گروه های بنیادگرای پاکستانی و داعش می گوید: «در حین گزارش دهی از سوریه، یک گروه تروریستی به من گفت که حدود ۱۵۰ جنگجوی پاکستانی نیز در آنجا حضور دارند. آنها ابتدا به یک حزب تندرو (لشکر جهنگوی) فعالیت می کردند و سپس به داعش پیوستند.»
به عبارت دیگر بخشی از تحرکات ضدامنیتی داعش در پاکستان که اکنون تهدیدی و چالشی بزرگ دولت اسلام آباد است، نتیجه حمایت سال های گذشته اسلام آباد از گروه های بنیادگراست که اکنون به داعش پیوسته اند.
از سوی دیگر، پاکستان به صورت سنتی سابقه درگیری های مذهبی دارد و یک تعداد از گروه های بنیادگرا در این کشور موجود اند که شباهت های بسیاری با ایدیولوژی داعش دارند. چند سال پیش، تعدادی از رهبران تحریک طالبان پاکستان هم(TTP) به داعش پیوستند و چندین حمله به زیارتگاه ها و علیه شیعیان این کشور صورت گرفته است.
در عین حال شکاف ها و اختلافات قومی و قبیله ای را در شکل گیری بنیادگرایی و گرایش به داعش در پاکستان را نمی توان نادیده گرفت و از آن جا که قبایل مختلفی در پاکستان حضور دارند، برخی از این قبایل با هدف انتقام از قبایل مخالف و رقیب خود به داعش می پیوندند، هرچند ریشه تحرکات داعش در پاکستان هرچه که باشد، اکنون تهدید و چالش امنیتی بزرگی برای اسلام آباد به شمار می رود و رهبران پاکستان علاقه ندارند که داعش اوضاع کشورشان را ملتهب کند.
خطر داعش برای پاکستان
اگرچه پاکستان نگاه مثبت و حمایت گونه ای از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان دارد، اما به نظر می رسد که همزمان با حاکمیت طالبان در افغانستان، روند رشد گروه تروریستی داعش نیز تشدید شده است و شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد داعش به تدریج در تمام ولایات افغانستان نفوذ کرده است. حتی پس از به قدرت رسیدن طالبان در ۱۵ اگست، داعش علاوه بر بمب‌گذاری‌های کوچک که طالبان و غیرنظامیان را در ولایات و مناطق مختلف افغانستان هدف قرار داده است، پنج حمله مرگبار را در کابل، قندوز و قندهار انجام داده است. در این حملات کم از کم ۴۵۰ تن کشته شدند و ۴۰۰ تن دیگر زخمی شدند.
از طرف دیگر، مقامات دولتی و امنیتی پاکستان همواره وجود داعش و حتی ردپای همدستان آنان در این کشور را رد کرده‌اند، در حالی که دایره مبارزه تروریسم پاکستان بیست و هشتم اردیبهشت سال گذشته از کشته شدن ۴ تروریست داعشی در ایالت پنجاب خبر داد.
حتی اندیشکده پژوهش‌های سیاسی اسلام‌آباد (IPRI) که رتبه اول بهترین اندیشکده در پاکستان و هفتاد و چهارمین آن را در جهان دارد، پیشتر طی گزارشی به بررسی حملات تروریستی داعش در پاکستان از سال ۲۰۱۶ تاکنون پرداخت و اعلام کرد: داعش یک چالش امنیتی مهم برای اسلام‌آباد و همچنین برای طالبان خواهد بود. این اندیشکده پاکستانی افزود: اعضای زیرشاخه داعش در پاکستان و افغانستان حضور داشته و به عملیات‌های تروریستی دست می‌زنند، این وضعیت چالش جدی امنیتی را برای اسلام‌آباد و همچنین هرگونه دولت جدید در افغانستان به رهبری طالبان، ایجاد کرده است.
براین اساس داعش اکنون چالش امنیتی بزرگی برای پاکستان به شمار می رود که تشدید فعالیت های آن می تواند آرامش را از پاکستان بگیرد.
