علاوه بر استاندارد دوگانه غربیها در بازنمایی و پوشش جنگ اوکراین و یمن، طی روزهای بعد از آغاز عملیات ویژه روسیه به فرمان ولادیمیر پوتین به وضوح روح نژادپرستی و فاشیسم در پوشش اخبار رسانههای غربی و نیز دیدگاه کارشناسان رسانههای غربی قابل مشاهده است
الوقت – با گذشت بیش از یک هفته از آغاز عملیات ویژه ارتش روسیه در اوکراین، نمود جدیدی از استاندارد دوگانه غرب در مواجهه با یک بحران در سطح بینالمللی را شاهد بودهایم. حتی بسیاری از ناظران سیاسی از نوع پرداختن کشورهای اروپایی و آمریکا به جنگ اخیر اوکراین به عنوان آغاز مرحلهای نوین در جنگ رسانهای یاد کردهاند. این وضعیت در شرایطی است که غربیها طی دهههای گذشته و به ویژه در چند سال اخیر رفتاری متفاوت را در مواجهه با بحرانهای بینالمللی داشتهاند. در راستای پرداختن به این مساله تنها کافیست استاندارد دوگانه غربیها در نوع پرداختن به جنگ یمن و جنگ اوکراین مورد توجه قرار بگیرد.
بازنمایی دوگانه رسانههای غربی از جنگ یمن و اوکراین
در مهمترین سطح، رفتارشناسی دوگانه غربیها را میتوان در نوع بازنمایی رسانهای دوگانه مورد توجه و تامل قرار داد. از همان ابتدای آغاز عملیات ویزه پوتین در اوکراین، به شکلی ویژه به پوشش جانبدارنه بحران اوکراین پرداختند. در روزهای ابتدایی فریاد رسانههای غربی گوش عالم را کر کرده بود که به همهگان بنامایانند در این کشور فاجعه انسانی بزرگ در جریان است. آنها با معرفی روسیه به عنوان متجاوز جنگ رسانهای یکپارچه و هماهنگی را علیه مسکو به راه انداخته اند.
همچنین، رسانههای مختلف غربی طی تمامی روزهای گذشته و البته چند ماه گذشته تلاش کردهاند تا ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه را فردی شرور و مرموز و دیکتاتور جلوه داده و تاکید کنند که غیرنظامیان را هدف حمله نظامی قرار داده است. حتی بسیاری از رسانههای غربی، از تارنماهای رسمی گرفته تا فعالان شبکههای اجتماعی و شبکههای رسمی حجم عظیمی از اطلاعات و دادههای غلط و اشتباه و ویدیوهای ساختگی که ادعا میشود در اوکراین رخ دادهاند را منتشر کردند ، اما بعد از تحقیق و بررسی مشخص شد که این رخدادها، از بازیهای رایانهای گرفته شده یا سالها پیش در کشورهای دیگری از جهان رخ دادهاند.
این وضعیت در شرایطی است که در بحران یمن از ابتدای آغاز اعتراضات مردمی علیه دیکتاتوری علی عبدالله صالح تا به امروز (2022) درسطحی گسترده از سوی رسانههای غربی مورد اغفال و نادیده گرفتن قرار گرفته است یا به عبارت بهتر، رسانههای انگلیسیزبان نمیخواهند که بحران در این کشور دیده شود. این روند حتی بعد از ورود سعودیها به جنگ یمن در مارس 2015 بیش از پیش تشدید شده و به نوعی شاهد هستیم که رسانههای مختلف در بازنمایی خود از فجایع انسانی و جنایتهای ائتلاف عربی تلاش دارند کمتر نامی از عربستان و رهبران آن به میان بیاورند.
در واقع، بزرگترین بحران انسانی جهان در سالهای بعد از 2015 یعنی بعد از آغاز حملات هوایی و زمینی ائتلاف عربی تحت رهبری عربستان در یمن اتفاق افتاد اما رسانهها غربی به شکلی هدفمند در بازنمایی این بحران تا حدود زیادی ساکت ماندهاند. هر چند نهادهای حقوق بشری سازمان ملل و بنیادهای مستقل و خصوصی صلح در کشورهای مختلف از وقوع فاجعه و بحران انسانی در یمن گزارش میدادند اما در عمل این رسانههای مختلف آمریکایی و اروپایی همچون بیبیسی، فاکسنیوز، سیانان، گاردین، فرانتس 24 و... بودند که این مساله را کمتر مورد پوشش قرار میدادند یا به عبارت بهتر دقایق اندکی را به پوشش بحران یمن اختصاص میدادند.
در واقع، رسانههای غربی اعتنای اندکی به عمق فاجعه انسانی و جنایات رژیم سعودی و دیگر متحداناش در این بحران نیز ندارند. در این زمینه به طور حتم دلارهای سعودی از اهمیتی قابل توجه برای اقناع و تطمیع رسانههای انگلیسی زبان برخوردار است. در مجموع، بر خلاف جنگ اوکراین، در ماجرای تجاوز جبهه عربی علیه مردم مظلوم یمن، بر خلاف بازنمایی چهره پوتین در قامت یک فرد شرور، نه خبری از نشان دادن محمد بن سلمان و محمد بن زاید به عنوان چهرهای منفور و شیطانی وجود دارد و نه اساسا چندان واکنشی از سوی رسانهها به کشته شدن روزانه شهروندان مظلوم یمنی و بمبارانهای کور ائتلاف عربی به نقاط مختلف یمنی شده بود.
برخاستن روح فاشیسم و نژادپرستی غربیها
علاوه بر استاندارد دوگانه غربیها در بازنمایی و پوشش جنگ اوکراین و یمن، طی روزهای بعد از آغاز عملیات ویژه روسیه به فرمان ولادیمیر پوتین به وضوح روح نژادپرستی و فاشیسم در پوشش اخبار رسانههای غربی و نیز دیدگاه کارشناسان رسانههای غربی قابل مشاهده است. روند گزارشها و تحلیلها به گونهای بازنمایی میشود که انگار خون اوکراینیها ارزشمندتر از جان یک انسان یمنی میباشد.
برای نمونه تحلیلگر شبکه خبری سیبیسی نیوز (CBC NEWS) کانادا در اظهاراتی برای مخاطبان تاکید میکند: «با کمال احترام، اینجا (اوکراین) افغانستان یا عراق نیست که دههها در آن منازعه وجود داشته باشد. اینها (اوکراینیها) مردمانی «نسبتا» متمدنی هستند که به جنگ عادت ندارند؛ زیرا این جنگ به سرعت پایان پیدا کند.
همچنین، کارشناس (تحلیلگر) کانال خبری فرانسوی بیاف ام تیوی (BFM TV) با اتخاذ ژستی قاطعانه میگوید: «ما در قرن بیستویکم و در یک شهر اروپایی هستیم اما در اینجا همانند افغانستان و عراق مورد حملات موشک کروز قرار میگیرد؛ باروتان میشود!»
در یک نمونه دیگر، کارشناس شبکه خبری بیبیسی (BBC) در اظهاراتی سراسر نژادپرستانه میگوید: «با چشمان خود دارم میبینم که مردم اروپایی با چشمان آبی و موهای بلوند کشته میشوند؛ بچهها به صورت روزانه با موشکهای پوتین کشته میشوند.»
همچنین، یک کارشناسی انگلیسیزبان در اظهاراتی برای شبکه خبری الجزیره انگلیسی با اشاره به فرار اوکراینیها از کشور خود به سوی مرز کشورهای همسایه، تاکید میکند: «اینها افرادی موفق و دارای شان هستند؛ اینها پناهندگان فراریِ خاورمیانهای نیستند که همیشه در شرایطی جنگی قرار داشته باشند. این افراد همانند شهروندان شمال آفریقا نیستند که از فقر و عقبماندگی به سوی اروپا و آمریکا روانه شوند.»
حتی در گزارشی دیگر، خبرنگار مستقر کانال خبری «سیانان» در کییف، پایتخت اوکراین، درگزارشی با صدایی اندوهناک و چشمانی اشکبار میگوید: «اینجا یک کشور در حال توسعه و جهان سوم نیست، اینجا اروپا است!»
مجموع این اظهارات سراسر آمیخته با روح نژادپرستی و فاشیسم در شرایطی است که در جریان جنگ ظالمانه ائتلاف عربی به رهبری سعودیها علیه ملت ملوم یمن، روزانه هزاران شهروند از خانه و شهر خود آواره میشدند که اگر شانس میآوردند میتوانستند از بمبارانهای کور سعودیها زنده بمانند. اما دریغ از کوچکترین بازتاب، بازنمایی رسانهایی و مورد توجه قرار گرفتن این جنایات از سوی احلیلگران و سیاستمداران کشورهای غربی!
بندبازی سیاستمداران غربی بر روی جنگ اوکراین و نادیده انگاشتن فجایع جنگ یمن
افزون بر رسانهها و ناظران سیاسی، در سطح سیاستمداران رسمی و حکومتی نیز در قبال بحران اوکراین و یمن شاهد بندبازی دولتمردان غربی بودهایم. طی یک هفتهگذشته روسای حکومت، اعضای مختلف کابینههای حکومت و نیز نهادهای سیاسی غربی همانند اتحادیه اروپا و پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) با تمام توان انتقاد از عملیات ویژه روسیه را در دستور کار قرار داده و از هر اقدامی در مسیر مقابله با روسیه دست نکشیدهاند. فشار سیاسی، تحریم، تسلیح ارتش اوکراین، قطع دسترسی بانکهای روسیه به «سوئیقت»، کمک مالی به کییف و تلاش برای تصویب قطعنامه ضد روسی در شورای امنیت و اتحادیه اروپا از جمله اقدامات گستردهای است که سیاسیون غربی تنها طی یک هفته گذشته در پیش گرفتهاند.
حتی در سطحی دیگر، غربیها با سواستفاده از تسلط خود بر نهادهای ورزشی در سطح بینالملل در رشتههای ختلف ورزشی فدراسیون روسیه و بلاروس را تحریم کردهاند. نکته قابل تامل این است که تمامی این اقدامات در راستای محکوم کردن حمله روسیه و اصطلاحا مقابله با تجاوز مسکو صورت میگیرد اما این وضعیت در شرایطی است که سیاستمداران غربی سالها است که چشمان خود را بر روی حملات متجاوزانه و جنایات سعودیها در یمن بستهاند. حتی در سطح بیانیه نیز حاضر به محکومیت حملات سعودیها نبوده و نیستند.