به گزارش الوقت به نقل از خبرگزاری «افق نیوز» ، سرپرست وزارت دفاع طالبان از تاجیکستان و ازبکستان خواست هواپیماها و بالگردهایی را که اواسط ماه اوت ۲۰۲۱ (مرداد) از افغانستان به این کشورها وارد شده اند را به افغانستان بازگردانند.
ملایعقوب سرپرست وزارت دفاع افغانستان در دیدار افسران نظامی از خلبانان و افسران سابق افغانستان که از کشورر فرار کرده اند ،خواست به کشور برگردند.
وی اظهار داشت ما بیشتر از دولت قبلی به شما احترام می گذاریم .
پس از فروپاشی دولت سابق شماری از افسران بلند پایه ارتش و خلبانان افغان با بالگردها و هواپیماهای ارتش به کشورهای ازبکستان و تاجیکستان فرار کردند که تاکنون این بالگردها و هواپیماها در این دو کشور باقی مانده است.
عنایت الله خوارزمی سخنگوی وزارت دفاع طالبان نیز چندی پیش اعلام کرد ما بارها از دولت های تاجیکستان و ازبکستان خواستار بازگرداندن بالگردها شده ایم.
رسانه های افغانستان از وجود بیش از ۴۰ بالگرد این کشور در تاجیکستان و ازبکستان خبر می دهند.
مناقشه بر سر بالگردهای خارج شده از افغانستان بین طالبان و دولت تاجیکستان، چند روز پس از به قدرت رسیدن طالبان در کابل آغاز شد.
پیشتر گزارش های خبری اشاره کرده بودند که طالبان موفق شد چند بالگرد و هواپیمای جنگی افغانستان را از ازبکستان بازپس گیرد.
لطیف الله حکیمی مدیرکل کمیسیونی که فرودگاه های افغانستان را تحت کنترل دارد چندی پیش گفت که دولت سابق افغانستان ۱۶۴ هواپیما در اختیار داشت که ۸۱ مورد آن هنوز در کشور است.
براساس اعلام مقام های طالبان، از مجموع ۸۱ هواپیمای نظامی، در حال حاضر تنها ۴۱ هواپیما از قدرت عملیاتی برخوردار است.
بیش از نیمی از هواپیماهای نظامی افغانستان در جریان فروپاشی دولت سابق این کشور در اواسط ماه اوت ۲۰۲۱، به خارج از کشور منتقل شده است.
حکیمی تاکید کرد که مقام های سابق افغانستان و نظامیان این کشور ده ها هواپیما را به تاجیکستان، ازبکستان، امارات متحده عربی و آمریکا منتقل کرده اند. طالبان بارها تلاش برای بازپس گیری این هواپیماها را آغاز کرده است.
نیروی هوایی افغانستان پیش از سقوط
در ماه‌های منتهی به سقوط دولت جمهوری اسلامی افغانستان، نیروی هوایی این کشور از کمبود هواپیماها و هلیکوپترهای آماده به رزم و عملیاتی رنج می‌برد. شمار قابل‌توجهی از هواگردهای این نیرو در دو ماه آخر حیات آن به‌دلیل افزایش شدت درگیری‌های نظامی اردوی ملی با طالبان دچار سانحه و آسیب‌دیدگی شده و از خدمت پروازی کنار گذاشته شدند بدون آنکه جایگزین شوند.
از سوی دیگر، این نیرو با کمبود متخصصان فنی برای نگهداری برخی از تجهیزات آمریکایی و جدید آن دست‌وپنجه نرم می‌کرد که در نتیجهٔ آن شمار هواگردهای عملیاتی آن نیز کاهش یافته بود.
بر اساس اطلاعات موجود در آرشیو اداره بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان و همچنین وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا، در تاریخ ۹ تیر ۱۴۰۰ نیروی هوایی افغانستان در مجموع ۲۲۹ فروند هواپیما و هلیکوپتر در اختیار داشت که از این تعداد ۱۶۷ فروند داخل خاک افغانستان بودند و ۴۴ فروند باقیمانده در خارج از افغانستان که از این میان ۲۵ فروند جهت تعمیرات ارسال شده بودند و ۱۹ فروند دیگر در آستانه تحویل بودند.
جهت رزم هوایی، نیروی هوایی افغانستان ۲۳ فروند هواپیمای تهاجمی سبک اِی-۲۹بی سوپر توکانو، ده فروند هواپیمای دومنظورهٔ سی-۲۰۸بی و ۴۳ فروند هلیکوپتر تهاجمی سبک ام دی۵۳۰اِف جنگی داشت. از میان تمامی آنها فقط سوپر توکانو‌ها قابلیت استفاده از بمب‌ها و راکت‌های هدایت لیزری جهت هدف قرار دادن دقیق نیروهای طالبان را داشتند.
برای حمل‌ونقل بار و نیروهای نظامی، نیروی هوایی افغانستان ۲۷ فروند هواپیما و ۶۵ فروند هلیکوپتر در تاریخ ۹ تیر ۱۴۰۰ در اختیار داشت. هواگردهای بال ثابت، سه فروند هواپیمای ترابری متوسط آمریکایی سی-۱۳۰اِچ هِرکولِس و ۲۳ فروند هواپیمای مراسلاتی و ارتباطی سسنا ۲۰۸بی گراند کاروان بودند، در حالی که هلیکوپترها ۳۲ فروند میل می-۸اِم تی وی-۱ و میل می-۱۷وی-۵ روسی و ۳۳ فروند یو اِچ-۶۰آ+ بلک هاک بودند.
تیپ هوایی مأموریت مخصوص نیروی هوایی افغانستان مستقر در کابل ۱۸ فروند هواپیمای پی سی-۱۲ مجهز به سامانه‌های شنود رادیویی در اختیار داشت که عمدتاً توسط خلبانان آمریکایی و به همراه افسران افغان مسلط به زبان‌هایی چون پشتون به پرواز درمی‌آمدند و با توجه به سرّی بودن‌شان، اطلاعات‌شان هرگز در آرشیو اداره بازرس ویژه آمریکا ثبت نمی‌شد.
در ماه‌های نهایی دوران زمامداری رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، دونالد ترامپ، و به دنبال توافق صلح این کشور با طالبان به دنبال رایزنی‌های دولت قطر، حمایت‌های مالی و تسلیحاتی ایالات متحده آمریکا از نیروی هوایی افغانستان کاهش یافت. در نتیجهٔ آن نه تنها از تحویل برخی از هلیکوپترهای سفارش‌داده‌شده جهت استفادهٔ این نیرو خودداری به عمل آمد بلکه به دنبال تشدید یافتن تحریم‌های وضع‌شده از سوی وزارت خزانه داری آمریکا علیه گروه شرکت هلدینگ هلیکوپترسازی روسیه، شمار هلیکوپترهای روسی این نیرو نیز کاهش یافت به طوری که هیچ هلیکوپتر تهاجمی سنگین میل ۲۴وی آن دیگر عملیاتی نبود.
چند هفته پیش از تسلط طالبان بر افغانستان، تمامی پیمانکاران نظامی آمریکا از این کشور خارج شدند و متعاقباً شمار هواپیماها و هلیکوپترهای عملیاتی نیروی هوایی افغانستان کاهش یافت. ناوگان عملیاتی باقیمانده هم در جریان عملیات‌های نظامی محتمل تلفات سنگینی شدند و در نتیجهٔ آن تنها حدود صد فروند از ۱۶۰ فروند هواگرد باقیماندهٔ نیروی هوایی افغانستان در خاک این کشور در زمان تسلط طالبان بر این کشور عملیاتی بودند.
