داعش برای اعلام تداوم حضور و قدرت خود قصد دارد به مراکز مهم انرژی، امنیتی یا حتی محل امراز معاش شهروندان حمله کند تا از این طریق بالاترین بازنمایی را داشته باشد و در کانون توجهات قرار بگیرد. این همان سیاستی است که می‌توان از ان به عنوان راهبرد «ارسال پیام نمادین ما برگشتیم» یاد کرد
الوقت – بر اساس اعلام منابع امنیتی عراق، عناصر تروریستی داعش چاه شماره 105 در میدان نفتی «بای حسن» در نزدیکی شهر «الدبس» واقع درشمال غرب استان کرکوک را منفجر کردند. هر چند این اقدام در روند تولید نفت تاثیرگذار نبوده و خط تولید این چاه همچنان فعالیت دارد اما همزمان شدن این رخداد با ناآرامی‌های اخیر عراق این اتفاق را در کانون توجهات قرار داده است.
اقدام داعش به انفجار چاههای نفتی در کرکوک معطوف به سابقه است؛ در دسامبر 2020 (آذر 1399) در رخدادی مشابه دو چاه میدان نفتی خباز واقع در بیست کیلومتری جنوب غرب کرکوک، توسط گروه تروریستی داعش منفجر شدند. اما همزمان شدن اقدام جدید داعش با اتفاقات چند روز گذشته شامل حمله به فرودگاه اربیل، پایگاه عین الاسد و انفجار بزرگ بغداد، این مساله را مطرح کرده که داعش از انجام این عملیات چه اهدافی را دنبال می‌کند و بازیگران پشت پرده چنین رخدادهایی چه انگیزه‌ای دارند؟
ارسال پیام نمادین ما برگشتیم
گروه تروریستی داعش از آغاز تحرکات خود در مرزهای کشور عراق و سوریه تاکنون، یک راهبرد اساسی را در پیش گرفته که آن‌هم عبارت است از «شگفت‌زده کردن و ایجاد رعب و وحشت عریان در بالاترین حد ممکن». در حقیقت، این گروه ترویستی توسل به خشونت در عریان‌ترین شکل ممکن آن و نمایش آن در قالب ویدئوهای تنظیم شده را در دستور کار قرار داده بود. به عبارتی این گروه همواره تلاش داشت بالاترین سطح خشونت را برای به نمایش گذاشتن قدرت خود از یک سو و ایجاد ترس و وحشت در میان دشمنان را از سوی دیگر، در قالب جنایات محیر العقول انجام دهد.
اما بعد از پایان خلافت خودخوانده ابوبکر بغدادی و روی آوردن گروه ترویستی داعش به فعالیت‌های زیرزمینی، روش فعالیت و نمایش قدرت آنها نیز تغییری محسوس داشته است. در دور جدید گروه ترویستی داعش حمله به مراکز مهم و حیاتی امنیتی و اقتصادی را در دستور کار قرار داده است. این گروه برای اعلام تداوم حضور و قدرت خود قصد دارد به مراکز مهم انرژی، امنیتی یا حتی محل امراز معاش شهروندان حمله کند تا از این طریق بالاترین بازنمایی را داشته باشد و در کانون توجهات قرار بگیرد. این همان سیاستی است که می‌توان از ان به عنوان راهبرد «ارسال پیام نمادین ما برگشتیم» یاد کرد. برای نمونه داعش بارها زمین‌های کشاوری شهروندان را در مناطق مختلف عراق و سوریه به آتش کشیده، ایستگاه‌ها ایست و بازرسی نیروهای امنیتی را مورد تهاجم قرار داده و اخیرا نیز حمله به چاههای نفتی را به عنوان منبع درآمدهای مالی کشور عراق را در دستور کار قرار داده است. مجموع این کنش‌ها دو هدف اساسی دارد؛ یکی اینکه داعش به طرفداران خود اعلام کند که آنها همچنان قدرت دارند و دیگری اینکه به دشمنان خود اعلام کند که آنها آمادگی آغاز دور جدید حملات تروریستی را دارند.
ایجاد بحران در مسیر تداوم اشغالگری در عراق
هر چند در ظاهر ماجرای انجام عملیات تروریستی داعش همانند ایجاد انفجار در چاههای نفتی کرکوک، نقش اصلی داعش به عنوان پیشران مورد توجه قرار می‌گیرد اما واقعیت امر این است که در پشت پرده این رخدادها می‌توان دست بازیگران خارجی با انگیزه‌های ویژه را مورد شناسایی قرار داد. ابتدائا این پرسش قابل طرح است که در وضعیت کنونی و در اینده کدام یک از بازیگران دخیل در کشور عراق از بحران‌آفرینی و انجام عملیات تروریستی داعش سود خواهند برد؟ یا به عبارت دیگر، کدام یک از بازیگران همواره از فعالیت و تهدیدات گروهای تروریستی به عنوان دستاویزی برای مداخله جویی و تداوم باقی ماندن در کشور عراق بهره خواهند گرفت؟
در پاسخ به این پرسش، بدون تردید می‌توان از کشورهای غربی به رهبری آمریکا و برخی کشورهای عربی همانند عربستان یاد کرد. بسیاری از شواهد و قراین از این امر حکایت دارند که این بازیگران در ایجاد و قدرت‌گیری خلافت خودخوانده داعش، نقش اساسی را ایفا کرده‌اند و در وضعیت کنونی نیز از این گروه به عنوان دستاویزی برای پیشبرد اهداف خود بهره می‌گیرند. مهم‌ترین هدف کشورهای غربی به رهبری آمریکا یافتن بهانه لازم برای باقی ماندن و تداوم اشغالگری در کشور عراق است. در همین راستا شاهد هستیم که طی دو سال اخیر آنها مساله حفظ امنیت و تداوم تهدید داعش را بهانه اصلی خود برای تداوم حضور مطرح کرده‌اند.
همچنین، عربستان سعودی نیز به بهانه مقابله با نفوذ ایران، حمایت از گروه ترویستی داعش را در دستور کار قرار داده تا از این طریق بهانه لازم برای باقی ماندن سربازان آمریکایی در این کشور فراهم شود. مجموع این روند نشانگر آن است که سیاست ایجاد بحران از طریق داعش، هم اکنون به ابزار اساسی آمریکایی‌ها و سعودی‌ها برای تداوم اشغالگری و نفوذ در عراق تبدیل شده است.
