الوقت- چهار روز پس از شروع حملات هوایی جنگنده‌های روسی به داعش در سوریه برخی منابع از شروع عملیات زمینی ارتش و مقاومت خبر می‌دهند و گزارش‌های منتشر شده حاكی از پیشروی این نیروها در ساعات اولیه شروع عملیات است، در پی این تحولات كه جبهه مقابل خود را بازنده می‌بیند، جنگ روانی گسترده‌ای را به ویژه علیه حملات هوایی روسیه آغاز كرده است.
عصر روز شنبه برخی منابع خبری گزارش دادند عملیات تهاجمی نیروهای مقاومت در ادلب و حمص شروع شده است. واحدهای ارتش سوریه به همراه رزمندگان حزب‌الله در منطقه اكرب حماه و همچنین در سمت شمال‌غربی حمص دست به پیشروی زدند. صبح روز شنبه بالگردهای ارتش سوریه با ریختن كاغذهایی از ساكنان خواسته بود این مناطق را ترك كنند. تحلیلگران هدف اولیه این عملیات را «از بین بردن مواضع شورشیان بین حمص و حما» عنوان كرده‌اند. این پیشروی پس از حملات هوایی روسیه و شلیك توپخانه‌ای ارتش سوریه صورت گرفت. پیشتر منابع لبنانی به رویترز گفته بودند حما و حمص اولین هدف نیروهای مقاومت و ارتش سوریه است. در گزارش روز گذشته روزنامه «جوان» گفته شد كه جنگ با تروریسم در سوریه به خوبی برنامه‌ریزی شده و وظایف تقسیم شده است كه بر اساس آن وظیفه پیشروی زمینی به عهده نیروهای مقاومت گذاشته شده و جنگندهای روسی نیز پشتیبانی هوایی از این نیروها به عمل می‌آورند.
روز شنبه وزارت دفاع مسكو اعلام كرد نیروی هوایی روسیه در ۲۴ ساعت گذشته ۲۰ پرواز در سوریه انجام داده است. بنابر گفته سرگئی شایگو وزیر دفاع روسیه در این حملات دو انبار و هفت مركز تجهیزات نظامی داعش منهدم شدند. علاوه بر این جنگنده‌های روسی یك مركز فرماندهی تروریست‌های داعش در رقه سوریه را نابود كرده‌اند. بنابر گفته مقامات روسی همچنین در پی حملات هوایی حدود600 شبه‌نظامی به داخل خاك سوریه فرار كرده‌اند.
اشك تمساح غرب
حملات غافلگیرانه جنگنده‌های روسیه علیه مواضع گروه‌های تروریستی در سوریه كه معادلات میدانی و محاسبات حامیان مخالفان را به‌هم ریخته با واكنش «عاجزانه» رسانه‌ها و مقامات غربی و بعضی كشورهای عربی مواجه شده است. باراك اوباما رئیس‌جمهور امریكا شب جمعه با اشاره به اینكه «دولت امریكا با روسیه در حملاتش به مخالفان دولت بشار اسد همكاری نخواهد كرد» هشدار داد، این شیوه ایران و روسیه را به باتلاق می‌كشاند. رئیس‌جمهوری امریكا همچنین گفت كه حملات هوایی روسیه در حمایت از بشار اسد، مخالفان میانه‌رو او را از صحنه خارج خواهد كرد و گروه داعش را تقویت می‌كند. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری تركیه كه طی یك سال گذشته اسناد غیرقابل انكاری از همكاری این كشور با گروه‌های تروریستی از جمله داعش و جبهه النصره منتشر شده به الجزیره گفت كه «مداخله نظامی روسیه در سوریه موضوع را پیچیده و آن را وارد مرحله سختی كرده است.» مایكل فالون، وزیر دفاع انگلیس به روزنامه سان گفت: «سرویس‌های اطلاعاتی انگلیس بررسی كرده‌اند كه تنها 5 درصد از حملات هوایی روسیه در خاك سوریه مواضع داعش در این كشور را هدف قرار داده است و اكثر كشته شدگان را غیرنظامیان و نیروهای مخالف دولت دمشق تشكیل می‌دهند.» وی در ادامه افزود: «شواهدی داریم مبنی بر اینكه آنها از مهمات غیر هدایت‌شونده در مناطق غیرنظامی استفاده می‌كنند و این باعث كشته شدن غیرنظامیان می‌شود و حتی این مهمات را علیه نیروهای مخالف دولت به غیر از داعش نیز مورد استفاده قرار می‌دهند.» درهمین حال، فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهوری فرانسه نیز اعلام كرد جنگنده‌های روسی تنها باید مواضع داعش را در سوریه هدف قرار دهند. وی پس از نشستی با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود پیش از مذاكرات اوكراین این صحبت‌ها را مطرح كرد و گفت: آنچه من به پوتین گفتم این است كه این حملات باید داعش را هدف قرار دهد. همزمان با این اظهارات رسانه‌های وابسته به این محور با جنجال درباره حملات هوایی روسیه می‌گویند كه این حملات باعث افزایش درگیری‌های فرقه‌ای خواهد شد. گاردین به نقل از حسن حسن كارشناس طرفدار مخالفان سوریه آورده است كه «كارزار روسیه احتمالاً منجر به تقویت بیشتر گروه‌های تروریستی مانند جبهه النصره خواهد شد».
ریاكاری غرب
اما تحلیلگران این ادعای حامیان مخالفان را به چالش كشیده و این مواضع را «ریاكارانه» توصیف كردند. حیدر الخویی محقق ارشد در مؤسسه چتم‌هاوس با اشاره به اینكه امریكا و عربستان سعوی می‌گویند حملات هوایی روسیه «تنها منجر به افزایش بیشتر رادیكالیسم» خواهد شد، در صفحه توئیتر خود نوشت: «آیا حملات هوایی عربستان با حمایت امریكا در یمن منجر به تقویت میانه‌روها خواهد شد؟» از سوی دیگر، تأكید مقامات غربی و عربی مبنی بر حمایت از نیروهای میانه‌رو مخالف بشار اسد در حالی است كه امریكا اخیرا اذعان كرده برنامه آموزش مخالفان سوری به دلیل نبود نیروهای میانه‌رو با شكست مواجه شده است. در همین حال، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه دیروز در دومین روز از حملات هوایی نیروهای كشورش به سوریه از این حملات دفاع كرده و گفته بود ما همان گروه تروریست‌هایی را هدف قرار داده‌ایم كه امریكا و متحدانش به آنها حمله می‌كنند. در همین حال یك كاربر خبری از عراق در صفحه توئیتر خود نوشت: «تانكرهای قاچاق نفت داعش كه برای امریكایی‌ها قابل رؤیت نیستند، ناگهان توسط جنگده‌های روسی مشاهده شدند و هدف قرار گرفتند».
فشار به اوباما
در پی تحولات اخیر كه موازنه قوا به نفع نیروهای دولتی سوریه و محور مقاومت برگشته بعضی مقامات غربی تلاش‌های جدیدی برای مقابله با این تحولات به كار گرفته‌اند و تلاش دارند با تحقیر اوباما وی را مجبور كنند در مقابل حملات روسیه دست به عمل متقابل بزند.
لینسی گراهم سناتور جمهوریخواه امریكایی كه نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری امریكا هم است، حملات هوایی روسیه علیه گروه‌های تروریستی در سوریه را سیلی مسكو و تهران به صورت رئیس‌جمهوری امریكا تعبیر كرده است. به گزارش فاكس‌نیوز، گراهام همچنین رئیس‌جمهور امریكا را فاقد صلاحیت توصیف كرده و گفته سیاست‌های وزیر خارجه كشورش در خاورمیانه هم متوهمانه است. خبرگزاری مطرح انگلیسی در گزارشی با اشاره به مواضع تهران و مسكو در قبال دمشق نوشت: «در حالی كه امریكا و متحدانش در سوریه با كمبود گزینه‌ها مواجهند، روسیه و ایران در سوریه قدرت‌نمایی می‌كنند.» خبرگزاری رویترز هم با اشاره به «قدرت‌نمایی روسیه و ایران» آورده است: «سؤالی كه همگان دارند آن است كه آیا امریكا و متحدان اروپایی و سنی منطقه‌ای او برای متوقف كردن رئیس‌جمهور ولادیمیر پوتین مداخله خواهند كرد؟» این خبرگزاری می‌نویسد: «بسیاری می‌گویند نمایش كنونی نتیجه بی‌عملی ادامه‌دار غرب و عقب‌نشینی امریكا در لحظات حساس در این درگیری غیرقابل كنترل است؛ درگیری‌ای كه ابعاد منطقه‌ای آن به سرعت در حال جهانی شدن است. هیچ كسی در خاورمیانه روی باراك اوباما رئیس‌جمهور امریكا حساب نمی‌كند بلكه پیش‌بینی آن است كه جنگ بد و بدتر شود.» اندیشكده واشنگتن نیز از اوباما خواست كه از طریق ایجاد منطقه پرواز ممنوع و حمایت از شورشیان با اقدامات روسیه و دولت سوریه مقابله كند.
محمد بابایی
