الوقت- یک سال از اولین روزهای محاصره‌ی شهر کوبانی از سوی نیروهای داعش می‌گذرد. شهری که تا پیش از آن برای بیشتر مردمان خاورمیانه و جهان ناشناخته بود، اما پس از مقاومت نیروهای کرد در برابر هجوم افراط‌گرایان داعش، نام این شهر به زمزمه‌ی هر روزه‌ی رسانه‌ها، روزنامه‌ها و مردمان بدل شد. شهری که از سه طرف از سوی داعش محاصره شده بود و از طرفی دیگر نیز هم‌مرز با ترکیه بود، و ارتش ترکیه مرزهایش را بر روی ارسال هرگونه کمک به نیروهای کرد و مردمان این شهر بسته بود. در این نوشتار که اولین بخش از سه‌گانه‌ی خوانش مقاومت کوبانی در سطح داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی است، تلاش می‌شود تا به مهم‌ترین پیامدها و رویدادهای این مقاومت در سطح داخلی پرداخته شود. در همین راستا به شکلی مختصر به چندن فاکتور مهم که حاصل این مقاومت است خواهیم پرداخت.
نخست: مقاومت 4 ماهه
از ابتدای شروع محاصره‌ی شهر کوبانی از سه طرف، از سوی نیروهای داعش، این شهر در مقاومتی تاریخی برای مدت 4 ماه در بدترین شرایط به مقابله با این نیروهای پرداخت. نیروهای داعش با غارت پادگان‌های مختلف از انواع سلاح‌های مدرن و سنگین بر علیه مردمان و نیروهای کردی این شهر استفاده کردند، که حتی بحث‌هایی از استفاده آنها از سلاح شیمیایی وجود داشت. در مقابل نبروهای کردی از هرگونه تجهیزات مدرن و سنگین بی‌بهره بوده و با استفاده از سلاح‌های سبک و ناچیز خود، این مقاومت 4 ماهه را تاب آوردند.
دوم: حضور تاریخی زنان در این مبارزه و مقاومت
یکی از نکات قابل توجه و بارز در مقاومت کوبانی، حضور زنان در صحنه‌ی مبارزه بر علیه داعش بود. زنان کرد در قالب نیروی یگان مدافعین زنان (YPJ )، ذیل مدیریت حزب اتحاد دموکراتیک که یکی از سران آن نیز زن است، توانستند به پاسداری از شهر خود و مقابله با داعش بپردازند. زنان مبارز حاضر در صفوف یگان‌های مدافعین خلق در طی چهار ماه مقاومت، توانستند شکست‌های سنگینی به نیروهای داعش واردکنند. حضور گسترده‌ی زنان در رده‌های بالا از فرماندهی و سرکردگی حزب چون آسیه و نسرین عبدالله را می‌توان یکی از مهم‌ترین پیامدهای این مقاومت دانست که نام کوبانی را بیشتر و بیشتر در عرصه‌های مختلف برجسته کرد.
سوم: همراهی گاه وبی‌گاه نیروهای درگیر در سوریه با کردها بر علیه داعش
ازهمان ابتدای جنگ داخلی سوریه، نیروهای کردی اعلام کردند که آنها نه با دولت مرکزی و نه با مخالفان در جنگ نیستند و تنها در پی ایجاد منطقه‌ای خودمختار خود هستند. این تاکتیک به رمزی برای همراهی گاه‌وبی‌گاه نیروهای اپوزیسون با نیروهای مبارز کرد در مقابله با داعش بدل شد. اگر چه این همراهی نیم‌بند و نه‌چندان مستمر بود، اما نمودی از اهمیت مقاومت کردها در کوبانی بود که موجبات همراهی نیروهای اپوزیسون را با کردهای فراهم می‌نمود.
چهارم: شکست داعش
مهم‌ترین پیامد مستقیم مقاومت کردها در کوبانی را می‌توان بر شکست داعش دانست. داعش که در طی یک سال برای خود اسطوره و پیکره‌ای از شکست‌ناپذیری در عراق و سوریه ساخته بود، در مقابله با مبارزان کوبانی، شکست سختی خورد. کارشناسان سیاسی این شکست را بزرگترین شکست داعش از زمان شکل‌گیری آن دانسته‌اند. پیامد این مهم برای کردها تقویت روحیه‌ی مبارزه‌گری و پیشروی بود، و برای داعش و نیروهای آن، سرخوردگی و عقب‌نشینی و از دست‌دادن مرز ترانزیت اصلی خود با ترکیه بود.
پنجم،: نابودی شهر؛ طرح ایجاد موزه شهر
پس از پایان مقاومت کوبانی و شکست داعش و عقب‌نشینی آنها از این شهر، برآوردها از خسارات وارده به شهر، نابودی کامل بخش‌هایی از آن و نیز ویرانی قابل توجه سایر بخش‌ها بود. در همین راستا برای زنده نگاه‌داشتن یادواره‌ی مقاومت کوبانی از سوی چهره‌های داخلی و بین‌المللی پیشنهاد شد تا کانون مقاومت در این شهر به موزه‌ی جنگ بدل شود. اصل این نظر که از سوی خود کردها مطرح شده بود، از سوی هاروی، اندیشمند غربی نیز مورد توجه قرار گرفت.
ششم: انسجام بیشتر کردها و قومیت‌های مختلف ساکن مناطق کردنشین
یکی دیگر از پیامدهای مقاومت کوبانی و نیز متعاقب آن پیشروی نیروهای کردی، انسجام بیشتر کردهای سوریه و اقلیت‌های مختلف قومی و مذهبی ساکن در این مناطق ذیل حزب اتحاد دموکراتیک و نیز امید به داشتن امنیت بیشتر از سوی مردمان ساکن این مناطق با حضور نیروهای کرد بود. مقاومت کوبانی و نیز پیش‌روی‌های بعدی کردها به سوی مرکز خلافت این گروه، باعث شد تا ساکنان مناطق کرد نشین اعم از اقلیت‌های قومی و مذهبی، به همراهی بیشتر با کردها تمایل نشان دهند و امنیت حضور نیروهای کردی را بر هر چیزی ترجیح دهند.
هفتم: بازگشایی مسیر پیشروی کردها برای الحاق سه کانتون خودگردان به یک‌دیگر
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها و نیز استراتژی‌های نیروهای کردی پس از ایجاد سه کانتون خود مدیریتی، الحاق آنها به یک‌دیگر بود. با مقاومت کوبانی و شکست داعش، کردها از حالت تدافعی خارج شده و رویکرد تهاجمی را بر علیه این نیروها با هدف الحاق این سه کانتون شروعی کردند. پیامدهای آن پاکسازی چندین شهر و صدها روستا از نیروهای داعش و تداوم تلاش‌ها برای الحاق کامل سه کانتون است. این هدف کردها اگرچه با مشکلات زیادی روبروست و از سوی ترکیه به شدت مورد مخالفت قرار گرفته، اما در سطح داخلی برای کردها این امید را در پی داشته که می‌توانند کانتون‌هایشان را به یک‌دیگر وصل کنند.
هشتم: رویکرد حکومت مرکزی به کردها
پیامد مهم دیگر مقاومت کوبانی و شکست داعش نیز، رویکرد دولت مرکزی (دولت شکننده و فرومانده‌ی مرکزی) به کردها و مناطق تحت سیطره‌ی آنهاست. اگرچه حکومت مرکزی بر بیشتر مناطق سوریه هیچ کنترلی ندارد، اما با آمدن نیروهای داعش و خطر ناشی از آنان، اهمیت تدام حضور بشار اسد از سوی کشورهای غربی تا حدودی مسجل شده است. فارغ از آینده‌ی اسد و حکومت او، ولید معلم، وزیر خارجه‌ی سوریه اعلام نموده است که با هر گونه خواسته‌ی کردها پس از شکست داعش و تروریست‌ها مخالفت نخواهد شد و به جز تجزیه‌ی کشور، حاضر به پذیرش خواسته‌های کردها هستند.
یحیی زرین‌نرگس
