الوقت- استعفا برایان هوگ نماینده ویژه رئیسجمهور آمریکا در امور ایران و رئیس «گروه اقدام ایران» در وزارت خارجه این کشور در شامگاه پنجشنبه رویداد مهمی بود که از جهات مختلفی می توان آن را نمایانگر اعتراف کاخ سفید به شکست سیاست فشار حداکثری بر ایران دانست که از زمان خروج غیرقانونی آمریکا از توافق هسته ای (برجام) در سال 2018 و با هدف به زانو در آوردن ایران در برابر خواستههای نامشروع خود از طریق اعمال تحریمهای گسترده هوشمند و به اصطلاح فلج کننده آغاز گردید.
مهرههای سوخته ترامپ در برابر تهران
برایان هوک یکی از معدود مقامهای آمریکایی است که از خانهتکانیهای دستگاه سیاست خارجی آمریکا در امان مانده و بعد از اخراج «رکس تیلرسون» از سمت وزیر خارجه آمریکا سمتش را حفظ کرده بود.
هوک، موضعگیریهای بسیار تند و افراطی علیه ایران اتخاذ کرده و برای نمونه خواستار تمدید تحریم تسلیحاتی ایران بود. وی یکی از مهره های اصلی ترامپ در کارزار فشار حداکثری بر ایران محسوب می شد که وظیفه هماهنگی با سایر ارگانها و قوای حکومتی در آمریکا برای پیشبرد هرچه دقیقتر تحریمها را برعهده داشت. رصد و شناسایی کانالهای تنفسی ایران برای دور زدن تحریمها و پیگیری تضمین اجرای تحریمها از سوی دیگر کشورها با انجام سفرهای مختلف و پیشبرد جنگ سیاسی و رسانه ای بخش دیگری از وظایف مهم او به حساب می آمد.
حال اما پس از 2 سال تلاش در سمت رئیس گروه اقدام ایران او با سرافکندگی بدون آنکه دستاورد بزرگی را برای ترامپ و جمهوری خواهان تندرو ایجاد کرده باشد به سرنوشت دیگر جنگ طلبان تندرو راه یافته به کاخ سفید در دوران ترامپ ملحق شد که ناکام از آرزوی تسلیم کردن ایران کاخ سفید را ترک گفتند. کسانی همانند نیکی هلی نماینده آمریکا در سازمان ملل و جان بولتون مشاور امنیت ملی پیشین که از سرآمدان چهره های ضدایرانی نزدیک به ترامپ محسوب می شدند. حال از جمع چهره های اصلی جنگ طلبان و تندروهای ضدایرانی در کاخ سفید پمپئو باقی مانده است که گزارش هایی نیز مبنی بر تلاش ترامپ برای کنار زدن او از مقام وزارت خارجه با ترغیب او به شرکت در انتخابات آینده سنا وجود دارد. در واقع مجموعه کسانی که در سه سال گذشته با مشاوره های خود ترامپ را در مسیر اشتباه امکان نتیجه گیری از افزایش فشارها علیه ایران قرار دادند اکنون او را در بدترین وضعیت ممکن از لحاظ امکان شکست درانتخابات ریاست جمهوری تنها گذاشتند در حالی که شخصی همانند بولتون به چهره ای علیه تداوم ریاست جمهوری او تبدیل شده است.
پایان هوک؛ شکست فشار حداکثری و سردرگمی کاخ سفید
به طور حتم استعفای هوک اول از همه بر شکست استراتژی فشار حداکثری بر ایران دلالت دارد چرا که مهمترین مهره این سیاست شکست را پذیرفته و کنار رفت. کاخ سفید حتی در این مورد که بتواند کشورهای عضو شورای امنیت را به بازگشت تحریمهای تسلیحاتی علیه تهران وادار کند ناکام مانده و عملاً صلاحیت خود را در مورد هرگونه اعمال نظر در توافق هسته ای با ایران از دست داده است. در این شرایط ایران با سیاست چرخش به شرق و تجارت با همسایگان نه تنها ثمربخشی کامل تحریمها را بی تأثیر کرده است بلکه آینده هرگونه پذیرش شکست و موفقیت تحریم ها برای واداشتن تهران به آمدن بر پای میز مذاکره را نیز تیره کرده است.
در این شرایط اما کاخ سفید تلاش دارد تا با معرفی چهره جدید به عنوان جانشین هوک شکست استراتژی خود در قبال ایران را انکار کرده و حتی اقدامی تشدید یابنده جلوه دهد. اما در این مورد روزنامه «واشنگتنپست» بامداد جمعه به نقل از یک مقام ارشد سابق در دولت آمریکا نوشت از هوک خواسته شد که استعفا دهد تا مسئولیت شکست استراتژی واشنگتن علیه ایران، بر دوش وی بیافتد. با این وصف اکنون با استعفای هوک سردرگمی در کاخ سفید برای اتخاذ یک استراتژی منسجم و قوی در قبال ایران بیش از پیش خود را نمایان کرده است. ایران تیغ تند تحریم ها را گذرانده است و در مقابل بخشهای مهمی از محدودیت های هسته ای را با نگرش مثبت جهانی برداشته است. دیگر این جنگ تبلیغات که برنامه هسته ای ایران خطری بزرگ محسوب می شود عملا کارایی ندارد و از طرف دیگر غیرمشروع بودن تحریمها جرات سایر کشورها برای بی توجهی به تحریمها را افزایش داده است.