الوقت- گزارش‌های منتشر شده حاكی از افزایش نقش فعالیت‌های نظامی روسیه در سوریه است كه همزمان با ابتكار عمل دیپلماتیك مسكو برای حل بحران آن كشور صورت می‌گیرد؛ مسئله‌ای كه تحلیلگران آن را تلاش برای پیشبرد دیپلماسی از طریق به كارگیری ابزارهای نظامی عنوان كردند اما به نظر می‌رسد این تحركات جدید روس‌ها باعث نگرانی كاخ‌سفید از هدف قرار گرفتن متحدان امریكا در سوریه از جمله گروه جبهه النصره شده است.
روزنامه گاردین طی گزارشی به نقل از مقامات امنیتی امریكا نوشت: روسیه در حال ساخت یك پایگاه نظامی در سوریه است. این مقامات امنیتی كه نام آنها ذكر نشده گفته‌اند روسیه یك برج كنترل ترافیك هوایی در بندر لاذقیه ساخته و برای هزار پرسنل خانه‌های پیش ساخته به این شهر انتقال داده است. ساكنین لاذقیه عمدتاً علوی هستند و این شهر خاستگاه بشار اسد محسوب می‌شود. بنابر گزارش گاردین روسیه همچنین در ماه سپتامبر خواستار حق پرواز بر فراز كشورهای همسایه سوریه با هواپیمای ترابری نظامی شده است. روزنامه نیویورك تایمز هم به نقل از مقامات امریكایی نوشت: انتقال سازه‌های از پیش ساخته به سوریه، روس‌ها را قادر می‌سازد از این فرودگاه به عنوان پایگاه انتقال تجهیزات نظامی برای دولت سوریه یا احتمالاً به عنوان پایگاهی برای حملات هوایی روس‌ها در حمایت از نیروهای بشار اسد استفاده كنند.
طی چند روز گذشته گزارش‌های زیادی از افزایش فعالیت نظامی روسیه در سوریه منتشر شده است. روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارونوت به نقل از منابع این رژیم گزارش داده بود كه افسران نیروی هوایی روسیه به پایگاهی نظامی در نزدیكی دمشق منتقل شده‌اند و طی چند روز آینده عملیات هوایی روسیه با استفاده از جنگنده‌ها و بالگردهای این كشور علیه داعش شروع خواهد شد. این روزنامه صهیونیستی همچنین به نقل از منابع خبری پیش بینی كرده بود كه طی هفته‌های آینده تعداد نیروهای نظامی روسیه ازجمله مشاوران، مربیان، نیروهای نظامی و خلبان‌های ارتش در سوریه افزایش پیدا خواهد كرد. همچنین تصاویری از حضور نظامیان روسیه در سوریه در فضای مجازی منتشر شده است.
ابزار نظامی در خدمت دیپلماسی
این تحركات نظامی روسیه در حالی صورت می‌گیرد كه این كشور اخیراً ابتكار عمل دیپلماتیك برای حل بحران سوریه را به دست گرفته است و طی یك ماه گذشته مسكو شاهد رفت‌وآمدهای مقامات دیپلماتیك و امنیتی كشورهای مختلف منطقه در باره این بحران پنج ساله بوده است. تحلیلگران معتقدند روسیه تصمیم گرفته است با افزایش نقش نظامی خود در سوریه، با قدرت بیشتری دیپلماسی برای حل بحران سوریه را پیش ببرد. روزنامه نیویورك تایمز نوشت: «روسیه با گسترش نفوذ نظامی خود در سوریه ممكن است در موقعیت قدرتمندتری برای شكل دهی به نتیجه سیاسی اوضاع سوریه قرار گیرد زیرا با ترغیب اسد به تقسیم قدرت با مخالفانی كه مسكو از آنها حمایت می‌كند، موقعیت نظامی اسد تضعیف خواهد شد.» یوری برمین تحلیلگر سیاست‌های روسیه با اشاره به افزایش نقش نظامی این كشور در سوریه هم نوشت: « روسیه فكر می‌كند كه توافق [صلح] سوریه در حال درست شدن است و زمانی كه ائتلاف جدید علیه داعش شكل بگیرد زیرساخت‌های جدید نظامی نیاز خواهد بود.«
ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه روز جمعه (13 مرداد) تأكید كرد كشورش به دنبال ایجاد ائتلافی از كشورهای منطقه برای مبارزه با داعش است. وی در واكنش به اخبار افزایش فعالیت نظامی روسیه در سوریه گفت: روسیه همواره از سوریه حمایت كرده و این كمك‌ها اخیراً شتاب بیشتری یافته است. وی همچنین با اشاره به اینكه هنوز زود است درباره اقدام نظامی مستقیم روسیه در سوریه حرف زد، تأكید كرد: مسكو تمامی احتمال‌ها را در نظر دارد.
نگرانی امریكایی‌ها
افزایش تحركات نظامی روسیه باعث نگرانی مقامات امریكایی شده است. وزیر خارجه امریكا در تماس تلفنی با همتای روسی خود از گزارشات منتشر شده درباره افزایش حضور نظامی روسیه در سوریه ابراز نگرانی كرد. وزارت خارجه امریكا طی بیانیه‌ای اعلام كرد كه جان كری، وزیر خارجه این كشور در تماس تلفنی با سرگئی لاوروف، همتای روسی خود درخصوص گزارشات منتشر شده درباره حضور نظامی روسیه در سوریه گفت‌وگو كرد. بر اساس اعلام وزارت خارجه امریكا كری به لاوروف گفته است كه اگر این گزارشات درست باشد، چنین تحركاتی امكان دارد به افزایش درگیری‌ها، كشته شدن تعداد بیشتری از سوری‌ها، افزایش موج آوارگان و ایجاد خطرات در روند مبارزه «ائتلاف بین‌المللی» با داعش در سوریه بینجامد.
رسانه‌های امریكایی گزارش دادند كه نگرانی مقامات امنیتی این است كه دقیقاً نمی‌دانند انگیزه‌روسیه از افزایش نقش نظامی خود در سوریه چیست. یك مقام اطلاعاتی امریكا به پایگاه الكترونیكی دیلی‌بست گفت: «سؤال این است كه انگیزه‌های اساسی روسیه چیست؟ آیا آنها واقعاً برای مبارزه با داعش آنجا هستند تا فقط می‌خواهند بشار اسد را حفظ كنند؟» بنابر نوشته دیلی‌بست نگرانی این است كه «روسیه می‌تواند از حملات نظامی علیه داعش به مثابه پوششی برای حمله به گروه‌های شورشی و همچنین غیراسلامگرا (ارتش آزاد سوریه) استفاده كند. در همین حال آبراهام ماكس عضو شورای روابط خارجی امریكا در صفحه توئیتر خود نوشت: «سؤال كلیدی این است كه آیا روسیه جبهه النصره و شورشیان نزدیك به این گروه را هدف قرار خواهد داد كه می‌تواند پوتین را در مقابل متحدان امریكا قرار دهد.» جبهه النصره شاخه سوری القاعده محسوب می‌شود و ماهیت تكفیری و تروریستی دارد و گزارش‌های معتبری از همكاری این گروه با سازمان‌های اطلاعاتی امریكا در سوریه منتشر شده است و حتی اخیراً دیوید پترائوس رئیس سابق ستاد مشترك ارتش امریكا و سازمان سیا خواستار همكاری امریكا با القاعده برای شكست داعش شد.
محمد بابایی
