الوقت- پس از ابطال انتخابات شهرداریها دراستانبول احزاب و جریانهای سیاسی و به خصوص حزب عدالت و توسعه تلاش زیادی میکند تا در انتخابات مجدد که 23ژوئن/2تیر برگزار میشود، آرا شهرداری استانبول را بدست آورد. در این فاصله زمانی تغییراتی نیز در مواضع برخی احزاب مانند پ.ک.ک دیده میشود اکنون این سوال مطرح میشود که معادلات قدرت و ائتلافها تا قبل از برگزاری مجدد انتخابات به کدام سمت و سو می رود؟
اهمیت آرا استانبول
در انتخابات محلی وشهرداری های 2019 میزان مشارکت 84 درصد بود. با وجودی که ائتلاف جمهور متشکل از حزب عدالت و توسعه و حرکت ملی 52 درصد آرا مردم را بدست آورد اما در شهرهای مهمی مثل آنکارا، استانبول و ازمیر نتوانست به پیروزی دست پیدا کند. اردوغان بارها گفته بود استانبول پل پیروزی است و برنده واقعی کسی است که آرا این شهر را بدست آورد. استانبول پایتخت اقتصادی و فرهنگی ترکیه است.
اردوغان پله های موفقیت سیاسی خود را ازاین شهر شروع کرد در سال 1994 با کسب 25 درصد آرا شهردار استانبول شد. پس از تاسیس حزب عدالت و توسعه با شعار خدمت توانست برای اولین بار درترکیه در اتفاقی بی سابقه75 درصد آرا را از آن خود کند و این حزب انتخابات محلی و شهرداری های اکثر شهرها و شهرهای مهم را بدست آورد شهرداری استانبول سرچشمه ای برای موفقیت اردوغان و آک پارتی تا سال 2019 بوده است. استانبول شهری است که اروپا را به آسیا متصل میکند و این جایگاه تاریخ استانبول را به یکی از قطبهای مهم اقتصاد ترکیه و مرکز صنعتی این کشور تبدیل کرده است استانبول با تولید ناخالص داخلی 970 میلیارد لیر 31 درصد از اقتصاد ترکیه را به خود اختصاص داده است که در این شاخص مقام اول را در بین شهرهای ترکیه دارد. پس از استانبول آنکارا و ازمیر دررتبه های دوم و سوم قرار دارند درحالی که شهرداری آنها پس از 2019 در اختیار اپوزوسیون قرار گرفته است .
بیش از 55 درصد از تجارت ترکیه در اختیار استانبول قرار دارد. بخش مهمی از سرمایه گذاران و صنعتگران وتجار ترکیه در استانبول متمرکز هستند. با توجه یه سقوط ارزش لیر، تورم 20 درصدی ونرخ بیکاری که از 11 درصد به 14 درصد رسیده است، نخبگان اقتصادی ترکیه از کسی حمایت خواهند کرد که دستورالعمل موثری برای برون رفت از این وضعیت ارائه کند. در این زمینه استانبول الگوی اصلی اقتصادی ترکیه است بنابراین عامل اقتصاد اهمیت استانبول را در انتخابات شهرداری ها که سکوی موفقیت در انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری آینده است دو چندان میکند.
ائتلافها و معادلات سیاسی پیشاانتخابات
انتخابات 2019 اوج دو قطبی شدن انتخابات درترکیه بود و این روند در انتخابات31 ژوئن استانبول نیز ادامه خواهد داشت. اردوغان این بار برای موفقیت آک پارتی در استانبول یک استراتژی با دو لبه ایجابی و سلبی درپیش گرفته است:
1-در بعد ایجابی همانند گذشته حزب عدالت و توسعه(AK) با حزب حرکت ملی(MHP) به رهبری دولت باغچه لی ائتلاف جمهور را تشکیل دادند اگر چه کلان شهرهای مهمی را از دست دادند امااین ائتلاف همچنان بخش اصلی و ایجابی استراتژی اردوغان برای موفقیت در استانبول است.
2-در بعد سلبی اردوغان سعی میکند در ائتلاف رقیب واسازی سیاسی انجام دهد و بخش مهمی از کردها را در حمایت از حزب جمهوری خواه خلق(CHP) به رهبری کمال قلیچ دار اوغلو و نامزی منصرف کند. در این راستا یک روز پس از ابطال آرا استانبول به دوتن از وکلای عبدالله اوجالان رهبر زندانی پ.ک.ک اجازه ملاقات با وی داده شد. اوجالان در بیانیه ای که به امضای وکلای او رسیده است مواضع ملایمی را اعلام کرد و خواستار پایان اعتصاب غذای زندانیان کرد، از سرگیری مذاکرات صلح به صورت عمیق تر و مهمترین بخش پیام توصیه به نیروهای دموکراتیک شمال سوریه برای عمل در چارچوب تمامیت ارضی سوریه و توجه به حساسیت های امنیتی ترکیه بود. این بخش از استراتژی هوشمندانه اردوغان در حالی صورت گرفت که ائتلاف رقیب درقالب ائتلاف ملت متشکل از دو حزب جمهوریخواه خلق(CHP) و محافظه کارخوب(IYI) در شهرهای مهم پیروز شدند اما این پیروزی مشروط به اقدام تاکتیکی حزب دموکراتیک خلق ها(HDP) بود که برای موفقیت ائئلاف ملت در این شهرها نامزدی معرفی نکرد و این باعث شد بسیاری از آرا کردها به سبد ائتلاف ملت ریخته شد. به این ترتیب نقش کلیدی احزاب کرد در انتخابات محلی بسیار برجسته شد.
اردوغان و چالش های انتخابات استانبول
استراتژی دولبه اردوغان چالشها و تناقضاتی را دارد که به نظر میرسد راه حل موقتی در مسیر حیات سیاسی آک پارتی باشد1-احمد داوود اوغلو که به کسینجرترکیه معروف است و علی باباجان که مغز متفکر طرحهای اقتصادی حزب عدالت وتوسعه میباشد حزب جدیدی را تشکیل میدهند. خبر این تشکل جدید در حقیقت به معنای متمرکز شدن طرح های ابتکاری آک پارتی در یک انشعاب و حزب کاملا جداست.
2-دولت باغچهلی رهبر حزب حرکت ملی رویه های ملی گرایی افراطی دارد و "در یکی از اظهار نظرهای خود خواستار تشدید عملیات در شرق فرات شد و آنجا را لانه مارها نامید" بنابراین حضور او در ائتلاف اردوغان و همزمان چراغ سبز اردوغان به کردها تناقضی سوال برانگیز است .
3- اکرم امام اوغلو نامزد ائتلاف ملت در برابر بن علی یلدریم نامزد ائتلاف جمهور فردی جوان تر و با ابتکارات بدیعتر شناخته می شود و در اظهار نظرهای اخیر خود همچنان مصمم به پیروزی در انتخابات است. او با فاصله 29هزار رای از رقیب خود جلو افتاد اما بااعتراض و بازشماری آرا این فاصله را 12هزار رای اعلام کردند.
از 15 میلیون جمیعت استانبول 4 میلیون نفر آنها کرد هستند و در انتخابات پیش رو همچنان در نتیجه نهایی موثر هستند بنابراین موفقیت نامزد ائتلاف جمهور به نحوه ائتلاف سازی و رفع تناقضات پیش از انتخابات توسط اردوغان بستگی دارد زیرا تاکنون اخبار حاکی از حمایت احزاب کرد از امام اوغلو می باشد و هنوز معلوم نیست بیانیه ملایم اوجالان تا چه میزان در ریزش آرا حزب جمهوریخواه خلق موثر بوده است. اردوغان معتقد بود که در شهرهای مهم آکپارتی نتوانست با قلب توده مردم ارتباط برقرار کند و خود در آستانه انتخابات مجدد استانبول به میان مردم در خیابانهای استانبول میرود تا از محبوبیت کاریزماتیک خود بیشترین بهره را برای جلب آرای عمومی برد. با این حال تناقضات در مواضع او ومحبوبیت امام اوغلو چالش جدی در انتخابات تیرماه است که کوچکترین اشتباه و ناتوانی در جلب حمایت بخشی از گروهای خارج از ائتلاف ممکن است باعث شکست سنگین تری از قبل برای آکپارتی در استانبول شود.