الوقت- حمایت حزب دموکرات کردستان عراق (پارتی) و مسعود بارزانی از حملات اخیر ارتش ترکیه به مواضع نیروهای حزب کارگران کردستان (PKK ) یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که طی چند هفته اخیر بحث‌های زیادی را به همراه داشته است. متعاقب کشته شدن چندین نفر از شهروندان ساکن اقلیم کردستان در جریان حملات جنگنده‌های ترکیه به نیروهای پ.ک.ک، هر یک از احزاب دموکرات کردستان عراق و پ.ک.ک با موجی عظیم از انتقادات روبرو شده‌اند. از یک سو، حزب دموکرات کردستان به‌دلیل حمایت نسبی و سکوت در برابر حملات ترکیه مورد سرزنش قرار گرفت و از سویی دیگر، حزب کارگران کردستان به دلیل کشیدن شعله‌های جنگ به داخل مرزهای اقلیم کردستان و کشته‌شدن شهروندان عادی اقلیم در جریان حملات ارتش ترک، با انتقادات جدی مواجه شد.
همکاری و نزدیک شدن روابط میان حزب دموکرات کردستان با دولت ترکیه از اواسط سال 2009 بُعدی عینی یافته است. مهم‌ترین نشانه‌های حسن نیت میان طرفین در قالب سفر رجب طیب اردوغان و احمد داود اغلو به اربیل و سفر مسعود بارزانی و نچیروان بارزانی به آنکارا، برای انعقاد قراردادهای تجاری و نیز بحث در باب معادلات امنیتی منطقه قابل مشاهده بوده است. در واقع، تصمیم مسعود بارزانی رهبر حزب دموکرات کردستان عراق و رئیس اقلیم کردستان برای گسترش حجم مبادلات بازرگانی اقلیم با ترکیه و انعقاد قرارداد صدور نفت به بندر جیهان از طریق خط لوله نفتی کردستان - جیهان راهکاری برای گریز از وابستگی اقتصادی به بغداد بوده است. اما مبادلات تجاری و فروش نفت به ترکیه، وابستگی محض اقلیم کردستان به درآمدهای نفتی حاصل از خط لوله انتقال نفت اقلیم کردستان به ترکیه را به همراه داشته است؛ به‌گونه‌ای که ادامه حیات اقلیم کردستان بدون فروش نفت به ترکیه را غیرقابل تصور کرده است. این روند به‌معنای همکاری گسترده حزب دموکرات کردستان با دشمن اصلی حزب کارگران کردستان یعنی ترکیه است. از این رو به‌طور مداوم نزدیکی میان بارزانی و اردوغان مورد انتقاد رهبران پ.ک.ک قرار گرفته و آنان بارزانی را به خیانت متهم می‌کنند.
با این وجود طی یک سال گذشته، پس از ظهور داعش و حمله این گروه تروریستی به اقلیم کردستان عراق، زمینه‌های همکاری و تنش‌زدایی میان حزب دموکرات کردستان عراق و حزب پ.ک.ک به‌وجود آمد. در مقاطعی هم در قالب دفاع از سنجار و حمایت از مقاومت کوبانی همکاری‌هایی را میان طرفین شاهد بودیم. اما با گذشت زمانی کوتاه، نشانه‌های از تنش مجدد میان دو حزب مشاهده شد. گسترش نفوذ پ.ک.ک در اقلیم کردستان و ادعاهای پ.ک.ک در مورد شهر سنجار (مبنی بر ایجاد کانتون سنجار) واکنش شدید رهبران حزب دموکرات کردستان را در پی داشت. متعاقب این رویدادها حزب پ.ک.ک از سوی رهبران پارتی مهمان‌هایی نامیده شدند که باید به زودی اقلیم کردستان را ترک نمایند و در جریان انتخابات مجلس نمایندگان ترکیه بارزانی با بی‌توجهی به حزب دموکراتیک خلق‌ها (HDP ) و حمایت نسبی از حزب عدالت و توسعه (AKP ) گسترش دامنه‌ی اختلافات میان دو حزب را به‌وضوح نمایان ساخت. بعد از حمله‌ی اخیر ارتش ترکیه به مواضع حزب پ.ک.ک در مرزهای اقلیم کردستان که کشته‌شدن بیش از نفر از اعضای این حزب را در پی‌داشت و اتخاذ سیاست حمایتی بارزانی از حملات آنکارا، حزب کارگران کردستان واکنش‌های جدی را نسبت به هم‌گرایی میان بارزانی و اردوغان داشته است.
اولین و جدی‌ترین واکنش پ.ک.ک نسبت به هم‌گرایی آنکارا و اربیل در قالب انفجار خط لوله انتقال نفت اقلیم کردستان به بندر جیهان در ترکیه بازنمود یافت. نیروهای نظامی پ.ک.ک در 27/7/2015 با انفجار این خط لوله انتقال نفت، حدود 250 میلیون دلار به اقلیم کردستان خسارت وارد کردند. بر اساس اعلام وزارت منابع طبیعی اقلیم کردستان 99 درصد زیان‌های ناشی از انفجار این خط انتقال نفت بر اقلیم کردستان تحمیل شده و دولت ترکیه کم‌ترین زیان ممکن را متحمل شده است. در مقابل حزب پ.ک.ک در بیانیه‌ای اعلام کرده که انفجار این محور انتقال نفت از سوی رهبران حزب صادر نشده است. حتی اگر این گفته سران پ.ک.ک صحت هم داشته باشد، این احتمال که پ.ک.ک در تلافی همراهی بارزانی با سیاست‌های حزب عدالت و توسعه، این اقدام را انجام داده و زمینه را برای معارضه بیشتر میان دو حزب مهیاتر نموده است را نباید از نظر دور داشت.
همچنین دیگر واکنش جدی پ.ک.ک در تقابل با هم‌گرایی حزب دموکرات کردستان عراق و ترکیه، ایجاد ممنوعیت برای ورود رسانه‌های وابسته به حزب دموکرات کردستان در مناطق تحت کنترل‌شان می‌باشد. طی روزهای اخیر نیروهای مدافع خلق (ypg ) شاخه‌ی سوریه‌ای پ.ک.ک اجازه ورود به رسانه‌های وابسته به حزب پارتی را به «کانتون جزیره» در سوریه ندادند. همچنین در اقدامی مشابه مانع از ورود این کانال‌ها برای تصویربرداری از حملات ارتش ترکیه به روستاهای اطراف کوه‌های قندیل شدند که این اقدام به شدت در رسانه‌های اقلیم کردستان بازتاب یافت. در مجموع، با در نظر گرفتن گستره‌ی اختلافات در شرایط فعلی می‌توان در روزهای آتی افزایش چشم‌گیر تنش‌ها میان دو حزب کارگران کردستان و حزب دموکرات کردستان را در مرزهای اقلیم کردستان و نیز در ترکیه و سوریه پیش‌بینی نمود.
آرمان سلیمی: پژوهشگر مسائل خاورمیانه
