پاکستان اصالتاً به دنبال ضربه زدن به منافع ایران نیست و دلیلی برای خصومت با ایران در میان سیاستمداران و نهادهای امنیتی این کشور وجود ندارد بلکه رفتار پاکستان یک رفتار عارضی است که ناشی از نیازمندی پاکستان به کمکهای دولتهای مرتجع عربی نظیر عربستان میباشد
الوقت- حمله تروریستی روز چهارشنبه 24 بهمن به اتوبوس حامل مرزبانان جمهوری اسلامی ایران در جاده خاش- زاهدان در استان سیستان و بلوچستان که به شهادت 27 تن از مرزبانان انجامید با واکنش مقامات نظامی و سیاسی ایران رو به رو شد و در میانه این واکنشها یکی از موضوعاتی که از سوی رسانهها بسیار مورد توجه قرار گرفت سخنان سردار جعفری فرمانده کل سپاه پاسداران بود که از لب ریز شدن کاسه صبر ایران نسبت توطئههای «دولتهای خائن عربستان و امارات» خبر داد و گفت از این به بعد ایران ملاحظات قبلی را ندارد و برای انتقام خون شهدا مستقیم وارد عمل می شود. علاوه بر این موضوع مقامات ایران در مواضعی تقریباً یکسان پاکستان را به دلیل پناه گرفتن گروههای تروریستی در خاک این کشور و اقدامات تروریستی مکرر این گروهها در داخل مرزهای ایران مورد مؤاخذه قرار دادند تا جایی که روز یکشنبه بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه از احضار سفیر پاکستان در تهران و ابلاغ صریح اعتراض ایران به وی خبر داد و فرمانده سپاه نیز نسبت به هزینه سنگین سکوت دولت پاکستان در برابر این اقدامات کور هشدار داد. مع الوصف الوقت برای بررسی بیشتر موضوع و بازخوانی نقش و مسئولیتهای دولت پاکستان در مورد این حملات تروریستی و تأثیر این حملات بر روابط تهران- اسلام آباد به گفتگو با عباس فیاض کارشناس مسائل شبه قاره پرداخته است.
پس از حمله تروریستی به اتوبوس حامل نظامیان سپاه در سیستان و بلوچستان، چرا سردار جعفری در واکنش به این اقدام مستقیماً از سازمان اطلاعات پاکستان به عنوان نهاد پاکستانی مسئول و دخیل در ماجرا یاد کرد؟
در نظام حکومتی پاکستان و در میان نهادهای مختلف قدرت ، نظیر قوای سه گانه و نیروهای امنیتی، ارتش پاکستان قدرت شماره یک و مسلط در پاکستان است و در درون ارتش هم مقتدرترین بخش که بر دیگران و بر سیاستهای اصلی کشور اعم از داخلی و خارجی تسلط دارد، سرویس اطلاعات داخلی ارتش یا همان (isi) است که در راس نظام اطلاعاتی پاکستان قرار دارد که مجری سیاستهای ارتش پاکستان به عنوان قوی ترین نهاد تصمیم گیری در مسائل اصلی سیاسی و امنیتی پاکستان است . خطاب قرار دادن این سازمان اطلاعاتی توسط فرمانده محترم کل سپاه؛ این پیغام را در بر دارد که جمهوری اسلامی تصمیم گیر اصلی را در طرف پاکستانی در مورد برخورد و یا اغماض نسبت به تروریستهایِ پناه گرفته در پاکستان؛ می شناسد و مورد خطاب قرار داده است و بر این نکته تاکید دارد که ج.ا.ا دقیقا می داند که چه کسی در اغماض و چشم پوشی از اقدامات تروریستی گروهک تروریستی و یا تسامح در برخورد با آن نقش دارد . دریافت این پیام توسط پاکستان می تواند موجب عکس العمل و پاسخ مناسب تری به خواسته به حق ایران از پاکستان برای جلوگیری از سوء استفاده این گروهک ضد انقلاب از خاک پاکستان باشد همچنان که ملاحظه فرمودید پس از این خطاب و عتاب سردار جعفری ، مقامات پاکستانی آمادگی خود را برای انجام اقدامات مشترک با ایران در جهت برخورد با این گروهکها اعلام کرده و اقداماتی را هم در مناطق مرزی آغاز کردند .
چرا پاکستان علی رغم روابط خوب و قابل قبول و همکاری هایی که در زمینه های مختلف با ج.ا.ا. دارد ، اقدام متناسب را در مقابل این گروهها انجام نمی دهد آیا روابط و منافع برخی کشور ها در این نوع برخور پاکستان موثر است؟
سازمان اطلاعات ارتش پاکستان (isi) که در راس چند سازمان اطلاعاتی این کشور به عنوان نهاد اصلی اطلاعاتی فعالیت می کند با مجموعه کشورهای عربی منطقه ارتباط گسترده دارد . در سطح بین المللی نیز این سازمان ارتباطات گسترده با سازمان اطلاعاتی آمریکا داشته است که البته سطح همکاری ها با آن سازمان به دلیل اختلافات دو کشور خصوصا در پرونده افغانستان در شرایطی دچار فراز و فرود می شود.
پاکستان اصالتاً به دنبال ضربه زدن به منافع ایران نیست و دلیلی برای خصومت با ایران در میان سیاستمداران و نهادهای امنیتی این کشور وجود ندارد. به بیان دیگر این رفتار پاکستان یک سیاست اصولی نیست بلکه یک رفتار عارضی است که ناشی از نیازمندی پاکستان به کمکهای دولتهای مرتجع عربی نظیر عربستان است . از آنجا که این کشورها از گروهک تروریستی ضد ایرانی که در پاکستان جاخوش کرده حمایت می کنند و با عنایت به کمکهای بی دریغ مادی آنها به پاکستان ، پاکستانی ها تحت فشار آن کشورها ، در مقابل رفتار این تروریستها تسامح نشان می دهند و از برخورد با آنها اجتناب می ورزند و همین امر فضای مناسبی را برای فعالیتهای تروریستی علیه ج.ا.ا فراهم می کند .
ایران بارها نسبت به حملات گروه های تروریستی از خاک پاکستان به اسلام آباد اعتراض کرده است اما پاسخ مناسب را دریافت نکرده است.آیا پاکستان ناتوان از رسیدگی به چنین درخواستی است و یا تمایلی به این موضوع ندارد؟
دولت پاکستان رفتار یکنواختی در این زمینه نداشته است ، گاهی همکاری هایی با ج.ا.ا ایران داشته نظیر بازگرداندن برخی عناصر گروهک تروریستی ریگی که در پاکستان بازداشت بودند و یا تلاش برای آزاد سازی مرزبانانی که چند ماه پیش ربوده و به پاکستان منتقل شدند که تا کنون منجر به آزاد شدن 5 نفر از ایشان شده است و نظایر آن. اما مهم این است که دولت پاکستان اقدام جدی و قاطعانه در جهت برخورد با این گروهک تروریستی انجام نداده است . از نظر امکان نظامی و اطلاعاتی قطعا سیستم امنیتی پاکستان بر این تروریستها اشراف دارد و می تواند برخورد لازم را با آنها داشته باشد ولی علت سهل انگاری و تسامح در برخورد؛ همان است که می خواهد ملاحظات کشورهای حامی این گروهک تروریستی را که از میان کشورهای منطقه ای عربستان در راس آنها قرار دارد، در نظر بگیرد تا از مزایای کمکهای آنها که قطعا بدون توقع و چشم داشت نیست، برخوردار بماند .
سردار جعفری از پایان صبر ایران در قبال این حملات خبر داد. ایران چه ابزارها و راههایی برای پیگیری این مطالبه از پاکستان و یا پیشگیری از این حملات در آینده دارد؟
جمهوری اسلامی ایران بی شک اقتدار فراوانی در همه زمینه های نظامی و اطلاعاتی و سیاسی دارد و سطح قدرت و تاثیر گذاری ایران در منطقه بر کسی پوشیده نیست . بنای جمهوری اسلامی بر رعایت احترام همسایگان و پرهیز از ایجاد تنش و بحران با آنان بوده و هست و پاکستان هم از این قاعده مستثنی نبوده است و صبوری ایران در مقابل اهمال کاری های پاکستان هم تا کنون به همین دلیل بوده است ولی اکنون شاهد آن هستیم که سوء استفاده تروریستها از اهمال کاری پاکستان در زمینه برخورد با آنها؛ منجر به گستاخی آنان شده است . طبیعتا ج.ا.ا همه گزینه های موجود را بررسی می کند و در راس همه به طور جدی از پاکستان می خواهد که خود اقدام به برخورد جدی با تروریستهای ضد ایرانی کند ولی در صورت تداوم وضعیت سهل انگاری؛ دست ایران برای اقدامات سیاسی از طریق مراجع بین المللی ، بازنگری در سیاستهای منطقه ای و نظایر آن باز بوده و همچنین می تواند در صورت نیاز، با توجه به توان و اشراف اطلاعاتی و بر اساس قوانین بین المللی همان طور که سردار باقری ریاست محترم ستاد کل نیروهای مسلح فرمودند راسا پیگیر خواسته به حق خود یعنی برخورد جدی با تروریستها باشد . بدیهی است بهترین گزینه؛ تصمیم درست پاکستان در همکاری با ج.ا.ا ایران و دفع شر تروریستها از این منطقه است که امیدواریم پاکستانی ها این اقدام را به طور جدی در دستور کار خود قرار دهند.