اگر چینش بلوک‌های قدرت فوق (روسیه_چین_اروپا) را در سیاست خارجی عملی و واقعی آمریکا در نظر بگیریم، اولین هدفی که ترامپ دنبال آن است رویارو کردن اروپا وروسیه یا تشدید تنش بین این دو قدرت است
الوقت- ایمانوئل مکرون در یک مصاحبه رادیویی پیش از آغاز یکصدمین سالگردپایان جنگ جهانی اول ،خواستار تشکیل یک ارتش مستقل اروپایی شد.او در این مصاحبه اعلام کرد زمانی که آمریکا ازبزرگترین معاهده خلع سلاح بعد از بحران 1980خارج میشود،بزگترین قربانی آن اروپا و امنیت آن است .او اضافه کرد ما نمیتوانیم از امنیت اروپا محافظت کنیم مگر اینکه تصمیم بگیریم یک ارتش واقعی اروپایی داشته باشی مدتهاست که ترامپ اعلام کرده از پیمان منع موشکهای هسته ای میان برد،خارج میشود.این تصمیم یکی دیگر از اقدامات جنجالی ترامپ پس از روی کار آمدن ترامپ بود که ابعاد پیچیده ای برای سیاست خارجی آمریکا ایجاد میکند. اما سوال مهمی که اکنون مطرح می شود آن است که تبعات خروج ایالات متحده از این پیمان برای امنیت اروپا چیست؟ برای درک تبعات خروج ایالات متحده از پیمان موشکی ۱۹۸۷ ابتدا باید اهداف عملی و واقعی ایالات متحده برای خروج از این پیمان را بررسی کرد.
اهداف ترامپ ازلغو پیمانINF
ده سال قبل از امضا پیمان منع موشکهای هسته ای میان برد(INF) بین خروشچف و ریگان در سال ۱۹۸۷، گفتگوهای متعددی بین آمریکا و شوروی و اعضای ناتو وکشورهای اروپایی انجام شده بود که نهایتا منجر به حصول این توافق شد. اکنون باید دید چرا ایالات متحده در ۲۰اکتبر ۲۰۱۸ خروج از پیمانی را اعلام کرد که به راحتی به دست نیامده و طرفین آنرا یک بازی برد_برد سه جانبه بین آمریکا اروپا وروسیه قلمداد می‌کردند؟
اگر سند امنیت ملی آمریکا که در سال 2017 پس از روی کار آمدن ترامپ تنظیم و منتشر شد را بررسی کنیم در این سند روسیه و چین به عنوان دو چالش برای امنیت ملی ایالات متحده معرفی شده اند.اما اتحادیه اروپا و انسجام آن نیز یک تهدید بالقوه برای آمریکا وبخصوص ترامپ تلقی میشود. اگر ترامپ در سند امنیت ملی خود اروپا را به عنوان یک چالش نام نمی برد (ولی در عمل سیاستهایی خلاف منافع اروپا اتخاذ میکند) به دلیل برخی ارزشهای مشترک اروپایی آمریکایی بین نخبگان و مردم آمریکا،با مخالفتهای جدی مواجه میشود بنابراین اگر چینش بلوک‌های قدرت فوق (روسیه_چین_اروپا) را در سیاست خارجی عملی و واقعی آمریکا در نظر بگیریم، اولین هدفی که ترامپ دنبال آن است رویارو کردن اروپا وروسیه یا تشدید تنش بین این دو قدرت است زیرا روسیه با استقرار موشکهای استراتژیک درخاک اروپا که پس از خروج آمریکا ممکن است انجام شود و مسیر آن هموار میشود مخالف است و پوتین در یک کنفرانس خبری که اخبرا در مسکو با جوزپه کونته نخست وزیر ایتالیا انجام شد، صراحتاً به این موضع روسیه اشاره کرد.
هدف دوم ترامپ تحت فشار قرار دادن چین است. روزنامه نیویورک تایمز در مطلبی عنوان کرده بود که آمریکا التزام به ان قرارداد را مانعی بر سر حضور نظامی چین در شرق آسیا میداند.البته این به دلیل آن است که مقامات آمریکا نبود چین در این معاهده را را عاملی جهت تسریع چین در گسترش موشکهای کوتاه برد و میان برد در شرق آسیا میدانند. بنابراین با اعلام خروج از این معاهده تلاش می‌کنند چین را از طریق اروپا و جامعه جهانی تحت فشار قرار دهند و به اهداف خود در سند امنیت ملی2017ترامپ که در حقیقت منافع آمریکا را روی محور سیاست نخست آمریکا، قرارداده اند دست پیدا کنند.
هدف سوم ترامپ ایجاد اختلاف بین اعضای اتحادیه اروپاست. با خروج آمریکا از INFبرخی از اعضای اتحادیه اروپا که آمریکا پایگاههای نظامی بیشتری در آن کشورها دارد ممکن بود با استقرار موشکهای میان برد آمریکا در اروپا موافقت کنند. یکی از این کشورها آلمان است که یکی از اعضای مهم اتحادیه اروپاست .اما در طرف دیگر فرانسه به عنوان عضوبسیار مهم اروپا مخالف چنین سیاستی از طرف آمریکاست. ترامپ در سخنرانی اخیر خود در سازمان ملل اعلام کرد جهانی سازی را رد میکنیم وایدئولوژی میهن پرستی را برمی گزینیم. او بارها از اقدام انگلیس در خروج از اتحادیه اروپا تمجید کرده بود. اکنون با شناسایی اهداف واقعی آمریکا در خروج ازپیمان آی ان اف بهتر میتوان واکنش قدرتهای بزرگ وتبعات آن برای آمریکا را شناسایی کرد.
تبعات خروج آمریکا از پیمان منع موشکهای میان برد
با توجه به اینکه تصمیم ترامپ اروپا را در وضعیت دشواری قرار داده است بنابراین فرانسه به عنوان مهمترین قدرت نظامی عضو اتحادیه اروپا پیشنهاد ارتش مستقل را داد. این یک مساله طبیعی بود که مقامات اروپایی در اولین واکشهای خود از ایده مکرون استقبال کردند. مارگاریتیس شیناس سخنگوی اتحادیه اروپا در سخنرانی خود اعلام کردکه اتحادیه اروپا از ایده ارتش مستقل اروپایی حمایت میکند. او اعلام کرد در این روزهایی که برای اروپا از لحاظ ژئوپلتیک دشوارشده است، کمیسیون اروپا پروژه های زیادی برای ساخت پیوسته یک هویت مستقل نظامی اروپایی دارد. او تشکیل این ارتش را مرحله پایانی تکمیل شدن هویت اروپایی عنوان کرد.
این امر نشان‌دهنده آن است که اتحادیه اروپا تمایلی ندارد قربانی سیاستهایی باشد که فقط منافع آمریکا را تامین میکند چون به خوبی از نیات ترامپ آگاهی دارد. به عنوان نمونه ژان کلود یونکر رئیس کمیسیون اروپا نیز از تصمیم مکرون استقبال نمود. یونکر چند ماه قبل در ماه سپتامبر(شهریور) با سخنرانی ایی که در پارلمان اروپا انجام داد، از کشورهای اروپایی خواست تا سیاست دفاعی مستقلی در زمینه مسائل دفاعی از آمریکا پیش بگیرند. اروپا با روی کار امدن ترامپ بیشتر به حمایت آمریکا از خود بی اعتماد شد و مدتهاست که به فکر دفاع مستقل اروپایی است و این را به صورت جدی تری در دستور کار خود قرار داد به عنوان مثال،توافق پسکو موسوم به توافق ساختارمند دائمی اتحادیه اروپا که در ۲۰آذر ماه سال ۱۳۹۶ امضا شد،زیر بنای تشکیل یک ارتش واحد اروپایی است و در این راستا آلمان از آن حمایت زیادی کرد.حمایت آلمان از این طرح بسیار سرنوشت ساز است زیرا آمریکا پایگاههای زیادی درآلمان دارد واز طرف دیگر آلمان یکی از ستونهای اصلی اتحادیه اروپاست که اگر با فرانسه در ایجاد یک ارتش مستقل اروپایی هم عقیده و متحد شود یکی از اهداف آمریکا که در خروج از ANF به منظور تضعیف اتحادیه اروپابود،نتیجه معکوس میدهد.
روابط اروپا و روسیه
رئیس جمهور فرانسه شهریور ماه گذشته اعلام کرده بود موضوعات مربوط به مسائل امنیتی و دفاعی اروپا باید با مشارکت روسیه انجام شود. بنابراین به نظر میرسد ساختار امنیتی ایی که اروپا در پی ایجاد ان است باعث نزدیک شدن اروپا و روسیه خواهد شد و این در تضاد با اهداف آمریکا برای ایجاد شکاف بین اروپا و روسیه است.فرانسه زمان دوگل نیز چنین سیاستی را نسبت به مسکو در پیش گرفته بود.از طرف دیگر روسیه این اقدام آمریکا را متناسب با رویایی جهان تک قطبی میداند.براساس گزارشی که خبرگزاری بین المللی روسی ریانووستی از گفته های یکی از مقامات وزارت امورخارجه روسیه تهیه شده بود روسیه معتقد است آمریکا با این اقدام دنبال ایجاد جهانی است که آمریکا تنها ابرقدرت آن است.پکن نیز از این اقدام آمریکا انتقاد کرده بود.با توجه به تمرکز آمریکا روی چین و. مسابقه تسلیحاتی که بعد از این خروج با چین انجام میدهد روسیه بدون نگرانی از تعهد با آمریکا مسیری متفاوت را طی کند که به تقویت روسیه منجر شود.
با توجه به اینکه ترامپ تحت تاثیر افرادی همانند بولتون ازپیمان INFخارج شد وبا جدیت سیاست نخست آمریکا را دنبال میکند،طبیعی است که سایر قدرتهای بزرگ جهان نیز این اقدام آمریکا را تهدیدی علیه خود ونشان بی مسئولیتی این کشور قلمدار کرده و به فکر راههای جایگزین باشند.آمریکای زمان بوش نیز از پیمان موشکهای ضد بالستیک خارج شد.اما سیاستهای بوش باعث شد آمریکا هزینه های زیادی پرداخت کند که هنوز پس از ۱۹ سال با آن درگیر است.آن زمان افرادی مانند جان بولتون و دونالد رامسفلد جزو تشویق کنندگان بوش به سیاستهای یک جانبه بودند که پس از درگیر شدن آمریکا در جنگ عراق و انتقادهای شدیدی که به بوش شد او دونالد رامسفلد را برکنار کرد.مشورتهای جان بلتون و نقش محوری او در خروج آمریکا از پیمان ای ان اف یادآور شکست سیاستهای جرج بوش پسر است. بنابراین نتیجه اقدامات یکجانبه آمریکا باز تعریف روابط جدید بین قدرتهای رقیب مانند اروپا و روسیه خواهد شد.در این بین چین نیز کمترین تنش و بیشترین همکاری را با اروپا و روسیه در دستور کار خود قرار میدهد حتی اگر این همکاریها فقط ماهیت اقتصادی داشته باشد.
