بازگشایی گذرگاه مرزی «جابر-نصیب»، از نظر پرستیژی به منزله حکم تایید یکی از مهمترین همسایگان سوریه بر حکومت قانونی دمشق می‌باشد که این امر در کنار گسترش تمایل دولت‌های عربی برای برقراری مجدد روابط با سوریه در آینده نیز می‌تواند زمینه‌ساز تقویت سیاسی و دیپلماتیک بشار اسد در سطح بین‌المللی باشد
الوقت - پس از گذشت 3 سال در 15 اکتبر 2018 (23 مهر 1397) گذرگاه مرزی «جابر-نصیب» بین اردن و سوریه بازگشایی شد. هر چند مبادلات مرزی در این گذرگاه از سال 2011 یعنی از همان آغاز بحران در کشور سوریه با موانع و محدودیت‌هایی روبه‌رو شده بود اما توقف کامل فعالیت‌های آن از سال 2015 (1394)، بعد از تصرف استان درعا توسط گروههای تروریستی روی داد. با حمله ارتش سوریه و متحدان آن در ماه‌های ژوئن و جولای 2017 (خرداد و تیر 1397) به استان درعا و پاکسازی آن از لوث وجود گروههای تروریستی انتظار می‌رفت که فعالیت این گذرگاه استراتژیک مجدداً برقرار شود اما با این وجود علی رغم گذشت بیش از یک سال همچنان این گذرگاه بسته باقی مانده بود و مبادلات تجاری و حمل‌ونقل در مرزهای دو کشور سوریه و اردن از طریق آن صورت نمی‌گرفت.
با بازگشایی این گذرگاه مرزی مقام‌های سیاسی سوریه، اردن، عراق و لبنان از این امر استقبال کرده و از آن به عنوان نمادی برای حل بحران در سوریه و آغاز دورانی جدید از مناسبات میان عمان و دمشق، یاد کردند. اما اهمیت و تاثیرات بازگشایی گذرگاه «جابر-نصیب» را در ابعاد مختلفی مورد واکاوی قرار داد.
اهمیت سیاسی و دیپلماتیک گذرگاه «جابر-نصیب»
اکثریت قاطع ناظران در ارتباط با اهمیت بازگشایی گذرگاه «جابر-نصیب» بین اردن و سوریه بر اهمیت اقتصادی آن تاکید دارند اما بیش از اهمیت آن در این بُعد، اهمیت این منطقه مرزی را می‌توان بیشتر در بُعد سیاسی و دیپلماتیک ارزیابی کرد. از یک سو، با آزادسازی مناطق جنوبی کشور سوریه و به طور خاص استان درعا، حکومت مرکزی پیروزی و موفقیتی بزرگ را کسب کرده که می‌توان از آن به عنوان شکست تروریست‌ها و حامیان منطقه‌ای و بین‌المللی آنها همانند عربستان و آمریکا یاد کرد.
از سوی دیگر، بازگشت امنیت به مناطق جنوبی سوریه و بازگشایی گذرگاه «جابر-نصیب»، را می‌توان بُردی دیپلماتیک و سیاسی برای دمشق ارزیابی کرد. بدین معنی که از ابتدای سال 2011 که بحران در کشور سوریه با دخالت‌های خارجی آغاز شد؛ بخشی بزرگ از بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی، خواستار برکناری بشار اسد رئیس‌جمهوری دولت قانونی سوریه شدند اما اکنون بر خلاف اهداف و برنامه های آنها دولت سوریه در مسیر تثبیت موقعیت خود و تسلط مجدد بر تمامی مناطق کشور است. در مقطع کنونی نیز، بازگشایی گذرگاه مرزی «جابر-نصیب»، از نظر پرستیژی به منزله حکم تایید یکی از مهمترین همسایگان سوریه بر حکومت قانونی دمشق می‌باشد که این امر در کنار گسترش تمایل دولت‌های عربی برای برقراری مجدد روابط با سوریه در آینده نیز می‌تواند زمینه‌ساز تقویت سیاسی و دیپلماتیک بشار اسد در سطح بین‌المللی باشد.
اهمیت اقتصادی گذرگاه «جابر-نصیب»
دیگر بُعد دارای اهمیت گذرگاه «جابر-نصیب» بین اردن و سوریه را می‌توان در بُعد اقتصادی ارزیابی کرد. این گذزگاه طی دهه‌های گذشته مهمترین معبر تجاری میان کشور های اردن و سوریه بوده و پیش از آغاز بحران در سوریه (2011) روزانه صدها کامیون، محموله‌های صادراتی و وارداتی از آن گذر می‌کرد. به گونهای که در سال 2010، آمارها حاکی از آن بودند که حدود 650 میلیون دلار تبادلات تجاری از این مرز میان دمشق و عمان صورت گرفته است.
علاوه بر این، گذرگاه «جابر-نصیب» علاوه بر تبادلات تجاری میان اردن و سوریه معبر اصلی صادرات ترکیه به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس نیز بود. در سالهای قبل از 2011، سالانه میلیاردها دلار کالا و اقلام ترکیه‌ای از این مرز به سمت کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس ترانزیت می‌شد. در سطحی دیگر، این گذرگاه مرزی برای کشور لبنان نیز از اهمیتی فوق‌العاده برخوردار است؛ زیرا این کشور برای ارتباط با کشورهای حاضر در حاشیه خلیج فارس به آن نیازمند است و به دلیل قرار گرفتن، منطقه مرزی «جابر-نصیب» در ناحیه مجاور هم‌مرز با لبنان و حتی رژیم صهیونیستی، می‌توان از آن به عنوان منفذی برای انجام تبادلات تجاری میان بیروت با کشورهای عربی سخن به میان آورد.
اهمیت بازگشایی گذرگاه «جابر-نصیب» برای کشور اردن
علاوه بر کشور سوریه، گذرگاه مرزی «جابر- نصیب» برای کشور اردن نیز از اهمیتی فوق‌العاده برخوردار است. برآوردها حاکی از آن هستند که تنها در سه سال گذشته عمان از بسته شدن این مرز حدود یک میلیارد دلار متضرر شده است. در واقع، اردن از ابتدای سال 2011 تاکنون با قرار گرفتن در محور کشورهای آمریکا و عربستان، تا حدودی سیاستی ضد سوری را در پیش گرفت اما حضور گروههای تروریستی در مناطق هم‌مرز این کشور با سوریه، دغدغه امنیت بزرگی بود که دولت اردن، خارج از مناسبات خود با واشنگتن، نسبت به آن نگران بود. در وضعیت جدید، که ارتش سوریه مجددا کنترل نواحی جنوب کشور را در دست گرفته، کشور اردن نیز از نظر امنیتی و موضوع مبادلات تجاری با دمشق، تا حدودی به آرامش خاطر رسیده و نسبت به این امر آگاهی دارد که پس از بازگشایی این منطقه مرزی مجددا اردن به معبری اصلی برای تبادلات تجاری ترکیه و لبنان با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس تبدیل خواهد شد. در نتیجه می‌توان بازگشایی گذرگاه «جابر-نصیب» را برای حاکمان عمان دارای اهمیت فوق‌العاده ارزیابی کرد.
