دوحه برای کاستن از فشار سیاسی و اقتصادی دیگر اعضا شورای همکاری تصمیم گرفت تا روابط خود را با قدرت‌های منطقه‌ای رقیب ریاض همچون ایران و ترکیه و قدرت‌های فرامنطقه‌ای مخالف سیاست‌های بی‌ثبات‌کننده ریاض و واشنگتن بهبود بخشد چنانکه قرارداد خرید اس 400 از روسیه در ژانویه 2018 دقیقاً تلاشی در این راستا می باشد
الوقت- هشتمین نشست مشترک اتاق بازرگانی قطر و آلمان قرار است با حضور آنگلا مرکل و شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر در روزهای 14 و 15 شهریور در برلین برگزار شود. اهمیت این نشست به دلیل رویکرد جدید دوحه در افزایش سرمایه گذاری در آلمان است.
پیش از این قطر سهام تعدادی از شرکت های بزرگ آلمانی از جمله فولکس واگن، زیمنس و سولار ورلد را به ارزش 20 میلیارد دلار خریداری کرده بود و طبق اخبار منتشر شده، همچنین قرار است در نشست پیش رو نیز شیخ آل ثانی سرمایه گذاری های چندین میلیارد دلاری دیگری در صنایع آلمان را رسانه ای کند.
در همین راستا علی شریف العمادی، نخست وزیر قطر، اعلام کرده است «دوحه به برلین به عنوان یک بازیگر کلیدی در عرصه اقتصاد جهانی نگاه می‌کند و راجع به آینده بازار این کشور خوشبین است.» این در حالی است که قطری ها پیش از این بابت سرمایه گذاری در دویچه بانک و سولار سیستم دچار زیان شده بودند.
واقعیت این است به دلیل تنیدگی تحولات سیاسی، اقتصادی و نظامی در جهان امروز نمی‌توان تصمیم قطری‌ها به افزایش چشمگیر تعاملات تجاری و اقتصادی با آلمان به ویژه در یک سال گذشته را تنها در منافع مالی این موضوع خلاصه کرد؛ بلکه این رویکرد در مسائل سیاسی نیز ریشه دارد. در واقع بهره‌گیری قطر از پتانسیل‌های گسترده اقتصادی برای پیشبرد سیاست‌های منطقه‌ای و رفع چالش‌های امنیتی اصلی‌ترین ابزار مورد استفاده در سیاست خارجی دوحه می‌باشد. این رویکرد عمدتاً به این دلیل است که قطر کشوری نیست که بتواند سیاست برون مرزی خود را از طریق قدرت سخت تعریف کند، زیرا در همه ابعاد این قدرت (وسعت سرزمین، جمعیت و نیروی نظامی) جز اقتصاد،کشور توانمندی قلمداد نمی‌شود. بر همین اساس می‌توان عمده‌ترین علل گسترش سرمایه‌گذاری‌های دوحه در آلمان را تلاش برای جلب حمایت سیاسی این کشور به عنوان رهبر اتحادیه اروپا به منظور رفع چالش‌های امنیتی دانست.
روابط قطر با کشورهای عربستان، بحرین، امارات متحده و مصر از ژوئن (خرداد) سال 2017 دچار بحران شده است که شامل فیلتر سایت های خبری قطر، تحریم های تجاری، بستن مرزهای هوایی و دریایی و حتی تهدید به حمله نظامی می شد.
در پی این تحولات، دوحه برای کاستن از فشار سیاسی و اقتصادی دیگر اعضا شورای همکاری تصمیم گرفت تا روابط خود را با قدرت‌های منطقه‌ای رقیب ریاض همچون ایران و ترکیه و قدرت‌های فرامنطقه‌ای مخالف سیاست‌های بی‌ثبات‌کننده ریاض و واشنگتن بهبود بخشد چنانکه قرارداد خرید اس 400 از روسیه در ژانویه 2018 دقیقاً تلاشی در این راستا می باشد.
از این رو اهمیت تقویت مناسبات با برلین علاوه بر توان اقتصادی این کشور، در برد سیاسی اهمیت بیشتری می‌یابد. در این خصوص انتقادات زیگمار گابریل، وزیر خارجه وقت آلمان به سیاست فشار عربستان بر قطر و همچنین ماجراجویی های ریاض در لبنان و یمن باعث شد تا روابط دو کشور تیره شود. در این رابطه اشپیگل در گزارشی اعلام کرد فعالیت حدود 800 شرکت آلمانی در عربستان به دلیل اختلافات سیاسی دو کشور در معرض تهدید قرار گرفته است. آلمان بزرگترین شریک تجاری اروپایی عربستان است و واکنش محمد به سلمان به انتقادات گابریل و همچنین تمایل برلین به ادامه توافق هسته ای با ایران باعث شده است تا ضمن منع شرکت های آلمانی از ورود به مناقصه های دولتی عربستان، آینده صادرات 6.6 میلیادر یورویی به این کشور نیز با ابهام روبرو شود. نکته مهم آنکه در حالی که مقامات شرکت دایملر با رد گزارش اشپیگل اعلام کردند که روند همکاری با ریاض مسیر سابق را طی می کند اما شواهد گویای احتمال کاهش سطح مناسبات اقتصادی دوجانبه است.
در این فضا، قطر برای جلب نظر آلمان از تصمیم خود برای ارتقا سرمایه گذاری در صنایع این کشور به عنوان یک قدرت اقتصادی پایدار خبر داد. در واقع دوحه تلاش دارد نگرانی های تجاری برلین نسبت به آینده نامشخص روابطش با ریاض را مرتفع سازد. در صورتی که آنها موفق به این کار شوند، می توانند علاوه بر تحکیم مناسبات با آلمان، از حمایت های سیاسی و امنیتی بیشتر این کشور برخودار شوند. از نگاه قطری ها ماحصل این سیاست، افزایش انتقادات سیاستمداران آلمان به فعالیت های عربستان در منطقه خواهد بود. به ویژه آنکه قراردادهای نظامی و تسلیحاتی برلین-ریاض مورد مخالفت برخی از احزاب این کشور به دلایل حقوق بشری بوده است. در همین راستا اوسولا فون لئین وزیر امور خارجه آلمان در ژوئیه 2018 اعلام کرد که قطر "درگیر یک توطئه از سوی برخی از همسایگان برای تضعیف امنیت شهروندانش بود". وزیر خارجه آلمان خواستار "دخالت کامل دوحه در تلاش های ائتلاف بین المللی برای مقابله با سازمان های افراطی در جنوب غربی آسیا"شد.
او گفت، "قطر دارای توانایی های نظامی بسیار عالی و تخصص های متنوع است که ما در طول تمرینات مشترک بین نیروهای آلمانی و قطری و از طریق شرکت کنندگان قطری در نیروهای ائتلاف بین المللی برای از بین بردن تروریسم آن را تجربه کرده ایم."
علاوه بر این، تقویت همکاری های با آلمان امکان تنوع بخشی به متحدان را به قطر خواهد داد. تا امروز مهمترین متحد دوحه، واشنگتن بوده و این کشور برای حفظ این رابطه به اشکال مختلف به آمریکا امتیاز داده است. اجازه حضور نظامیان آمریکایی در پایگاه العدید و تقبل هزینه های آن، دادن امتیازات در بخش نفت و گاز به شرکت های آمریکایی، عقد قراردادهای چند میلیارد دلاری تسلیحاتی با پنتاگون و سرمایه گذاری در این کشور از جمله این موارد به شمار می رود. اما همسویی دولت جدید ایالات متحده با سعودی ها در تحت فشار قرار دادن قطر در زمینه اتهام این کشور به حمایت از تروریسم به دلیل پشتیبانی از اخوان المسلمین، دوحه را به فکر یافتن یک متحد قدرتمند دیگر انداخته است.
لذا برون داد نشست دو روز آینده مقامات ارشد آلمان و قطر می تواند به تحقق اهداف دوحه در ابعاد سیاسی، اقتصادی و امنیتی منتهی شود اگرچه قطری ها به خوبی از قدرت پیوندهای تجاری برلین و ریاض نیز آگاه هستند.
