کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در گزارش اخیر خود در روز جمعه در مورد وضعیت آوارگان سوری ابراز نگرانی عمیق کرد و خواستار تداوم تلاش بین المللی برای حل بحرانهایی که پناهندگان با آن روبرو هستند، شد.
به گزارش الوقت از ۶۶ میلیون آواره در سطح جهان بیشترین تعداد این آوارگان متعلق به کشور سوریه است. با آغاز جنگ درسوریه از سال ۲۰۱۱ تا کنون، از کل جمعیت ۲۳ میلیونی سوریه ۱۲ میلیون مجبور به ترک خانه و محل زندگی خود شده اند. این جنگ حدود 400 هزار کشته داشته است. بیش از نیمی از این دوازده میلیون آواره ناچار شده اند از سوریه خارج شوند و به کشورهای اطراف یا کشورهای اروپایی مهاجرت کنند و بقیه آنها در داخل سوریه آواره شده اند.
طبق گزارش کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد که در روز جمعه ۲۳فوریه ۲۰۱۸(۴ اسفند ۱۳۹۶) منتشر شد. حدود ۵.۵ میلیون نفر از جمعیت سوریه در کشورهایی نظیر ترکیه،عراق ،لبنان،اردن و مصر آواره هستند.
کمیساریای عالی پناهندگان اعلام کرد که ۳.۳ میلیون نفر از آوارگان سوری در ترکیه هستند که شامل بیشترین تعداد آوارگان است ۷۰ درصد این آوارگان شامل زنان و کودکان هستند. ترکیه در خواست ۳.۵ میلیارد دلار کمک بین المللی برای نگه داشت پناهجویان در خاک خود کرده است. تعداد آوارگان سوری در عراق نیز حدود ۲۴۰ هزار و در مصر بیش از ۱۱۷ هزار نفر گزارش شده است.
گفته می‌شود تا کنون نزدیک یک میلیون نفر از مردم سوریه به کشورهای اروپایی پناهنده شده اند.که فقط در سال ۲۰۱۴ بیش از ۱۳۷هزار نفر سوری به اروپا پناهنده شده اند. تعداد آوارگان سوری در آلمان و سوئد۶۳ درصد، مجارستان، اتریش، هلند، یونان و بلژیک ۲۳ درصد وبقیه کشورهای اروپایی ۱۶ درصد، هستند.
وضعیت آوارگان سوری در لبنان
وضعیت آوارگان سوری در لبنان بسیار آسیب پذیر و بغرنج است. طبق گزارشی که کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۸(۲۸ دی ۱۳۹۶) منتشر کرد؛ بیش از سه چهارم آنها زیر خط فقر زندگی میکنند. تعداد آوارگان سوری در لبنان از سال ۲۰۱۱ تا کنون با احتساب مهاجرت یا بازگشت عده ای از آنها از ۸۰۰ هزار نفر تا بیش از یک میلیون بوده است. طبق گزارشهای نهادهای بین المللی وضعیت آوارگان در لبنان روز به روز وخیم‌تر می‌شود. بیشتر این پناهندگان مجبورند با کمتر از۴ دلار در روز زندگی کنند که بیشتر آن نیز صرف تهیه خوراک می‌شود. نا امنی غذایی، موانع گرفتن اقامت قانونی، تامین بهداشتی و درمانی و ثبت ازدواج و تولد فقط گوشه کوچکی از مشکلات آوارگان سوری در لبنان است. در یکماه گذشته تعدادی از پناهجویان سوری که قصد ورود به لبنان را داشت در ارتفاعات بین لبنان و سوریه توسط قاچاقچیان رها شدند که ۱۵ نفر آنها از جمله دو کودک بر اثر سرمای شدید، یخ زدند. چند نفر از آنها نیز دچار مشکل شدند و به بیمارستان منتقل شدند. به دلیل مشکلات درونی لبنان، این کشور سیاست پناهندگی بدون کمپ را دنبال می‌کند.
وضعیت در لبنان برای پناهندگان سوری، به ویژه برای کسانی که مجوز اقامت ندارند، به طور فزاینده ای بی ثبات است. به دلیل فقدان حمایت قانونی از سوی کنوانسیون پناهندگان سازمان ملل، پناهندگان بدون اجازه اقامت در معرض خطر بازداشت هستند. محدودیت های تردد آنها تاثرات مخرب زیادی بر شرایط زندگی شان دارند مانند مشکلات در دستیابی به مراقبت های پزشکی و آموزش و پرورش.
کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد می‌گوید براساس بحران آوارگان سوری در لبنان که در سال ۲۰۱۸ شاهد آن بوده ایم ،۲/۷ میلیارد دلار لازم است که بتوان بحرانهایی که فقط در یک سال در لبنان با آن مواجه می‌شوند را رفع کرد.
آوارگان سوری در اردن
در اردن بیش از ۶۶۵ هزارنفر آواره سوری زندگی میکنند. بسیاری از این افراد با وسایل محدودی زندگی را سپری کرده و اکثراً در اردوگاههای بیرون از شهرها زندگی میکنند. کسانی که در ابتدای ورود به اردن می‌توانستند از پشتیبانی و کمک مردم اردن استفاده کنند اکنون بسیار بیشتر نیاز به کمک دارند.کمیساریای عالی پناهندگان گزارش داده است که بیش از ۹۳ درصد این آوارگان زیر خط فقر هستند.
آوارگان سوری و چالش در اروپا
از زمان آغاز جنگ تاکنون حدود 1 میلیون آواره سوری به اروپا نقل مکان کرده‌اند. از این تعداد فقط حدود 24000 سوری به طور رسمی در سال های 2011 تا 2016 به عنوان پناهجویان در اروپا اسکان داده شده اند. بر اساس اعلام یوروستات ، آژانس آمار اروپا، و داده های کمیساریای عالی پناهندگان بیش از 500،000 نفر از مردم سوریه به آلمان رفته و از سال 2011 تا 2017 برای پناهندگی درخواست داده اند و این کشور میزبان پنجمین جمعیت مسلمانان آواره سوریه در جهان است. پس از آلمان سوئد (بیش از 110،000 نفر) و سپس اتریش (نزدیک به 50،000) آواره سوری را پذیرفته اند.
به خاطر محدودیت های شدید و تفاوتهای فرهنگی مهاجرین سوری با شهرهایی که به آن مهاجرت میکردند، بخشی از این آوارگان تصمیم گرفتند یا به دنبال جای مناسب تری برای سکونت باشند (مانند آلمان) و یا به ترکیه بازگردند.
با اقدامات تروریستی که در برخی از کشورهای اروپایی اتفاق افتاد سخت گیری های بیشتری به این آوارگان شد. بازداشت و زندانی نمودن آوارگان و پناهندگان به جرم آوارگی طبق قوانین بین المللی ممنوع است اما به دلیل سو تدبیر کشورهای اروپایی، هنگامی که سیل آوارگان زیاد می‌شد، صدها تن از آنان را زندانی و بازداشت شدند.
گرسنگی و مسائل بهداشتی دو مشکل عمده ای بودند که آوارگان بخصوص در ابتدای پناهندگی در کشورهای اروپایی با آن دست و پنجه نرم میکنند. طبق گزارش تلوزیون "گوناز" آلمان تنها در سه ماهه اول ورود پناهندگان به این کشور بیش از صد مورد تجاوز در کمپ های پناهجویان گزارش شد.آوارگان سوری به امید بهتر شدن وضعیت خود بسیاری از بدرفتاریها را در کشورهایی مثل آلمان ،فرانسه ،مقدونیه،مجارستان و یونان تحمل کردند این بدرفتاریها بعضا در رسانه ها منعکس می‌شد که خشم افکار عمومی جهان و واکنش کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد را در پی داشت.
احزاب سوسیال مسیحی و دموکرات مسیحی در آلمان خواهان بازگرداندن پناهندگان سوری هستند.برخی از نهادهای بین المللی بشر دوستانه با همکاری کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل برای بهبود وضعیت روحی پناهندگان بخصوص در اروپا با ایجاد کمپین هایی سعی در پیدا کردن افراد خانواده های سوری در اروپا و نقاط مختلف و جمع کردن آنها در یک جا هستند.
خانواده های سوری آواره در برخی کشورهای همسایه دچار مشکلات جدیدی شده‌اند. قاچاقچیان انسان شبکه هایی برای استفاده از دختران بعضی این خانواده ها تشکیل دادند که در ازای تن فروشی مبلغی ناچیز برای گذران زندگی دریافت میکردند . بیشتر این دختران پس از اینکه به دلیل بیکاری و فشار مالی در جستجوی کار آبرومندانه بودند توسط سوداگران انسان شناسایی می‌شدند. افسردگی و پوچی و مشکلات روحی در گزارشهای این دختران و زنان دیده می‌شود. همچنین برخی افراد متمول بالای ۶۰ سال عربستانی به دنبال ازدواج با دختران بین ۱۴ تا ۲۰ ساله سوری آواره در مرزها بودند .در ترکیه گزارشاتی در رسانه ها مبنی بر سو استفاده و تجاوز و آزار و اذیت به برخی از دختران آواره سوری ،منعکس شده است.
والدین دختران سوری به خاطر ترس از تجاوز دیگران ناچارند دختران خود را در سنین بسیار کم مثل ۱۳ سالگی ازدواج دهند.
آوارگان سوری خارج از اروپا و خاورمیانه
حدود 100 هزار آواره سوریه در خارج از اروپا، آفریقا و خاورمیانه زندگی می کنند، که عمدتا در آمریکای شمالی هستند. این پناهندگان کمتر از 1٪ سوریان آواره در سراسر جهان را تشکیل می دهند. از زمان آغاز این درگیری، حدود 52000 پناهنده سوری به کانادا مهاجرت کرده اند و 21،000 نفر دیگر به ایالات متحده آمریکا.
در ایالات متحده، حدود 8000 نفر از پناهندگان سوری دارای وضعیت حفاظت موقت (TPS) هستند که در این طرح به این افراد به صورت محدود مجوز زندگی و کار در ایالات متحده به دلیل جنگ و یا سایر فجایع در کشورهای خود را می‌دهد. امتیاز TPS برای این سوری ها در تاریخ 31 مارس 2018 منقضی می شود؛ انتظار میرفت که تا پایان ماه ژانویه، تصمیم گیری در مورد آینده آنها صورت گیرد.
وضعیت باز گشت آوارگان
از سال ۲۰۱۵ تا اواسط سال ۲۰۱۷ حدود ۲۶۰ هزار پناهنده سوری در خارج و بیش از ۴۴۰ هزار تن از افراد آواره داخلی به خانه های خود بازگشته اند، البته این بازگشت انگیزه های مختلفی مثل جستجوی افراد خانواده، بررسی اموال یا عدم موفقیت در خروج از کشور و در بعضی موارد به دلیل بهبود امنیت در بخش هایی از سوریه بوده است. با این وجود، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد اعلام کرده است که شرایط در سوریه هنوز بی‌ثبات و وضعیت اقتصادی نامناسب می‌باشد، پیشرفت در بسیاری از مناطق نامشخص بوده و بسیاری از خدمات اساسی وجود ندارد؛ این در شرایطی است که در دسترسی به کمک ها نیز محدودیت وجود دارد. بیشتر از نیمی از قسمتهای باز پس گرفته شده دارای زیرساختهای بسیار آسیب دیده هستند و در دسترسی به آب و خدمات بهداشتی مشکلات جدی دارند. تخمین زده می شود که 10 درصد از کسانی که بازگشته اند یک بار دیگر به عنوان افراد آواره داخلی به قسمتهای دیگر سوریه مهارجت کنند.
پناهجویان سوری نیازمند حمایت بین المللی
مردم سوریه هزینه های جانی و مالی و روحی جنگی را می‌پردازند ؛ جنگی که براساس سیاست های مداخله‌جویانه ایالت متحده و متحدین منطقه‌ای آن بپا شد؛ با این وجود آمریکا کمترین تعداد مهاجر سوری را تا کنون پذیرفته است و با فرمان جدید مهاجرتی ترامپ محدودیت ها وممنوعیت های جدید و بسیار شدیدی برای ورود این پناهجویان بوجود آمده است. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در گزارش اخیر خود در روز جمعه در مورد وضعیت آوارگان سوری ابراز نگرانی عمیق کرد و خواستار تداوم تلاش بین المللی برای حل بحرانهایی که پناهندگان با آن روبرو هستند، شد.
