صاحب نظران، پیوستن پاکستان به ائتلاف متجاوز سعودی در یمن را گزینهای بسیار دشوار میدانند زیرا دخالت در جنگ یمن، میتواند شکاف و اختلاف میان اهل سنت و شیعیان پاکستان را که تاکنون منجر به قتل هزاران نفر شده، افزایش دهد و این امر به گسترش ناامنیها در پاکستان منجر شود.
الوقت- عربستان در فروردین 94 با هدف شکست انقلابیون یمن به ویژه نیروهای انصارالله به این کشور حمله کرد و به دنبال پیروزی در چند هفته بود اما با وجود گذشت نزدیک به سه سال این پیروزی محقق نشده و به نظر می رسد عربستان امید کامل خود را برای پیروزی در این نبرد از دست داده است. اخیرا برخی منابع اعلام کردند که عربستان به دنبال آن است تا به نوعی از یمن خارج شود و نیروهایی از آمریکای لاتین را جایگزین نیروهای خود کند. این خبر زمانی اهمیت بسیاری پیدا کرد که عربستان پیش از آن نیروهای سودانی، سنگالی و مزدوران بلک واتر را برای پیروزی بر انقلابیون یمن به کار گرفته و شکست خورده بود.
خبرگزاری آناتولی ترکیه به نقل از یک مقام ارشد نظامی گزارش داد که پاکستان احتمالا بیش از ۱۰۰۰ سرباز دیگر را برای پیوستن به سربازانی که سابقاً در عربستان مستقر کرده اعزام میکند که در راستای معاهده امنیتی میان دو طرف در سال 1982 صورت میگیرد. این اقدام بعد از نشست اخیر میان ژنرال قمر جاوید باجوا، رئیس ارتش پاکستان با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان صورت گرفته است. به گزارش رویترز در حال حاضر حدود 750 تا 800 اردوگاه پاکستانی در عربستان سعودی وجود دارد که بخشی از آنها برای حفاظت از اماکن مقدس است اما آنها نیروهای رزمی نیستند.
تصمیم اخیر پاکستان برای فرستادن تعداد بیشتری از سربازانش به عربستان برای ماموریت مشاوره و آموزش، به دلیل احتمال استفاده از این نیروها در جنگ یمن منجر به بروز مناقشات داخلی شده است.
اقدام ارتش و مخالفتهای گسترده داخلی
عربستان از ابتدای جنگ یمن تلاش بسیاری برای وارد کردن نظامیان مصر و پاکستان به این جنگ داشته است. دولت مصر به صورت قاطع با دخالت نظامی در جنگ یمن مخالفت کرده چرا که تجربه شکست این کشور در دهه 60 میلادی در شمال یمن باعث این مسئله شده است. از سوی دیگر دولت پاکستان نیز نتوانست رضایت پارلمان این کشور را برای دخالت نظامی در جنگ یمن کسب کند. نمایندگان پارلمان پاکستان قطعنامهای را تصویب کردند که در آن ضمن حمایت از تلاش برای خاتمه دادن به بحران یمن از طریق مذاکره، از دولت خواستند از اعزام واحدهای نظامی به جنگ یمن خودداری کند. لذا پس از اعلام خبر توافق برای اعزام نظامیان پاکستانی به عربستان به منظور آموزش ارتش سعودی، رضا ربانی رییس مجلس سنای پاکستان، روز جمعه 16 فوریه «خرم دشتگر» وزیر دفاع را برای ارائه توضیحات احضار کرد.
اعلام این خبر همچنین مخالفت گسترده احزاب بزرگ پاکستان را در پی داشه است به صورتی که «شیرین مزاری» نماینده حزب تحریک انصاف در جلسه پارلمان این کشور گفت: نیروهای نظامی بدون جلب اعتماد مجلس ملی به عربستان اعزام شدهاند بنابراین نباید در برابر این موضوع سکوت کنیم. عمران خان رییس این حزب نیز اعلام کرد که اسلام آباد نباید خود را در جنگ یمن دخالت دهد بلکه باید به حل مسالمت آمیز آن کمک کند. همچنین «نفیسه شاه» نماینده حزب مردم خواستار روشنگری ارتش از هدف اعزام نیرو به عربستان شد و با انتقاد از این طرح اعلام کرد « ابتدا باید این موضوع مشخص شود که این اقدام چه سودی برای پاکستان دارد؟
از سوی دیگر سناتور «فرحت الله بابر» عضو دیگر حزب حاکم مردم در مجلس سنا گفت اعزام نیروی نظامی به عربستان اقدامی حساس است و باید با دقت بیشتری انجام میشد. در همین راستا «سناتور حاجی عدیل از حزب ملی عوامحسین حقانی سفیر سابق پاکستان در آمریکا، اشرف جهانگیر قاضی رییس سابق سازمان اطلاعات ارتش پاکستان (ISI) و عبدالسعد سپهبد بازشسته ارتش این کشور نیز با ملحق شدن پاکستان در ائتلاف ضد یمنی شدیدا مخالفت کرده اند. در همین حال علامه راجا ناصر عباس جعفری دبیر کل حزب مجلس وحدت مسلمین (MWM) وابسته به شیعیان پاکستان نیز تهاجم ریاض به یمن را توطئه مشترک عربستان و آمریکا برای حفظ منافع رژیم صهیونیستی در منطقه دانست.
پس از حجم گسترده انتقادات از سوی احزاب، شخصیتها و جریان های سیاسی پاکستانی، «آصف غفور» سخنگوی ارتش پاکستان تاکید کرد که نیروهای پاکستانی هرگز در خارج از خاک عربستان حضور نخواهند داشت. روابط عمومی ارتش پاکستان اعلام کرد حتی یک سرباز پاکستانی به مرز یمن وارد نخواهد شد و نگرانی پارلمان و مجلس سنا در این زمینه بیمورد است.
پیامدهای ورود فرضی پاکستان به جنگ یمن
گذشته از مخالفتهای وسیع در پاکستان با ورود نیروهای نظامی این کشور در جنگ یمن و اظهارات مقامات نظامی اسلام آباد مبنی بر عدم استفاده از این نیروها در خارج از عربستان باید دید با فرض ورود این نیروها به جنگ در یمن، این مسئله چه پیامدهایی را در بر خواهد داشت؟ (اگر چه این ورود بسیار بعید است)
1- تجربه نظامیان سودانی و سنگالی در یمن نشان داده است که هیچ نیروی خارجی امکان موفقیت در یمن را به دلیل شرایط خاص این کشور ندارد.
2- حضور احتمالی پاکستان در جنگ یمن مسئله بسیار مهم و پر خطری برای اسلام آباد است چرا که تنوع قومیتی در پاکستان باعث خواهد شد که جریان های سیاسی مخالف با دولت و حامی اتحاد مسلمانان وارد نوعی درگیری و تنش شوند و این مسئله خود فضای ملتهب پاکستان را در آشوبی جدید وارد خواهد کرد.
3- از سوی دیگر نباید به تاثیر این مسئله بر روابط ایران و پاکستان نیز غافل بود چرا که با وجود پارهای از اختلافات، روابط دو کشور همواره دوستانه و در قالب همکاری بوده است اما موضوع یمن میتواند به نوع همکاری دو کشور خدشه وارد کند و روابط ایران و پاکستان را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
4- در سه سال گذشته حجم جنایات های ائتلاف سعودی در یمن باعث شده است تا حتی برخی نهادها و کشورهای غربی نیز علیه عربستان موضع گیری کنند و حتی سفر ولیعهد سعودی به انگلیس به دلیل این مسئله به تعویق افتاد. در این شرایط ورود پاکستان به این نبرد می تواند این کشور را شریک جنایت های عربستان در یمن کند که در صورت عدم سنگ اندازیها و مانع سازیهای آمریکا و متحدان غربی آن، حتی می توان مجازاتهای بین المللی را در بر داشته باشد.
5-این مسئله وجهه و اعتبار اسلام آباد در جهان اسلام را به شدت مخدوش خواهد کرد.
6- انقلابیون یمن نشان داده اند که در جنگ بسیار سرسخت و مقاوم هستند و همین مسئله می تواند تلفات انسانی پاکستان در جنگ یمن را بالا ببرد که این امر می تواند باعث تشدید اعتراض های مردمی علیه دولت پاکستان شود.
7- علاوه بر این برخی صاحب نظران، پیوستن پاکستان به ائتلاف متجاوز سعودی در یمن را گزینهای بسیار دشوار میدانند زیرا دخالت در جنگ یمن، میتواند شکاف و اختلاف میان اهل سنت و شیعیان پاکستان را که تاکنون منجر به قتل هزاران نفر شده، افزایش دهد و این امر به گسترش ناامنیها در پاکستان منجر شود.
ارتش عربستان و دلارهای ناکارآمد
در کل به نظر می رسد که عربستان با تکیه بر دلارهای نفتی به دنبال جذب سربازان بیشتری از کشورهای مختلف است. این در حالی است که عربستان یکی از مهمترین خریداران سلاح در جهان است. عربستان در چند سال گذشته در صدر وارد کنندگان اسلحه در خاورمیانه بوده است. سعودیها در سال 2015 بیشترین حجم تسلیحات را در جهان خریداری کرده بودند که بخش عمده این تسلیحات خریداری شده توسط آمریکا تامین شده بود. تنها در خرداد ماه گذشته ریاض قرارداد خرید 110 میلیارد دلار سلاح از واشنگتن را امضا کرد. همه این مسائل نشان دهنده این است که سیاست خرید سلاح برای پیروزی بر یمن ناموفق بوده و این کشور به ناچار به حربه های دیگر متوسل شده است.