در دومین کنفرانس امنیتی تهران، محورها و مسائل مختلف منطقه غرب آسیا با محوریت نقش ایران در منطقه مورد بررسی قرار گرفت و غالب کارشناسان و سخنرانان بر این امر تاکید کردند که تهران می‌تواند به عنوان معمار جدید نظم منطقه‌ای غرب آسیا عمل کند؛ زیرا عملکرد چند سال اخیر تهران در مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی تصدیق کننده این امر است.
الوقت - غرب آسیا در چند سال گذشته کانون اصلی بحران‌های جهانی و محل اصلی رقابت قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بوده است. سایه‌های سنگین وقوع تحولات موسوم به بیداری اسلامی در منطقه و تبدیل شدن غرب آسیا به جولانگاه گروه‌های تروریستی نوظهور، عرصه‌ای پیچیده و پربحران را در برابر تمامی قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی قرار داده است. در نتیجه، در چند سال اخیر، مجال برای گفتگو، محدود و عرصه نزاع، بسیار بوده و هر بازیگری تلاش نموده تمام توان خود را برای غلبه بر دیگری به کار گیرد. در این میان، جمهوری اسلامی ایران در مقام یکی از قدرت‌هایی که به اذعان همگان نقشی اساسی و غیرقابل انکار را در مسیر مبارزه با تروریسم داشته، همواره خواهان برقرار ثبات و کاهش تنش‌ها در منطقه بوده و در دو قالب مبارزه با گروه‌های تروریستی در عرصه معادلات میدانی و تلاش‌های دیپلماتیک برای کاهش تنش‌ها در منطقه ایفای نقش کرده است. یکی از ابزارهای دیپلماتیکی که تهران طی دو سال گذشته بر آن تمرکز داشته، برگزاری کنفرانس‌های امنیتی در ارتباط با مسائل و چالش‌های پیش‌رو در منطقه غرب آسیا بوده و می‌باشد.
در همین راستا، امروز (دوشنبه) -18 دی 1396- دومین کنفرانس امنیتی تهران با موضوع «امنیت منطقه‌ای در غرب آسیا، چالش‌ها و روندهای نوظهور» با حضور مقامات عالی‌رتبه ایرانی، مقامات سیاسی کشورهای مختلف منطقه و جهان و تعدادی از اساتید دانشگاهی در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی برگزار شد. در این نشست محورها و مسائل مختلف منطقه غرب آسیا با محوریت نقش ایران در منطقه مورد بررسی قرار گرفت و غالب کارشناسان و سخنرانان بر این امر تاکید کردند که تهران می‌تواند به عنوان معمار جدید نظم منطقه‌ای غرب آسیا عمل کند؛ زیرا عملکرد چند سال اخیر تهران در مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی تصدیق کننده این امر است. در مجموع، نشست اخیر نشان داد که تهران با تاکید بر ضروت‌های دیپلماتیک بر پیشبرد ثبات و صلح در منطقه خاورمیانه تاکید دارد. با تمام این تفاسیر، گزارش محورهای اصلی نشست را می‌توان درقلب بیانات دو گروه مقام‌های سیاسی ایرانی و غیر ایرانی تقسیم‌بندی کرد.
تاکید تهران بر حفظ نظم موجود و مقابله با هر گونه تجزیه‌طلبی در منطقه
بخش اصلی سخنرانی‌ها در کنفرانس امنیتی تهران را می‌توان سخنان مقام‌های سیاسی جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با آینده نظم منطقه غرب آسیا و چالش‌هاب آن ارزیابی کرد. در همین راستا، می‌توان مهم‌ترین سخنران نشست کنفرانس امنیتی تهران را محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران ارزیابی کرد. ظریف در مقام سخنران افتتاحیه کنفرانس، تاکید کرد: ادامه مقابله با باقی مانده‌های تفکر خطرناک داعش در سوریه و عراق، جلوگیری از نفوذ و گسترش افراط در مناطق جدید، سرکوب کامل خاستگاه فکری و قطع منابع مالی افراط باید همچنان یک اولویت باشد. به گزارش ایرنا، وی همچنین خاطرنشان کرد: تحرکات قومی و طایفه‌ای در سوریه و عراق با گرایش‌های جدایی‌طلبی خطری برای منطقه و جهان است و می‌بایست با درایت مسئولین ملی و محلی و گفت وگو بر پایه احترام به حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و قوانین اساسی به همکاری و همگرایی تبدیل شود
همچنین، سید کمال خرازی رییس شورای راهبردی روابط خارجی در پنل نخست کنفرانس امنیتی تهران که با موضوع «ترتیبات امنیتی غرب آسیا، جمهوری اسلامی ایران و بازیگران منطقه‌ای» برگزار شد تاکید کرد: سیاست جمهوری اسلامی ایران حمایت از کشورهای مستقر و جلوگیری از فروپاشی نظام‌های مستقر و تجزیه کشورهای منطقه است، ما چنین سیاستی را همواره دنبال کرده‌ایم و برای گفتگو با کشورهای منطقه برای کاهش تنش‌ها و ایجاد ثبات و امنیت بیشتر آماده هستیم.
در بخش دیگر از این کنفرانس امنیتی، سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه در باره عملکرد رییس جمهوری آمریکا درباره برجام گفت: برجام باید به تجربه موفق بین المللی تبدیل شود، اما ما خود را برای تمام سناریوها از جمله حفظ یا از بین رفتن آن آماده کرده‌ایم. همچنین، معاون وزیر امور خارجه در ادامه تصریح کرد: رییس جمهوری آمریکا در یک ساله گذشته برای از بین بردن برجام کارهای بسیاری انجام داده و حتی ممکن است با تلاشهایی که می‌خواهد انجام دهد در چند روز آینده برجام از بین برود که در این زمینه منطقه و جامعه بین المللی باید آمادگی لازم را داشته باشد. در ادامه کنفرانس، در اظهاراتی دیگر، سرتیپ امیر حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران گفت: توان موشکی ایران هیچ تهدیدی برای دوستان، همسایگان و حتی سایرین نیست بلکه صرفا جهت مقابله با تهدیدات مشخص و برنامه‌ریزی شده است و محدودیت برد، ارتقا و دقت آن بر همین مبناست. حاتمی در ادامه با بیان اینکه ریشه این گروهها در خرده هویت‌های هم‌ستیز است که با فتنه قدرت‌های استعماری ایجاد شده‌اند، گفت: منطقه طی یک سده با همین مرزها با تمام هزینه‌هایی که پرداخت کرده است به یک نظم جغرافیایی رسیده و نظم مدنظر آمریکایی‌ها که برای منطقه نسخه شده است دستمال خط ناشیانه، عقب افتاده، قلدرمابانه و تک قطبی با محوریت آمریکاست که بار دیگر می‌تواند هزینه‌های بیشتری را بر منطقه تحمیل کند و واقعیت این است که رنج مردم منطقه محصول این تفکرات و ارزیابی‌های اشتباه، خودبرتربینانه و خودخواهانه استعماری و استکباری است.
تاکید سیاست‌مداران خارجی بر جایگاه و نقش مهم تهران در بازسازی نظم منطقه‌ای
در سطحی دیگر سخنرانان خارجی دومین کنفرانس امنیتی تهران، سخنرانی‌های مهمی را انجام دادند که عصاره کلام آنها بر این مبنا بود که تهران می‌تواند نقشی حیاتی را در بازسازی نظم آتی منطقه ایفاء کند. در مهم‌ترین سخنرانی، جک استراو وزیر خارجه سابق انگلیس بود که در دو نوبت صبح و بعدازظهر در نشست سخنرانی کرد، با بیان این که معماری نوین امنیتی برای بهبود شرایط در منطقه خلیج فارس و غرب آسیا چگونه خواهد بود، اظهارداشت: این امر چالش‌های زیادی فرا روی ما قرار می‌دهد، جمهوری اسلامی ایران می‌تواند با توجه به توان دیپلماتیک نقش مهمی ایفا کند، علاوه بر این برای شناسایی فرصت‌ها در منطقه حتماً نیازی نیست که من بگویم چه انجام دهید. استراو ادامه داد: کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس باید به نحوی از انحا در این معادله بازی کنند. همچنین، در نشست بعداز ظهر وزیر خارجه پیشین انگلیس در بخش پایانی دومین پنل کنفرانس امنیتی تهران ، ترامپ را نامعقول‌ترین رهبری دانست که دنیا پس از جنگ جهانی دوم دیده است و گفت: دقیقاً نمی‌دانیم رییس جمهوری آمریکا می‌خواهد چه کاری انجام دهد و البته شاید خودش هم نداند. جک استراو خاطرنشان کرد: اگر ترامپ می‌خواهد تحریم‌های جدیدی اعمال کند، بحرانی برای برجام خواهد بود. ملل اروپایی و جهان باید برای حفظ این پیمان دور هم جمع شوند و تصمیمات مهمی بگیرند، زیرا ایران همه تعهدات خود را انجام داده اما ایالات متحده همچنان به تحریم‌های خود ادامه می‌دهد. علاوه بر استراو، وزیر خارجه عمان نیز با اشاره به مباحث مطرح شده در ارتباط با بازسازی سوریه اظهار کرد: طبق برخی از برآوردها بازسازی سوریه میلیاردها دلار هزینه به همراه خواهد داشت و سؤال این است که ما چنین منابعی را در اختیار داریم یا نه؟ به گزارش ایسنا، یوسف بن علوی در بخش دوم پنل سیاست خارجی و امنیت منطقه‌ای که با عنوان ترتیبات امنیت غرب آسیا، نقش جمهوری اسلامی ایران و بازیگران فرامنطقه ای برگزار شده بود، اظهار کرد: ما در جهانی زندگی می‌کنیم که همگی به دنبال عدل هستیم و وضعیت جهان به صورت مداوم در سایه برخی از تصمیم‌ها و سیاستها با تغییر و تحول روبرو می‌شود. وی با بیان اینکه در گذشته برخی از رهبران با حرکت و تدبیر با مسائل برخورد کرده‌اند و این تدبیر باعث شده که خیلی از مسائل حل و فصل شود، افزود: ما اکنون در چنگال یک نسل جدیدی هستیم که براساس فرهنگ و توان خود تلاشهایی را انجام می‌دهد که بعضاً ممکن است این تلاش‌ها منجر به ایجاد ثبات در منطقه نشود و آنها نتوانند موفقیت نسل‌های گذشته را تکرار کنند.
علاوه بر این، رئیس سابق مجمع عمومی سازمان ملل در اظهاراتی تصریح کرد: اخلالی که آقای ترامپ در برجام ایجاد می‌کند نگران کننده است اما او در این زمینه در حال دور شدن از عقلانیت است. به گزارش ایسنا، موگنز لوکتافت، رئیس سابق مجمع عمومی سازمان ملل متحد از دانمارک با اشاره به ترویج افراط گرایی در اسرائیل، اظهار کرد: حتما با توجه به اقدامات جدی آنان برای انتقال پایتخت شان به شهر قدس باعث کلید خوردن یک موضوع تخاصم آمیز می شوند. وی افزود: نمی توانیم همه این مسائل را حل کنیم بدون اینکه به موضوع عدم اطمینانی که در حافظه مردم ایران و آمریکا وجود دارد و سرنگونی دولت دموکراتیک ایران توسط آمریکا در سال ۱۳۳۲ و نیز گروگان گیری در تهران و هم ترسی که آقای احمدی نژاد رئیس جمهوری سابق ایران در دل اسرائیل انداخت اشاره کنیم اما آنچه الان درباره ایران دارد رخ می دهد یک دیدگاه خصمانه درباره فعالیت های هسته‌ای این کشور است و آمریکا دارد فضا را در منطقه به سمت یک رقابت تسلیحاتی می رساند.
