به گزارش الوقت افغانستان کشوری که در میان خشکی محصور شده است و به لحاظ اقتصادی و امنیتی با شرایط سختی دست و پنجه نرم می کند. مقامات این کشور همواره تلاش دارند تا با استفاده از دیپلماسی اقتصادی و بهره گیری از موقعیت جغرافیایی خود شرایط بغرنج این کشور را بهبود بخشند. در همین راستا، روز پنج شنبه(25 آبان)، در عشق آباد ترکمنستان و در جریان اجلاس منطقه ای ریکا، توافقنامه ای موسوم به «راه لاجورد» میان وزیران امور خارجه پنج کشور افغانستان، ترکیه، ترکمنستان، آذربایجان و گرجستان امضا شد.
کنفرانس ریکا (RECCA)
کنفرانس همکاری های اقتصادی منطقه ای برای افغانستان(ریکا)، یک اجلاس منطقه ای است که برای کمک به توسعه افغانستان، همکاری های اقتصادی منطقه را در جنوب افغانستان و آسیای مرکزی گسترش می دهد. این اجلاس در واقع برای پیشبرد ثبات در افغانستان و ادغام اقتصادی کشورهای منطقه آسیای جنوبی و مرکزی طرح ریزی شده است.
نخستین دور این اجلاس در دسامبر ۲۰۰۵ در کابل برگزار شد و پس از آن نشست‌هایی در سال‌های ۲۰۰۶ ( دهلی‌نو)، ۲۰۰۹ ( اسلام‌آباد)، ۲۰۱۰ ( استانبول) و ۲۰۱۲ ( دوشنبه پایتخت تاجیکستان) صورت پذیرفت.
هدف اساسی از امضای موافقت نامه راه لاجورد تقویت ارتباطات بین کشورھای عضو از طریق ایجاد یک سیستم منسجم ترانزیتی و ترانسپورت بین آنھا می باشد.
بنابر اظهارات مقامات افغانی، تاریخچه این مسیر که - طول آن به 2800 کیلومتر می رسد - بیش از دو هزار سال است و این مسیر بخشی از جاده ابریشم بوده و اشیای قیمتی از معادن افغانستان به اروپا، بالکان و کشورهای سواحل دریای مدیترانه صادر می شده است.
راه لاجورد از کشور افغانستان آغاز می شود و تا بندر ترکمن باشی کشور ترکمنستان ادامه می یابد؛ سپس از مسیر شهر باکو در آذربایجان به منطقه تفلیس گرجستان وصل خواھد شد و از تفلیس نیز به طرف قارس ترکیه می رود و از آنجا به استانبول و بعد به اروپا خواھد رسید.
صلاح‌الدین ربانی وزیر خارجه افغانستان درباره امضای این قرارداد گفت:" امضای قرارداد راه لاجورد در نتیجۀ تلاش دسته جمعی و به‌خاطر تقویت اتصال و گسترش تجارت از طریق سرمایه‌گذاری روی زیر بناها و بهبود همکاری و هماهنگی صورت گرفت."
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی ایران نیز در این کنفرانس اظهار داشت که ایران صلح و ثبات در افغانستان را به مثابه صلح و ثبات خود می‌داند و به همین خاطر از هیچ گونه کمک و همکاری در همه زمینه‌ها دریغ نخواهد کرد و اتصال افغانستان از طریق بندر چابهار به آسیای مرکزی نشان دهنده همین امر است.
در صورت عملیاتی شدن این طرح، جاده های موجود میان کشورهای امضا کننده طرح به هم متصل می شوند؛ هماهنگی گمرک ها بیشتر شده و تعرفه ها یکسان سازی می شوند. کامیونی که از استانبول حرکت می کند، در باکو تخلیه و با عبور از دریای خزر دوباره در ترکمن‌باشی بارگیری بعد به کشورھای پاکستان و حتی هند منتقل می شود.
اهمیت راه لاجورد برای افغانستان
امضای این توفق نامه، افغانستان را بیش از پیش امیدوار می سازد تا به راه های مناسب برای ترانزیت کالا دسترسی داشته باشد. تجارت افغانستان مخصوصا تجارت ترانزیتی با کشورهای همسایه همواره با چالشھای جدی روبرو بوده است و گهگاه به بهانه های گوناگون از سوی این کشورها دچار اختلال می گردد که این امر باعث وارد آمدن خسارات سنگینی به افغانستان می‌شود. لذا افغانستان همواره در جستجوی راه های جایگزین می باشد تا از این طریق آسیب پذیری خود را کاھش دهد. به ویژه اینکه پاکستان در سال های اخیر از طریق بستن بندرھای خود به روی محموله ھای تجاری در مسیر زمینی هند و افغانستان، مشکلاتی را در زمینه ترانزیتی برای افغانستان ایجاد نموده است. یکی از این موارد زمانی بود که در سال ۱۹۶۱ پاکستان مرزهای خود را بر روی افغانستان بست.
لذا به نظر می رسد این طرح در راستای سیاست ھای اقتصادی دولت وحدت ملی افغانستان در بسیج کشورهای همسایه مخصوصا کشورھای حوزه قفقاز و بالکان برای ایجاد یک ھمگرایی اقتصادی منطقه ای شکل گرفته است.
این مباحث در حالی مطرح می شود که موقعیت جغرافیایی افغانستان به عنوان چهارراه منطقه آسیای میانه، کشورهای دیگر را به سمت ایجاد روابط اقتصادی با کابل سوق می دهد. یکی از این کشورها ترکمنستان است که با وجود ذخایر گسترده نفتی و گازی، می تواند از طریق افغانستان، برای منابع خود جذب مشتری داشته باشد.
ترانزیت کالا از مسیر ترکمنستان، آذربایجان، گرجستان و ترکیه از طریق جاده و خط آهن، مناسب ترین راه تجارت میان افغانستان، آسیای میانه، قفقاز، بالکان و اروپای مرکزی بوده و راه ارتباطی بین آسیای جنوبی با کشورھای اروپایی است.
