سفر ترامپ به شرق آسیا با هدف فراهم کردن بسترهای لازم همکاری با دیگر کشورهای منطقه برای افزایش فشارها بر کره شمالی است. حدود 80 درصد مبادلات کره شمالی با چین است. آمریکا امیدوار است این کشور به لحاظ عملی اقدامی انجام دهد که کره شمالی در تنگنای بیشتری قرار گیرد.
الوقت- دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا که در طول چند ماه سپری شده از دوران زمامداری نشان داده است چندان تمایلی به انجام سفرهای خارجی پر تعداد نیست، روز گذشته برای بازدید از کشورهای ژاپن، کره جنوبی، چین، ویتنام و فیلیپین در قالب تور آسیایی به مدت حداقل 11 روز عازم این منطقه شده است. سفر به نسبت طولانی ترامپ به آسیا که طولانیترین سفر خارجی یک رئیسجمهور آمریکا به آسیا در ربع قرن گذشته میباشد، همزمان با اوج گیری دوباره انقادات علیه برخی نزدیکان او درباره روابط احتمالی با روسیه و بحث های جنجالی رسانهها درباره بروز اختلافات گسترده میان رییس جمهور و وزیر خارجه میباشد.
در این شرایط به نظر میرسد تور آسیایی نسبتاً طولانی مدت ترامپ فرصتی برای دور شدن از هیاهوهای بی پایان در واشنگتن و یا شاید به قول مخالفان فرصتی برای فرار از انتقادات و فضای پرتنش علیه او، هرچند بصورت موقت باشد. اما جدای از این موضوع، سفر ترامپ به شرق آسیا حاوی اهداف و پیامهای بسیار مهمتری است.
حمایت از متحدان در برابر چین و کره شمالی
سفر ترامپ به آسیای شرقی در حالی صورت میگیرد که قرار است ژاپن نخستین میزبان رئیس جمهور پرحاشیه آمریکا شود. ژاپن از مهمترین متحدان ایالات متحده در آسیای شرقی است و انتخاب توکیو به عنوان نخستین مقصد سفر ترامپ تاکیدی بر این اتحاد است. علاوه براین ژاپن در نتیجه تهدیدات کره شمالی، طی چند سال گذشته بزرگترین خریدار تسلیحات نظامی آمریکا در شرق آسیا بوده است و بنابر برخی آمار طی 10 سال گذشته، این کشور بیش از 4 میلیارد دلار سلاح وارد کرده است که 93 درصد آن از آمریکا تأمینشده است. همچنین مسئله دیگر به رقابت ژاپن و چین در دریای جنوبی و مخالفت توکیو با برنامه های پکن در این منطقه است. براین اساس طبیعی است که ترامپ با انتخاب ژاپن به عنوان نخستین مقصد سفر آسیایی خود بدنبال تاکید بر تداوم این رابطه نظامی و اقتصادی است.
همچنین علاوه بر ژاپن ترامپ قرار است از کره جنوبی نیز دیدار کند، اگر چه قرار نیست رئیس جمهور آمریکا همچون وزیردفاع این کشور که چند روز پیش به کرهجنوبی رفته بود از "منطقه غیرنظامی (دی.ام.زی)" در مرز کرهجنوبی و کرهشمالی دیدار کند اما گفته شده ترامپ برای دیدار با نیروهای نظامی آمریکایی به پایگاه نظامی این کشور در جنوب سئول خواهد رفت.
بر این اساس، انتظار میرود ترامپ در خلال دیدارش از ژاپن و کرهجنوبی، بر حمایت آمریکا از این دو کشور در برابر کرهشمالی، تاکیدی مضاعف کند.
پیام به کره شمالی
آن چه بر اهمیت سفر ترامپ به شرق آسیا در شرایط کنونی می افزاید بالا گرفتن تهدیدات واشنگتن-پیونگ یانگ علیه یکدیگر پس از روی کار آمدن ترامپ است. پس از آنکه ترامپ در سازمان ملل کره شمالی را تهدید به نابودی کرد، پیونگ یانگ نیز در پاسخ طی سه ماه گذشته آمریکا را تهدید به حمله اتمی کرده و حتی مدعی شده است که موشک های جدید این کشور قابلیت رسیدن به جزیره گوام و هاوایی را دارند.توقف ترامپ پیش از این سفر در هاوایی نشان دهنده آن است که ترامپ تهدیدات کره شمالی علیه پایگاه هواپیماهای استراتژیک در این بخش از خاک آمریکا را جدی تلقی می کند.
در این راستا کره جنوبی نیز مدعی شده که تحرکاتی را در یکی از مراکز تحقیقاتی کره شمالی رد یابی کرده است که نشان می دهد پیونگ یانگ برای پرتاب موشک دیگری در آینده نزدیک، حتی در طول سفر پرزیدنت ترامپ، آماده می شود.
در این شرایط تردیدی نیست که سفر ترامپ به شرق آسیا با هدف فراهم کردن بسترهای لازم همکاری با دیگر کشورهای منطقه برای افزایش فشارها بر کره شمالی است. حدود 80 درصد مبادلات کره شمالی با چین است. آمریکا امیدوار است این کشور به لحاظ عملی اقدامی انجام دهد که کره شمالی در تنگنای بیشتری قرار گیرد.
از طرف دیگر ترامپ در این سفر سعی خواهد کرد که در همه کشورهای میزبان از ژاپن گرفته تا کره جنوبی و چین در راستای زمینه سازی برای گسترش حضور نیروهای آمریکایی در شرق دور به مانند گذشته تهدیدات از جانب پبونگ یانگ را بزرگتر از آنچه که هست، نشان دهد.
تلاش برای جلب همکاری چین
ترامپ همچنین قرار است در بخش مهمی از این تور آسیایی از چین نیز دیدار کند و به احتمال زیادی در این دیدارها تلاش خواهد داشت تا بتواند سیاستهای اقتصادی پکن را در قبال واشنگتن به میزان بیشتری تعدیل کند.
ترامپ همواره از منتقدان سرسخت چین بویژه در حوره اقتصادی بوده است و از جمله چین را متهم به کاهش ارزش پول ملی خود و بالابردن مالیات بر کالاهای امریکایی کرده است. کاهش ارزش پول چین در قبال آمریکا و در مقابل افزایش تعرفه بر واردات کالاهای آمریکایی باعث افزایش صادرات از چین به مقصد دیگر کشورها و در مقابل کاهش واردات به چین خواهد شد. این موضوع مهمترین حوزه مورد اختلاف و انتقادی ترامپ علیه رویکرد اقتصادی چین بوده است و انتظار میرود ترامپ در این سفر تلاش کند تا تعرفه واردات کالاهای آمریکایی به چین را کاهش دهد.
چین در تلاش است که به زودی در بعد اقتصادی آمریکا را پشت سر بگذارد که برخی از برنامهریزی حزب کمونیست برای دستیابی به این مقام تا 10 سال آینده خبر میدهند. چین هم اکنون حدود 400میلیارد دلار مازاد تجاری با ایالات متحده آمریکا دارد و بزرگترین دارنده اوراق قرضه آمریکا است، بنابراین ایالات متحده به شکل قابل ملموسی وابسته به چین است. ترامپ در تلاش است که با اتخاذ سیاست هایی مثل شعار اول "امریکا" یا سیاست هایی حمایتی این وابستگی را کمتر کند. آمریکا به دنبال جلوگیری از ورود کالاهای ارزان چین به بازار خود است. دولت ترامپ همچنین مانع از آن شده است که شرکت های آمریکایی خط تولید خود یا دفاترشان را به چین یا کشورهای شرق آسیا منتقل کنند تا توان داخلی ایالات متحده حفظ شود. از بعدی دیگر چین با رویکرد انزواگرایانه ترامپ در اقتصاد و سیاست بین المللی همچون خروج از پیمان های اقتصادی، زیست محیطی، فرهنگی و امنیتی- سیاسی، در پی ارائه شمایل یک جایگزین مناسب از خود برای رهبری جهان پس از آمریکا می باشد.
از طرف دیگر پکن و واشنگتن در موضوعات سیاسی دیگری از جمله احداث مجموعه نظامی چین در دریای چین جنوبی و روابط مستقیم امریکا و منطقه تایوان دارای اختلاف نظر شدید میباشند، هرچند شاید ترامپ امیدوار باشد تا با عدم حساسیت نسبت به مسئله تایوان و عدم اشاره به آن، چین را متقاعد به کاهش تحرکات خود در دریای چین جنوبی کند. هدفی که با توجه به آن که چین دریای جنوبی را جز قلمرو سرزمینی خود میداند، چندان برای ترامپ قابل دسترس نخواهد بود.