الوقت- با گذشت چند روز از حمله ناگهانی گروههای تروریستی به استان حلب در شمال سوریه که با سلاحها و تجهیزات قدرتمند انجام شد، گمانهزنیها نسبت به دستهای پشت پرده قدرتهای خارجی در حمایت از این گروهها افزایش یافته است.
درحالی که رسانهها و تحلیلگران رد پای ترکیه، آمریکا و حتی رژیم صهیونیستی را در حمله تروریستها به حلب رد نمیکنند اما اکنون شواهدی وجود دارد که بازیگر نوظهوری هم وارد معادلات سوریه شده که از ناامنیهای این کشور سود میبرد.
از آنجا که جنگ اوکراین به دلیل ابعاد گسترده آن، به همه صحنههای درگیری بین روسیه و غرب در جهان کشیده شده است، لذا ارزیابیهای اولیه نشان میدهد که حمله اخیر تروریستها به حلب نیز تا حدود زیادی از میدان اوکراین تاثیر پذیرفته است.
رد خون کییف در حلب
گزارشها در سوریه حاکی از آن است که نیروهای اطلاعاتی اوکراین که در ماههای اخیر از طریق ترکیه وارد خاک سوریه شدهاند، نقش فعالی را در آموزش و تجهیز تروریستها ایفا کردهاند.
خبرها از راهاندازی یک کارگاه ساخت پهپاد به دست نیروهای اطلاعاتی و نظامی اوکراینی به منظور تقویت توان عملیاتی تروریستها در آسمان سوریه حکایت دارند.
همچنین، اطلاعات به دست آمده نشان میدهد که یک مرکز آموزشی سری عظیم و تحت حفاظت برای تروریستهای تحریرالشام احداث شده است. این پایگاه در جبل الزاویه در حومه ادلب قرار دارد و بیش از ۲۰۰ فرد مسلح از ملیتهای خارجی و عربی در آنجا تحت آموزش نظامی قرار دارند.
تروریستها در این مرکز با استفاده از برخی از انواع هواپیماهای بدونسرنشین و موشکهای ضدزره و ضد تانک، نفربرهای نظامی و برخی از توپهای مدرن ساخت اوکراین، مراحل مختلف آموزشهای نظامی خود را پشت سر میگذارند.
«محمد مبیض»، روزنامه نگار سوری در این زمینه به خبرگزاری تسنیم گفت:«فرماندهان میدانی و برخی متخصصان نظامی تحریرالشام توسط افسران اطلاعاتی اوکراینی و با سلاحهای دریافت شده از این کشور آموزش دیدهاند».
با اینکه مقامات اوکراینی تاکنون اظهارنظری نسبت به تحولات حلب نکردهاند اما رسانههای این کشور، جزئیاتی را درباره کمکهای کییف به گروههای تروریستی مستقر در سوریه فاش کردهاند.
نشریه «کییف پست» در مطلبی که روز یکشنبه منتشر کرد، مدعی شد:«برخی از گروههای مسلح که به استان حلب حمله کردند، توسط واحد نیروهای ویژه سرویس اطلاعات نظامی اوکراین (HUR) آموزش دیدهاند».
بر این اساس، آموزش تروریستها از جمله بر استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین متمرکز شده است.
این درحالی است که کلیپهای ویدئویی منتشر شده در شبکههای اجتماعی نشان میدهد که حیات تحریر الشام از انواع پیشرفته پهپادهای مجهز به بمب و لنزهای عکاسی با کیفیت بالا برای هدف قرار دادن مکانهای استقرار و خودروهای ارتش سوریه استفاده میکند.
از سوی دیگر، تصاویر و فیلمهایی که از ترورریستها در حلب منتشر شده، نشان میدهد برخی از آنها لباسهای ارتش اوکراین را به تن کردهاند.
حضور مخفیانه اوکراینیها در سوریه را میتوان از لابهلای اظهارات مقامات این کشور به خوبی دریافت کرد. سرلشکر کایرلو بودانوف، رئیس HUR در مصاحبهای در می 2023 پس از گزارشهایی مبنی بر اینکه نیروهای اوکراینی علیه پیمانکاران روسی در خارج از کشور عملیات میکنند، گفت:«ما تا پیروزی کامل اوکراین به کشتار روسها در همه جا ادامه خواهیم داد». بنابراین، به نظر میرسد رهبران اوکراین خاکریز سوریه را بهترین گزینه برای ضربه زدن به منافع حیاتی روسها در خارج میدانند.
نشریه کییف پست، در ادامه به نقل از یک منبع نظامی درباره اقداماتی که گروههای تروریستی تحت آموزش افسران اوکراینی در ماههای اخیر انجام دادهاند اشاره کرد و نوشت: «گروه خیمیک عامل حمله به یک پایگاه نظامی روسیه در جنوب شرقی حلب در ۱۵ سپتامبر بود که در آن پهپادهای حمله روسیه و مواد انفجاری دست ساز استتار شده منهدم شدند». در پایان جولای، کییف پست چندین فیلم و عکس اختصاصی دریافت کرد که ادامه عملیات ویژه یگانهای اطلاعاتی اوکراین برای نابودی نیروهای روسی در سوریه را نشان میداد.
به ادعای منابع کییف پست در سرویس ویژه اوکراین، گروه خیمیک در اواخر جولای ۲۰۲۴ حمله پیچیده دیگری به نیروهای روسیه در سوریه انجام داد و این بار هدف این حمله تجهیزات نظامی روسیه در فرودگاه کوویرس واقع در شرق حلب بود. در اوایل ژوئن، کییف پست همچنین تصاویری اختصاصی از حمله نیروهای ویژه اوکراینی به پستهای بازرسی، سنگرها، گشتهای پیاده و ستونهای تجهیزات نظامی در بلندیهای جولان سوریه منتشر کرد.
به اذعان منبع کییف پست، از ابتدای سال جاری میلادی، تروریستها با حمایت جنگندههای اوکراینی بارها به تأسیسات نظامی روسیه در سوریه حمله کردهاند. این درحالی است که ارتش روسیه هیچ حمله بزرگی به تاسیسات خود در این کشور خاورمیانه یا تلفات قابل توجهی در ماههای اخیر گزارش نکرده است.
این رسانه همچنین در روزهای اخیر ویدئویی منتشر کرد که نشان میداد تروریستها ظاهراً پرچم نیروهای ویژه سرویس اطلاعات نظامی اوکراین را بر فراز ساختمانی در استان حلب به اهتزاز درمیآورند و مدعی شد که واحدهای اطلاعاتی ارتش اوکراین در حال انجام عملیات ویژه برای انهدام نیروهای روسیه در سوریه هستند.
در ماههای گذشته گزارشهای زیادی از تحرکات افسران ویژه اوکراین در خاک سوریه منتشر شده است. یک منبع آگاه در سوریه در اواخر شهریورماه در گفتگو با خبرگزاری «اسپوتنیک» اعلام کرد که نزدیک به ۲۵۰ کارشناس نظامی اوکراینی به منظور آموزش ساخت و نوسازی پهپاد به عناصر گروه تروریستی «هیئت تحریرالشام» وارد استان ادلب شدند. این منبع آگاه همچنین، گفته بود که ارتش اوکراین در حال آموزش شبه نظامیان وابسته به حزب اسلامی ترکستان تحت فرماندهی هیئت تحریرالشام است تا محرمانهبودن استفاده از پهپادها و فناوریها را افزایش داده و توانایی افزایش سرعت، تصویربرداری و هدفگیری پهپادها را توسعه دهند. به گفته این منبع سوری، بیش از ۲۵۰ پهپاد از طریق دریا و در قالب کالاهای غیرنظامی اقتصادی و بخشهای یدکی به ادلب منتقل شده است.
اوکراین که از سه سال پیش با روسیه درگیر است و 15 درصد از خاک خود را از دست داده است، لذا از همان ابتدای جنگ دنبال این بود تا نفوذ روسها در مناطق مختلف جهان را به چالش بکشد و سوریه یکی از این مناطقی بود که رهبران کییف روی آن متمرکز شده بودند.
در ماههای اول جنگ اوکراین، برخی منابع گزارش دادند که آمریکا تعدادی از تروریستهای سوری را به خاک اوکراین اعزام کرده تا در در ازای دریافت پول با ارتش روسیه بجنگند. متعاقب آن، گزارشهایی مبنی بر ارسال پهپاد از سوی ارتش اوکراین به تروریستهای مستقر در ادلب منتشر شد.
در تایید این گزارشها، دیدهبان حقوق بشر سوریه روز جمعه در این باره به اسکای نیوز عربی گفت:«از ماهها پیش، افسرانی از اروپای شرقی برای استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین، هیئت تحریرالشام را آموزش میدادند و احتمال دخالت غرب در این حملات را افزایش میدهد». اوکراین و متحدان غربی آن در زمانی که تنش با روسیه به اوج خود رسیده است و امیدی به باز پس گیری سرزمینهای از دست رفته ندارند، سعی دارند تا در سوریه هزینههای روسیه را بالا ببرند تا در اوکراین امتیازاتی بگیرند.
مزاحمت اوکراین برای روسها در آفریقا
سرشاخ شدن اوکراین با روسیه تنها به میدان سوریه محدود نشده است و در دیگر نقاط هم این تقابل در سطوح پایین وجود دارد.
در ماه جولای، آندری یوسف، سخنگوی واحد نیروهای ویژه سرویس اطلاعات نظامی اوکراین اعتراف کرد که به شبهنظامیان طوارق در منطقه ساحل در غرب آفریقا کمک کرده است.
حمله طوارق که منجر به کشته شدن دهها نفر از پرسنل نظامی گروه «واگنر» و نیروهای مسلح محلی در کشور مالی شد، جرقه یک بحران دیپلماتیک را برانگیخت. متعاقب آن، کشورهای مالی، نیجر و بورکینافاسو از سازمان ملل خواستند تا علیه اوکراین که به اذعان آنها در قاره آفریقا مشغول حمایت از تروریسم است، اقدام کند.
آنها در گزارشی ادعا کردند که حمایت اوکراین از شورشیان «طوارق» در جنگشان با «واگنر» باعث تشدید درگیریها در منطقه ساحل آفریقا شده است.