الوقت- به رغم اینکه دولت و مردم سوریه در هفته‌های اخیر با مصایب زلزله 7.5 ریشتری دست و پنجه نرم می‌کنند و نیاز به امنیت و کمکهای جهانی دارند تا از این وضعیت هولناک رها شوند، اما تروریستهای داعش این بار هم روی موج بحران و وضعیت آشفته اجتماعی سوار شده‌اند تا بتواند مجدداً خود را بازسازی و احیا کنند.. زلزله مهیب در ترکیه و سوریه که تاکنون بیش از 40 هزار کشته برجای گذاشته، فضای سوریه را بیش از پیش ملتهب کرده است و در چنین شرایط بغرنج و پیچیده، حملات گروه تروریستی داعش هم مزید برعلت شده و نگرانی‌ها را نسبت به قدرت‌گیری مجدد این گروه افزایش داده است. تروریستهای داعش طی هفته گذشته دو حمله مرگبار به غیرنظامیان سوری در استان حمص در شمال این کشور انجام دادند که در این جنایت، حدود 70 نفر کشته شدند و تعدادی از سوری‌ها نیز موفق شدند از دست تروریستها فرار کنند.
گروهک داعش با وجود از دست دادن بسیاری از مناطق تحت اشغال خود در سوریه، در ماه‌های اخیر حملات خونین خود را به بخش‌هایی از این کشور افزایش داده است. داعش پس از شروع بحران سوریه در مارس 2011، با حمایت کشورهای غربی و عمال منطقه‌ای آن توانست بسیاری از مناطق شمالی و شرقی سوریه را اشغال کند ولی با تغییر موازنه میدانی به نفع نیروهای مقاومت، طومار این گروه تکفیری پس از چند سال جولان در منطقه پیچیده شد.
در حال حاضر هم تروریستهای داعش با این تفکر که از وضعیت به وجود آمده پس از وقوع زلزله می‌توانند به دولت سوریه ضربه بزنند، دست بکار شده‌اند تا بار دیگر شانس خود را برای اشغال بخش‌هایی از این کشور و تاسیس خلافت ادعایی خود امتحان کنند.
داعش زخم خورده همچنان تهدید است
تهدیدات داعش مربوط به زمان حال و پس از وقوع زلزله نیست و در سالهای اخیر که هزاران نفر از داعشی‌ها در زندان به سر می‌بردند، مقامات آمریکایی و رهبران کرد در شمال سوریه بارها نسبت به تهدیدات این افراد در صورت فرار از زندانها هشدار داده بودند. پس از وقوع زلزله هم حدود ۲۰ زندانی موفق به فرار از زندان «راجو» شدند؛ زندانی که حدود 2000 نفر در آن که نگهداری می‌شوند و بیشتر آنها مظنونان به عضویت در گروه تروریستی داعش هستند. پس از وقوع زلزله، زندانیان دست به شورش زده و به بهانه نبود امنیت جانی خواستار آزادی خود شده‌اند اما با این وجود شبه نظامیان کرد آنها را همچنان در زندان نگه داشته‌اند. تروریستهای داعش در سالهای گذشته تلاش کرده‌اند تا نیروهای خود را از زندان فراری داده و قدرت خود را احیا کنند و آخرین دور آن در بهمن 1400 بود که تعدادی از اعضای این گروه با حمله به زندانی در حسکه سوریه سعی داشتند تروریستها را فراری دهند که این حملات به ادعای مقامات شبه نظامیان کرد ناکام ماند.
در زمان حملات ترکیه به منطقه کوبانی در اکتبر 2019، حدود 800 داعشی از زندان تحت کنترل گروههای کرد آزاد شدند. همچنین در دسامبر 2021، روزنامه گاردین، در گزارشی اعلام کرد که کردها در ازای دریافت غرامت به ارزش 8000 دلار از گروه تروریستی داعش، افراد وابسته به آنرا از زندان آزاد می‌کنند. هر چند به ادعای گاردین، افراد آزاد شده متعهد می‌شدند که به هیچ گروه تروریستی ملحق نشوند، اما با استناد به این ضرب‌المثل که «توبه گرگ مرگ است» داعشی‌های آزاد شده مسیر قبلی خود را ادامه خواهند داد.
در ماه‌های اخیر هم که ترکیه قصد داشت به مناطق کردنشین سوریه حمله کند، مقامات آمریکایی بار دیگر نسبت به تهدیدات داعش هشدار داده و اعلام کردند که ممکن است در پی حمله احتمالی ترکیه، زندان‌بانان کرد مراقبت از ۲۸ زندان را رها کنند. بر اساس آمارها، نزدیک به 10000 داعشی در زندانهای سوریه نگهداری می‌شوند که در صورت آزادی این تروریستها، سوریه و عراق دوباره ناامن خواهد شد.
قدرت نمایی و جذب عناصر پنهان
پس از اعلام پایان خلافت داعش در آذرماه 1396 در عراق و سوریه، بازماندگان این گروه که دیگر نمی‌توانستند به راحتی در منطقه جولان دهند به صورت مخفیانه در گوشه‌هایی از این دو کشور به زندگی مرموز ادامه دادند و همواره مترصد فرصتی بودند تا بتوانند قدرت از دست رفته خود را احیا کنند. هر چند این گروه در عراق هر از گاهی با حملات پراکنده در شهرهای مختلف خودنمایی می‌کند اما اکنون سوریه به دلیل درگیر شدن در زلزله وحشتناک به کانون توجه داعشی‌ها تبدیل شده است. بنابراین، این گروه با وجود از دست دادن مناطق اشغالی اما همچنان قدرتمند است و هسته‌های مخفی آن در عراق و سوریه حضور دارند که اگر فرصت را مساعد ببینند می‌توانند دوباره منطقه را ناامن کنند.
داعش سعی دارد با حملات وحشیانه خود و کشتار غیرنظامیان سوریه این پیام را به عناصر پنهان و متواری خود و همچنین سایر تکفیری‌ها در سراسر جهان بدهد که همچنان زنده است و پتانسیل بازسازی خلافت را دارد. باتوجه به اینکه صدها داعشی در سالهای اخیر از زندانهای سوریه فرار کرده‌اند، شاید این افراد دوباره به تشکیلات اصلی داعش پیوسته و بتوانند به جنگ علیه نیروهای مقاومت ادامه دهند. تروریستهای داعش با انجام اقدامات تروریستی و حملات جنایتبار با ابعاد فجیع انسانی علیه غیرنظامیان در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گیرند و نشان دهند که همچنان قدرت سابق را دارند.
از سوی دیگر، آمریکا هم که دنبال فرصتی برای تقویت تروریستها برای داغ نگه داشتن بحران سوریه است، احتمال دارد از بحران زلزله برای کمک به تکفیریهای داعش استفاده کند. شاید در لابه لای ارسال کمکهای بشردوستانه برای زلزله زدگان سوریه در حلب و ادلب، کمکهای تسلیحاتی هم در دستورکار قرار بگیرد. در سالهای گذشته آمریکا و ترکیه از این حربه استفاده کرده بودند و در پوشش کمکهای به اصطلاح انساندوستانه، تسلیحات به تروریستهای ادلب ارسال کرده بودند. در زمانی که دولت سوریه متمرکز نجات زلزله زدگان است، قدرت گیری داعش می‌تواند اوضاع امنیتی این کشور را وخیم‌تر کند.
نکته دیگر این است که در حال حاضر ترکیه هم مثل سوریه درگیر بحرانهای ناشی از زلزله است و نمی‌تواند با تروریستها سرشاخ شود و این فرصت مناسبی برای داعشی‌ها است تا از این کشور هم که در ماه‌های اخیر با پشت کردن به گروههای تکفیری به سمت عادی سازی روابط با دمشق متمایل شده است، انتقام بگیرند. همچنین، باز گذاشتن مرزهای ترکیه برای ارسال کمکهای بشردوستانه به مناطق زلزله زده سوریه سبب می‌شود تا برخی عناصر تکفیری داعش در پوشش آوارگان و به بهانه کمک به هموطنان خود وارد سوریه شوند و این مرزها برای داعشی‌ها شناخته شده هستند و بیش از هرکس دیگری در این مرزها تردد داشتند.
عناصر داعش در یک دهه گذشته برای اینکه جنایات خود را توجیه کنند و مسلمانان را فریب دهند، با استناد به آیات و روایاتی که درک درستی از آن نداشتند سعی داشتند خود را منجی مسلمانان نشان دهند و این بار هم داعشی‌ها سعی دارند زلزله سوریه را عذاب الهی عنوان کنند که نتیجه کفر مردم سوریه یعنی حمایت از دولت سوریه است و اینگونه القا کنند که برای در امان ماندن از این بلایا در آینده، باید به داعشی‌ها کمک کنند تا خلافت خود را تاسیس کنند و برای رسیدن به این هدف روی عده‌ای افراد ساده لوح و زودباور حساب باز کرده‌اند.
در کل می‌توان گفت که داعش زلزله اخیر سوریه را به عنوان نقطه آغازی برای مسیری جدید در ترسیم نقشه‌های خود درنظر گرفته است و می‌طلبد تا جامعه جهانی بیش از پیش به تحولات سوریه متمرکز شود تا این گروه تروریستی دوباره فرصت جولان پیدا نکند.
