الوقت- به تازگی برخی کشورها در حال کاهش تعداد کارمندان و دیپلمات ها در سفارتخانه های خود در افغانستان هستند. در تازه ترین رویداد در این ارتباط، منابع دیپلماتیک تائید کردند که تمامی کارمندان دیپلماتیک و وابستگان آنها در سفارت عربستان در کابل، پایتخت افغانستان تخلیه شدند. همچنین امارات متحده عربی پس از عربستان سعودی دومین کشور حاشیه خلیج فارس است که سفارت خود را در کابل تعطیل میکند.
به گفته ناظران، با توجه به تهدیدهای بزرگ و شکست امنیتی طالبان، سایر کشورها نیز ممکن است حضور دیپلماتیک خود را در افغانستان کاهش دهند. خبرگزاری روسی اسپوتنیک نیز گزارش داده است که ترکیه در حال برنامه ریزی برای کاهش ماموریت های دیپلماتیک خود در کابل است. یک مقام ارشد طالبان نیز تایید کرد که سفارت ترکیه برنامه ای برای کاهش فعالیت های دیپلماتیک خود در کابل دارد. همچنین تعدادی از کارکنان یوناما( نمایندگی سازمان ملل در افغانستان) گفته اند که از جمعه گذشته پیام های تهدید امنیتی دریافت می کنند و این مسئله باعث شده تا یوناما بدنبال افزایش سطح محافظت های امنیتی خود باشد.
عربستان گفته است که علت خروج نیروهایش از سفارت کابل پیگیری یک موضوع ویژه طولانی مدت است، اما جزئیات بیشتری را ارائه نداد. دیپلمات های ریاض اشاره مشخصی به این طرح و دلایل کاهش حضور خود در کابل نکردند، اما به نظر می رسد که آن ها نیزاز وضعیت موجود در افغانستان راضی نیستند. البته دلایل دیگری درباره احتمال تخلیه سفارت عربستان در افغانستان بیان شده و از جمله خبرگزاری روسی اسپوتنیک به نقل از برخی منابع دیپلماتیک نزدیک به ریاض گفته است که طالبان برای حضور و فعالیت دیپلمات های زن در سفارت عربستان محدودیت ایجاد کرده اند. وب سایت افغانستانی «هشت صبح» به نقل از منابع ناشناس نوشته است که سعودی ها در واکنش به ممنوعیت ورود کارمندان زن سفارت خود را در کابل؛ ساختمان سفارت را تخلیه کرده اند، اما این موضوع از سوی مقامات رسمی ریاض اعلام نشده است.
ناامنی؛ محتمل ترین علت خروج دیپلمات ها
ناامنی محتمل ترین گزینه علت خروج برخی دیپلمات ها و تعطیلی ناگهانی سفارتخانه ها در افغانستان به نظر می رسد. از زمانی که طالبان در تابستان 2021 یعنی کمی بیش از یک سال گذشته کنترل افغانستان را به دست گرفتهاند، انفجارهای زیادی در این کشور رخ داده که جان ده ها غیرنظامی و مقامات را گرفته است. آخرین حادثه نیز انفجاری بود که در ژانویه گذشته وزارت امور خارجه افغانستان را هدف قرار داد و 7 نفر قربانی برجای گذاشت.
حسن ابوهنیه، کارشناس جنبشها و گروهها به پایگاه الخلیج آنلاین می گوید که جنبش طالبان از زمان تسلط خود بر کابل در برقراری امنیت موفق نبوده و نتوانسته از حملات تروریستی جلوگیری کند. ابوهنیه در گفت و گو با الخلیج آنلاین افزود: «داعش خراسان» به عنوان گروه تروریستی وابسته به داعش، مقرهای دیپلماتیک چین و روسیه در منطقه سبز را به شدت هدف قرار داده است که به معنای خطراتی برای مأموریت های دیپلماتیک است. این کارشناس خاطرنشان کرد: تهدیدات امنیتی در افغانستان همچنان وجود دارد و به همین دلیل کشورها را از ادامه مأموریتهای دیپلماتیک خود منصرف میکند، بهویژه که این جنبش در سطح بینالمللی به رسمیت شناخته نشده و مشروعیت ندارد.
ابوهنیه همچنین معتقد است که شکست طالبان در برقراری امنیت باعث نگرانی و ترس دیگر کشورها شده است. ابوهنیه نتیجه گیری می کند که تهدیدات مکرر باعث کاهش حضور دیپلماتیک بسیاری از کشورها در کابل شده و حتی کشورهایی که دارای سفارتخانه فعال هستند، حضور خود را به حداقل خواهند رساند.
طالبان، ناتوان از تامین امنیت خود
در واقع از زمانی که طالبان کنترل افغانستان را به دست گرفتند، این کشور شاهد یک سری بمب گذاری بوده که جان صدها نفر را گرفته است و بسیاری از آنها توسط گروه تروریستی داعش قربانی شده اند. بدتر آن که در میان قربانیان حتی نام مقامات طالبان و دولت موقت کابل نیز دیده می شود و همین موضوع باعث شده تا این پرسش مطرح شود که وقتی که طالبان قادر به تامین امنیت برای مقامات و نیروهای خود نیست، پس چگونه قادر به تامین امنیت برای سفارتخانههای خارجی است؟
همچنین در چند ماه گذشته چندین انفجار مرگبار در مساجد شهرهای مختلف افغانستان رخ داده است که مسئولیت برخی از آنها بر عهده داعش بوده است. از جمله در 23 سپتامبر 2022 بمب گذاری در مسجد وزیر اکبرخان در منطقه سبز پایتخت کابل رخ داد که در آن 19 نفر کشته و 42 نفر دیگر مجروح شدند. یک هفته بعد، در یک حمله انتحاری در یک مرکز آموزشی در غرب کابل، پایتخت، بیش از 50 نفر کشته و 100 نفر زخمی شدند. پس از آن نیز در 4 فوریه 2023 یعنی کمتر از یک هفته پیش، بر اثر انفجار یک ماشین بمب گذاری شده در نزدیکی جاده پشتونستان در نزدیکی ارگ ریاست جمهوری افغانستان و تعدادی از مقرهای دولتی در کابل، دو نفر زخمی شدند. همچنین در انفجاری که روز 11 ژانویه ماه گذشته در نزدیکی مقر وزارت امور خارجه افغانستان در کابل پایتخت این کشور رخ داد، 21 تن از جمله 3 عضو جنبش طالبان کشته شدند. مجموع این حملات چالشهای امنیتی پیش روی کابینه تشکیل شده توسط طالبان بوجود آورده و طالبان در عمل نشان داده اند دستاوردی برای تامین امنیت افغانستان حتی در پایتخت این کشور هم ندارند.
این حوادث مستمر و شکست طالبان برای تامین امنیت در کنار ادامه تحریم های غرب علیه افغانستان به معنای انزوای بیشتر این کشور فارغ از جنگ از جهان است و دیگر کشورها در این شرایط تمایلی ببه ماندن در سایه تهدیدات و انزوای جهانی ندارند. از سوی دیگر کشورهای جهان هنوز حکومت تشکیل شده توسط طالبان را به رسمیت نشناخته اند و همواره پیش شرط های خود را شامل تضمین آزادی ها و رعایت حقوق زنان و اقلیت ها مطرح کرده اند، اما طالبان نشان داده اند که توجهی به خواسته های بین المللی ندارند و راهی را که خود می خواهند، دنبال می کنند. محرومیت هایی که طالبان به تازگی علیه تحصیل زنان و دختران وضع کرده، حکایت از آن دارد که گروه طالبان تفاوت چندان زیادی با گذشته خود ندارد و همچنان تمایلی به تشکیل یک دولت همه شمول و فراگیر ندارند.