الوقت- رویارویی و صف‌‌آرایی خیابانی طرفداران مادورو رئیس جمهور قانونی ونزوئلا و خوان گادیو رهبر مخالفان مورد حمایت غرب مهمترین وجه بارز تحولات ونزوئلا در روزهای اخیر بوده است. ادامه تنش‌های لفظی بر سر دریافت و یا عدم دریافت محموله‌های ارسالی آمریکا و اکنون جدال بر مسئول قطعی برق این کشور که مشکلات بسیاری بر وضعیت آشفته این کشور نفت خیز آمریکای لاتین افزوده است و مادرور آن را به خرابکاری تعمدی خارجی و مستقیماً واشنگتن نسبت می‌دهد نشان دهنده نقش آفرینی آشکار و پنهان کاخ سفید در تحولات ونزوئلا می‌باشد.
اما در شرایطی که طرح اجرای کودتای سیاسی در کاراکاس از طریق حمایت واشنگتن از اقدام غیرقانونی خوان گادیو در رئیس جمهور نامیدن خود تاکنون به سرانجام مورد نظر رهران کاخ سفید نیانجامیده است بسیاری از جمله دولت مادورو واشنگتن را متهم به تلاش برای ایجاد جنگ داخلی در ونزوئلا و یا حتی تهاجم مستقیم نظامی به این کشور می‌کنند. در همین رابطه مادورو روز شنبه خطاب به دولت آمریکا اعلام کرد هر گونه تهاجم امپریالیسم آمریکا به خاک ونزوئلا با پاسخ قاطع میهن‌پرستان روبرو خواهد شد که شجاعانه مصمم به دفاع از وطن‌شان هستند. با این وصف این پرسش که احتمال حمله نظامی آمریکا به ونزوئلا برای سرنگون کردن حکومت مادورو تا چه حد در شرایط کنونی بین المللی میسر می باشد و تبعات این اقدام احتمالی چه خواهد بود؟ مطرح است که برای پاسخ گویی به این پرسش ها الوقت به گفتگو با دو تن از کارشناسان روابط بین الملل هادی اعلمی فریمان کارشناس مسائل آمریکای لاتین و شعیب بهمن کارشناس مسائل روسیه پرداخته است.
اعلمی در بخش نخست سخنان خود در رابطه راهبرد کلان آمریکا در قبال تحولات ونزوئلا اعلام کرد: استراتژی‌های کلان آمریکا در قبال ونزوئلا در قالب تهدیدات منطقه‌ای قابل ارزیابی است. به این معنا که آمریکا تحولات ونزوئلا را بخشی از رقابت های استراتژیک خود با چین و روسیه محاسبه می کنند که به مرزهای ایالات متحده نزدیک شده‌اند و در واقع یک نوع خطر گرایش به سمت سوسیالیسم در منطقه تقویت شده است. علاوه بر این با توجه به تقویت شدن برنی سندرز و چپ های دموکرات در آمریکا ترامپ علناً اعلام کرد که دولت وی با سوسیالیست‌ها برخورد خواهد کرد چنانکه در حوزه آمریکای جنوبی نیز همین راهبرد را در پیش گرفته است. در واقع واشنگتن این راهبرد را دنبال می کند که تحولی در دولت های سوسیالیست به سمت نظام های لیبرال دموکراتیک همانند آنچه در برزیل روی داد صورت بگیرد تا از گسترش نفوذ چین و روسیه در حیات خلوت خود جلوگیری کند.
این کارشناس مسائل آمریکای لاتین در پاسخ به این پرسش که تا چه اندازه می توان احتمال حمله نظامی آمریکا به ونزوئلا را محتمل دانست گفت: آمریکا اقدام نظامی را برای آخرین گام خود در نظر گرفته است. واشنگتن در حال حاضر فشار از طریق تحریم ها را ب شدت دنبال می کنند و سعی دارند تا شریان های اصلی اقتصادی ونزوئلا را از بین ببرند و در شرایط کنونی بر روی تاثیرگذاری این حربه فشار اتفاق نظر دارند. از سوی دیگر با توجه به اینکه هرگونه اقدام نظامی در ونزئلا موجب کاهش محبوبیت ترامپ در رقابت‌های انتخاباتی 2020 خواهد شد تا حد ممکن از این اقدام پرهیز می‌کند مگر اینکه دولت مادورو در بروز تنش نظامی بویژه در مرز با کلمبیا پیش قدم شود و یا علیه گوادیو اقدامی صورت گیرد. در این رابطه می توان به سخنان پیشین جان بولتون در مورد تلاش برای شکل دادن به ائتلاف گسترده علیه مادورو اشاره کرد که می تواند به معنای تلاش واشنگتن برای همراه کردن چین و روسیه به منظور برکناری مادورو تفسیر شود. به هر حال در حاضر ابزار تحریم مهمترین گزینه مورد کاربرد کاخ سفید علیه مادورو می باشد.
در ادامه گفتگو شعیب بهمن در پاسخ به این پرسش که واکنش روسیه به اقدام نظامی احتمالی آمریکا علیه دولت مستقر در ونزوئلا چگونه خواهد بود اذعان داشت: در شرایط کنونی آمریکا در تلاش است تا به هر طریق ممکن بر وضعیت داخلی در ونزوئلا تأثیر بگذازند از اعمال فشارهای ااقتصادی تا تطمیع مقامات سیاسی و نظامی برای پیوستن به صف مخالفان مادورو. اما به هر حال آمریکا نیز در اقدامات خود محاسبه دستاوردها و هزینه‌ها را انجام می دهند لذا با توجه به اینکه هرگونه اقدام نظامی خارج از چارچوب شورای امنیت علیه دولت ونزوئلا هزینه های فراوانی برای آمریکا داشته باشد، واشنگتن در تلاش است تا اقدامات خود را در قالب شورای امنیت به پیش ببرد که در زمینه نیز با سد چین و روسیه مواجه است. در نتیجه می توان گفت آمریکا توان تهاجم نظامی به ونزوئلا را ندارد و سعی می کند به صورت نیابتی بویژه بر روندهای نظامی در این کشور تأثیرگذار باشند.
با این حال اما اگر آمریکا دست به چنین خطای راهبردی علیه ونزوئلا بزند قطعاً واکنش روسیه رویارویی مستقیم نظامی با آمریکا نخواهد بود بلکه روس ها در وهله اول تلاش می کنند از طریق ارسال تجهیزات و تسلیحات و همچنین کمک های مستشاری برای دولت مادورو ارتش ونزوئلا را در برابر نیروهای آمریکایی یاری برسانند و اگر در این جنگ احتمالی آمریکا موفق به شکست مادورو و تغییر نظام سیاسی ونزوئلا شوند در آن مرحله نیز روس ها سعی خواهند کرد تا از گروه های طرفدار مادورو و مخالف آمریکا در جنگ های چریکی و شهری حمایت کنند تا دولت مورد حمایت واشنگتن را به چالش بکشند. البته تمامی این طرح ها منوط به آن است که آمریکایی ها دست به اقدام نظامی علیه ونزوئلا بزنند که این احتمال بسیار کم و اندک می باشد.
