الوقت- وقتی روز یکشنبه فواد حسین وزیر خارجه عراق در برابر لنز دوربین شبکه الغد مصر قرار گرفت تا به پرسشهای سمت و سو دار مجری این شبکه پاسخ دهد، شاید فراموش کرده بود که وزیر خارجه کشوری است که بالاترین سطح روابط سیاسی و فرهنگی، شراکت اقتصادی و همپیمانی راهبردی در ائتلاف منطقهای محور مقاومت را با ایران داراست و او وظیفه دارد زبان دیدگاههای اکثریت جامعه و ائتلاف دولت باشد و نه دیدگاههای سیاسی برخی جریانهای خاص.
مواضع او در این مصاحبه، که چندین بار به صورت یکطرفه و با کلیگویی و ابهام از دخالت ایران در اوضاع عراق سخن راند، به هیچ عنوان نه معرف روابط نزدیک و برادرانه دو ملت بود و نه با واقعیت عملکرد دیپلماتیک تهران در پیشبرد روابط همسایگی با بغداد همخوانی داشت.
سابقه مواضع جهتدار فواد حسین
نکته قابل تأمل آن است که این نخستین باری نیست که فواد حسین مواضعی ضد ایرانی اتخاذ میکند که نشانگر غلبه رویکرد و دیدگاه حزبی و گروهی او در طرح ادعایی دخالت ایران در امور داخلی این کشور میباشد.
داستان موضعگیریهای تفرقهانگیز و غیردوستانه فواد حسین علیه روابط نزدیک و تنگاتنگ دو کشور در دو دهه گذشته، سر دراز دارد و تنها محدود به سخنان اخیر او نمیشود.
وی پیشتر نیز در 21 ژوئن، در مصاحبهای با «العربیه» در سخنانی که به مذاق سعودیها بسیار خوش آمد گفته بود بغداد دخالت کشورهای همسایه در امور داخلیاش را نمیپذیرد. به صراحت میگوییم با کشورهای همسایه گفتوگو میکنیم اما دخالت آنها در امور داخلی کشورمان را نمیپذیریم. رابطه ما با ایران، رابطه دو کشور همسایه است، اما تصمیم عراق باید در بغداد گرفته شود نه در پایتخت دیگری.
از طرف دیگر در دوران سکانداری فواد حسین بر وزارت خارجه عراق، او برخلاف دیدگاه اکثریت جامعه و جریانهای سیاسی عراق در پروندههای منطقهای مواضعی علیه نیروهای جبهه مقاومت در منطقه اتخاذ کرده بود. برای مثال در 17 سپتامبر 2021 وزیر خارجه عراق با حضور در نشست وزیران خارجه شورای همکاری خلیج فارس، اقدامات دفاعی و عملیاتهای بازدارنده مشروع مردم مظلوم یمن علیه تأسیسات نفتی و مراکز نظامی سعودی، که برای واداشتن ریاض به توقف حملات جنایات آمیز خود علیه غیرنظامیان صورت میگیرد، محکوم کرد. اقدامی که با اعتراض جریانهای سیاسی عراقی روبه رو شد.
همچنین او در جریان حمله موشکی سپاه پاسداران به یک مرکز راهبردی متعلق به رژیم صهیونیستی در اربیل گفته بود: «ایران هیچگونه دلیل واضح و ملموسی در خصوص حضور اسرائیلی ها در شمال عراق ارائه نداده و قبل از انجام حمله موشکی نیز هیچ گونه پروندهای مبنی بر وجود اسرائیل در خاک این کشور به بغداد نرسید». این در حالی است که تهران بارها به دولت عراق در مورد تهدیدات امنیتی ناشی از فعالیتهای موساد و گروهکهای تجزیه طلب در خاک این کشور هشدار داده و خواستار رسیدگی سریع به چالشهای امنیتی شده بود اما دولت عراق نسبت به اتخاذ اقدامات مقتضی برای رفع نگرانیهای ایران بی توجه بوده است.
یک بام و دو هوای وزیر خارجه عراق
فواد حسین که به عنوان یک سیاستمدار کرد از حزب دموکرات کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی در دولت عادل عبدالمهدی پست وزارت دارایی کابینه را عهده دار بود، در دولت کاظمی از سوی حزب دموکرات برای تصدی پست وزارت خارجه معرفی شد و به دلیل آنکه با حمایت های جدی مسعود بارزانی پشتیبانی میشد، علیرغم تمامی اختلاف نظرها با مصطفی الکاظمی به عنوان وزیر امور خارجه عراق وارد کابینه شد.
از این رو عملکرد فواد حسین در پست وزارت خارجه، بیش از آنکه بیانگر دیدگاههای مجموعه دولت ائتلافی عراق باشد که شیعیان نیز در آن نقش برجسته ای دارند، در بسیاری از اوقات به عنوان وزیر امور خارجه حزب دموکرات کردستان عراق و شخص مسعود بارزانی بوده است.
در واقع سخنان ضد ایرانی و تعارضآمیز فواد حسین با منافع و همکاریهای دو کشور در شرایطی صورت میگیرد که از دو دهه گذشته هیچ دولتی در عراق روی کار نیامده است که خدمات دولت ایران به ثبات، تمامیت ارضی و حل مشکلات این کشور را منکر شود و یا به آن معترف نباشد.
رهبران عراقی بارها بر این واقعیت تأکید کردهاند که ایران اولین کشوری بود که بدون هیچگونه شرط و شروطی به کمک بغداد برای مقابله با داعش شتافت در حالی که دیگر کشورهایی که اکنون فواد حسین چشم بر دخالتها و آشوبگریهای آنها در عراق بسته است تنها نظارهگر غرق شدن عراق در باتلاق تروریسم بودند. این در حالی است که ایران بدون هیچ چشمداشتی بزرگترین شخصیت نظامی و قهرمان ملی خود را به دل بحران فرستاد تا در کنار ملت عراق توطئه بزرگ داعش را پایان دهد.
از طرف دیگر ایران در شرایط تحریمهای ظالمانه و تروریسم اقتصادی آمریکا علیه شهروندانش، با وجود نیازمندی جدی به وصول پولهای فروش برق و گاز به عراق، هنگامی که دولت بغداد از عدم امکان بازپرداخت بدهیها به دلیل تحریمها گفت، برای جلوگیری از رنج شهروندان عراقی در فصل گرما حاضر به قطع برق صادراتی به این کشور نشد.
در این شرایط باید از وزیر خارجه عراق پرسید که دولتهای خارجی مورد حمایت او چه گامهایی برای حل بحرانهای عراق برداشتهاند جز آنکه نفت و گاز این کشور را به یغما میبرند و تروریسمهای بین المللی را برای ریختن خون شهروندان عراق بر سنگفرشهای خیابانها به خاک عراق گسیل میکنند. به طور حتم اگر فواد حسین میخواست نگاهی متوازن و موازنهای به روابط خارجی عراق با دیگر کشورها داشته باشد باید از تداوم اشغالگری آمریکا، تحرکات مداخلهآمیز سفیر انگلیس در امور داخلی عراق، روابط پنهانی حزب متبوعش با صهیونیستهای جنایتکار و دخالتهای امارات و عربستان در انتخابات اخیر و اعتراضات سالهای گذشته نیز سخن میگفت.
به طور حتم ایران حساب سخنان فواد حسین را از ملت عراق جدا میداند و همچنان برای توسعه روابط و تقویت همکاریهای برادرانه میان دو کشور قدم برمیدارد.